دربار‌ه‌ی کلمات ظریف و تحریف آن

سیداکبر موسوی در یادداشتی تلگرامی نوشت:

«دربارهٔ کلمات ظریف و تحریف آن

[این متن بیشتر تمرینی است برای فهم متن تا یک بحث سیاسی]

به گمانِ من بخشی از مشکل، مشکل فهم است. البته نه برای همه و خصوصاً آنانکه همیشه اهل مباهته بوده‌‌اند و خواهند بود. من از کلمات ظریف «دعوت به مذاکره» را نمی‌فهمم. یکی دو مثال می‌زنم و بعد کلمات ظریف را نگاهی بیندازیم.

فرض کنید ویلیام به خاطر تخلفات بسیار از حزب اخراج شده باشد. پس از چند سال، کسی از رئیس حزب می‌پرسد آیا ویلیام می‌تواند به حزب بازگردد؟ رئیس جواب می‌دهد درهای حزب به روی همه باز است. اگر ویلیام اشتباهات گذشته را جبران کند و دست از رفتارهای پیشین بردارد و به اصول حزب پایبند باشد، می‌تواند برگردد. این سخنان رئیس حزب دعوت از ویلیام نیست، بلکه بازگویی شرایط بازگشت به حزب است. رئیس حزب اگر بگوید «به هیچ وجه» این پاسخ چه بسا حزب را به حصارکشی متهم کند. او اما با گذاشتن چند شرط، می‌گوید آنچه مهم است، پایبندی به شرایط است؛ نه افراد.

مثال دیگری بزنیم. در نقلی که بر منبرها زیاد گفته شده است و البته در منابع تاریخی نیست، گفته‌اند:

«یزید بن معاویه از امام زین العابدین پرسید که آیا راهی برای توبه هست؟ امام فرمود: اگر نماز غفیله بخوانی، خداوند تو را نجات خواهد داد. حضرت زینب اعتراض کرد که به قاتل پدرت راه توبه نشان می‌دهی، امام پاسخ گفت: او موفق به انجامش نخواهد شد.»

از اعتبار یا عدم اعتبار این نقل بگذریم. در این نقل، امام نمی‌خواهد به هیچ‌وجه دست از هدایت‌گری و نشان‌دادن راه درست بردارد. او با یک «اگر» راه را نشان می‌دهد و می‌داند این «اگر» ناشدنی است. اگر در این نقل پاسخ «نه» بود، این پاسخ مخالف با آیه «ان الله یغفر الذنوب جمیعا» بود. [این مقایسهٔ موقعیت است، نه مقایسهٔ فرد به فرد.]

برگردیم به کلمات ظریف، خبرنگار پرسیده است: آیا امکان مذاکره از بین رفته است؟

گفتگوی ظریف، گفتگوی دو طرفه پشت درهای بسته نیست. این گفتگو را همه خواهند خواند و او باید طوری پاسخ بگوید که متهم نشود که شما راه را بسته‌اید. اگر ظریف می‌گفت «دیگر هیچ راهی برای مذاکره با آمریکا نیست» آیا ترامپ و دوستانش نمی‌گفتند «بله این شما بودید که راه‌های گفتگو را بستید»؟ و ایران متهم نمی‌شد که مسیر دیپلماتیک را بسته؟

پاسخ ظریف، به گمان من پاسخی هوشمندانه بود. او سه شرط را بیان کرد؛ سه شرطی که همه می‌دانند آمریکا انجامش نخواهد داد و وقتی شرط نفی شود، پس جواب شرط هم نفی می‌شود. ظریف گفته است اگر آمریکا رفتارش را تغییر دهد، اشتباهات گذشته‌اش را جبران کند و تحریم‌ها را بردارد، امکان مذاکره هست.
شرط مفهوم دارد. یعنی اگر آمریکا رفتارش را تغییر ندهد، اشتباهاتش را جبران نکند و تحریم‌ها را برندارد، مذاکره‌ای هم نیست.

ظریف می‌خواهد بستن را مذاکره را با این پاسخ به گردن آمریکا بیندازد؛ نه ایران. این پاسخ نه تنها ذلت‌بار نیست؛ بلکه هوشمندانه است. اما خب امان از مباهته‌گران! امان از مباهته‌گران!

به نظر ترامپ می‌دانسته که واکنش مباهته‌گران داخلی چه خواهد بود. با تحریف کلمات ظریف، توانست مباهته‌گران داخلی را همراه خودش کند و علیه ظریف بشوراند.»

انتهای پیام