«راز مانا»ی شجریان

کامبیز نوروزی در یادداشتی تلگرامی با عنوان ««راز مانا»ی شجریان» نوشت:

تاکنون غیر از مطالبی که نویسندگان و منتقدان در بارۀ استاد محمدرضا شجریان نوشته اند ، گفتگوهای تقریباً زیادی نیز با او انجام و منتشر شده است . با این حال یکی از این گفتگوها کاملاً متمایز و متفاوت از همۀ مطالب و مصاحبه های دیگر است . این گفتگوی مفصل که حاصل چندین جلسه مفصل است ، در قالب کتابی ارزشمند به نام “راز مانا ” تدوین و منتشر شده است .

“راز مانا – زندگی ودیدگاههای استاد محمدرضا شجریان” نخستین بار در سال 1377 توسط نشر فرا و سپس در سال 85 توسط انتشارات گام نو منتشر شد . پس از سالها ، آخرین چاپ این کتاب توسط انتشارات گمان عرضه شده است .

استاد در سال 1382 پس از انتشار یک مصاحبۀ جعلی از ایشان ، در یادداشتی اعلام کرد که از مجموع مطالبی که تا آن زمان به نقل از او یا به نام او چاپ شده، فقط کتاب ” راز مانا “را تأیید می‌کند.

شجریان در پیش گفتاری که همان زمان بر این کتاب نوشت آورده است :

“بر این باور بودم که کار هنرمند آفرینش است و بس؛ و باید تفسیر و سخن گفتن از هنر را به جامعه شناسان و فیلسوفان و دیگران سپرد . ولی به عنوان هنرمندی که همواره مورد لطف بیکران مردم است ، در برابر پرسش های جدی قرار می گرفتم . گرچه می کوشیدم…. برداشتهای خود را دربارۀ موسیقی ایرانی بیان کنم ، اما کمتر این فرصت پیش می آمد تا به تفصیل در این باره سخن بگویم . راز مانا مجالی بود تا این تأملات را با جامعه در میان بگذارم و فراتر از این باید بگویم که مجالی بود تا تجربیات و تأملات خود را دیگرباره مرور کنم…. و از دیدی تازه به این موضوعات نظر اندازم . خوشبختانه دوستان اهل مجامله و تعارف نبودند و تا نکته سنجی ها نمی کردند و پاسخ دقیق نمی گرفتند ، قانع نمی شدند…. . گمانم لطف این گفتگوها در این است .”

کتاب در دوفصل تنظیم شده است : فصل اول : دیدگاه ها ؛ فصل دوم : زندگی و آثار استاد. 56 قطعه عکس هم ضمیمۀ کتاب است.

“راز مانا ” محصول گفتگوی محسن گودرزی ، محمدجوادغلامرضا کاشی و علی اصغر رمضانپور در باره موسیقی و بویژه موسیقی ایرانی و فعالیتهای موسیقایی استاد است ؛ گفتگویی که اغلب با نگاهی به جامعه شناسی و فلسفه پیش رفته است . این زاویۀ نگاه ، که در هردو فصل کتاب جاری است ، موجب شکل گیری همان ویژگی منحصر بفردی شده است که استاد خود در مقدمه کتاب نیز به اشاره و تأکید کرده و سبب ایجاد بستری گردیده که ایشان آن را مجالی برای طرح و مرور دیدگاههای خود بخواند .

منظری که رازمانا پیش روی مخاطب می گشاید ، رویکردی جامعه شناختی ، فلسفی و اخلاقی به موسیقی اصیل از زبان شاخص ترین چهرۀ موسیقی اصیل ایرانی و شخصیت فرهنگی بزرگی است که تأثیری ژرف براین حوزه گذاشته و عمق و گسترۀ هنر و ویژگی های فردی اش وی را به شخصیت فرهنگی-اجتماعی کاملاً متمایز و برجسته بدل ساخته است.

“راز مانا” فرصتی مغتنم فراهم آورده است تا بتوانیم با زوایای تازه تری ازدیدگاه ها و فکر و نگاه موسیقایی و زیباشناختی محمدرضا شجریان آشنا شویم .

از زمان مصاحبه و انتشار اولین چاپ رازمانا بیش از دو دهه می گذرد و در این فاصله آثار زیادی از استاد منتشر شده است . همچنین وقایع سیاسی و اجتماعی متعددی در ایران اتفاق افتاده است که شامل فهرستی بلند بالاست ؛ با این همه “راز مانا ” کتابی همچنان بمنحصر بفرد و تر و تازه است که براساس آن می توان شناختی در خور و شایسته از این شخصیت بزرگ به دست می دهد.

انتهای پیام