اقدام خلاف قانون با نتایج معکوس

مهران فرجی، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، درباره‌ی متهم‌گردانی در روزهای اخیر نوشت:

دیروز تصاویری از گرداندن چند متهم خلافکار محله مشیریه در خیابان جمهوری تهران منتشر شد؛ تصاویری که بازتاب‌های مختلفی هم در شبکه‌های اجتماعی داشت. از لفظ متهم خلافکار استفاده می‌کنم چراکه بر خلاف نامیده شدن این افراد به عنوان «اراذل و اوباش» ازسوی پلیس، در قانون عنوان اتهامی تحت عنوان «رذل یا اوباش» نداریم و به کار بردن صفت اتهامی برای متهمان، خارج از اصول قانونی و قضایی است. این نخستین نکته در خطایی است که برخی مسئولان انتظامی و بعضاً قضایی به آن دچار می‌شوند.

نکته دوم در گرداندن این خلافکاران ایراد ضرب و جرح، توهین و مجبور کردن این افراد به استفاده از الفاظ رکیک علیه خودشان است. آیا دادگاه در این زمینه، مورد به مورد حکم داده است؟ اگر مأمور پلیس در طول چرخاندن این متهمان که ظاهراً هنوز جلسه دادگاهشان هم تشکیل نشده، صد ضربه به سر و صورت متهم وارد می‌کند، مقام قضایی حکم به این تعداد ضربه داده است یا مأمور پلیس به اختیار خود هر تعداد ضربه که بخواهد به صورت متهم وارد می‌کند؟

نکته دیگر اینکه در صورت صدور حکم چرخاندن متهمان و ضرب و شتم آنها در ملاءعام، در کجای قانون، نیروی انتظامی مجری حکم قضایی خطاب شده است؟ نیروی انتظامی ضابط قضایی برای شناسایی، تعقیب، دستگیری، بازجویی و… است و در نهایت باید متهم را برای صدور حکم در دادگاه و اجرای حکم در دستگاه قضایی، تحویل مقام قضایی بدهد. این دومین نکته در خطایی است که در رابطه با این مسئله صورت گرفته است.

مشخصاً هدف از این نوشتار دفاع از متهم و مجرم و خلافکار نیست، هدف گوشزد کردن این مسئله است که تخطی از قانون ازسوی مجری قانون، می‌تواند تبعات جبران ناپذیر اجتماعی داشته باشد. پلیس و دستگاه قضایی باید الگوی اجرای قانون باشند.

ازسوی دیگر در جایی که نیروی انتظامی در مقام برخورد با کسانی که «اراذل و اوباش» می‌خواند، رفتاری مقابله به مثل داشته باشد، عمل ماموران، تداعی کننده رفتار همان کسانی است که مرتکب خلاف شده‌اند و این اتفاق، ناخواسته، دادن وجهه قانونی به عربده کشی، جاهلی و خشونت است.

آیا خشونت عیان و عریان پلیس و رفتارهای گاه فراقانونی به جای اقدامات فرهنگی در محله‌های پر ازدحام و بعضاً پر بزه، خود، مروج خشونت در این محله‌ها نشده است؟ هدف پلیس از این اقدام اعلام اقتدار است؟ مشخصاً این اقدام پلیس نه تنها نشانگر اقتدار نیست، بلکه مروج خشونت در این مناطق است. خلافکاری که 9 سال پیش به عنوان «اوباش رده سوم» در همین محله چرخانده شده و حالا پس از 9 سال به عنوان «اوباش رده یک» در همان محله گردانده می‌شود نه تنها تأدیب نشده، بلکه هویتش به سمت همانچه که پلیس «اراذل و اوباش» می‌خواند سوق داده شده و اتفاقاً از این عمل نیروی انتظامی که او را کت بسته و تحت کنترل ده‌ها مأمور کتک می‌زنند، در میان هم‌گروه‌های خود اعتبار کسب می‌کند. به این ترتیب تجربه ثابت کرده این حرکت پلیس علاوه بر رواج خشونت، بعضاً نتیجه معکوس داشته است. چه بسا عمل درست پلیس و دستگاه قضایی در 9 سال قبل، می‌توانست آن نوجوان را به مسیر درستی هدایت کند.

جدای از همه مسائل طرح شده، آیا مسئولان پلیس تهران اطلاعی از شیوع کرونا و مرگ و میرهای تصاعدی چند روز اخیر ندارند؟ آیا ستاد ملی مقابله با کرونا اجازه چنین تجمعی را برای اقدامی این‌چنینی داده است؟ آیا لزومی داشت در شرایط بحرانی کرونا صدها نفر را برای تماشای کتک زدن چند متهم در یک منطقه محدود جمع کنند؟

انتهای پیام