واکنش منفی به برخورد با رجانیوز: باید سعه‌ی صدر داشت+[توضیح]
/گفتوگو با نوروزی، حائری شیرازی و مفتاح/
زهرا منصوری، انصاف نیوز: کامبیز نوروزی – روزنامه‌نگار و حقوق‌دان – می‌گوید با نقد رجا نیوز نسبت به آیت‌الله صافی گلپایگانی موافق نبوده، اما آن موضع را توهین نمی‌داند. از سوی دیگر حجت الاسلام شهاب الدین حائری شیرازی هم می‌گوید آقای گلپایگانی وظیفه‌ی پدری خود را انجام دادند و گفتند شکایتی از آن وبسایت ندارند اما اگر می‌خواهیم جایگاه مراجع حفظ شود، نباید بگذاریم با یک عذرخواهی نصفه و نیمه مسئله حل شود. محمد صالح مفتاح – فعال رسانه‌ای اصولگرا – هم می‌گوید باید احترام مراجع را حفظ کرد اما در برابر رسانه هم باید سعه‌ی صدر داشت.
«اینکه با بسیاری از کشورها قهر باشیم صحیح نیست و به ضرر مردم عزیزمان است. شما باید با عقلانیت و تعامل سازنده، حقوق ملت را احقاق کنید.» این بخشی از سخنان آیت‌الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید در دیدار با محمد باقر قالیباف رئیس مجلس بود که با مقاله‌ی انتقادی وبسایت رجا نیوز -نزدیک به جبهه‌ی پایداری، از احزاب تند اصولگرا- مواجه شد. البته این مقاله بی‌پاسخ نماند و پرونده‌ی رجا نیوز به‌خاطر توهین به آیت‌الله صافی گلپایگانی به دادگاه رفت.
هشتم آبان ماه بود که منتظری- دادستان کل کشور- گفت: «باید حوزه نقدِ یک مطلب را کاملا از حوزه اهانت و هتک حرمت جدا کرد، از آنجایی‌که شخص منتشر کننده این مطلب، طلبه و مرتبط با حوزه علمیه است، رسیدگی به موضوع، درحوزه صلاحیت دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت است که به آن مرجع ابلاغ شده که ماجرا را در دستور رسیدگی و پیگیری قرار دهد.»
آیا این برخورد با رسانه‌ها باب برخوردهای با رسانه‌های دیگر هم باز می‌شود؟ چرا نسبت به وبسایت رجانیوز در این حد سخت‌گیری شد؟ با کامبیز نوروزی، حجت‌الاسلام حائری شیرازی و محمد صالح مفتاح در این‌باره گفتوگو کردیم، متن کامل آن را در ادامه بخوانید:
نوروزی: با نقد رجا نیوز موافق نبودم، اما توهین نبود
کامبیز نوروزی، درباره‌ی نقد وبسایت رجانیوز و شکایت از این رسانه به‌خاطر توهین به آیت‌الله صافی گلپایگانی به انصاف نیوز گفت: در ابتدا بگذارید توهین را تعریف کنم. توهین شامل به کار بردن الفاظ نامناسبی است که بستگی به وضعیت آن شخص در عرف، رکیک و نامناسب تشخیص داده شود؛ نقد اصولاً مشمول عنوان توهین نمی‌شود، مگر اینکه در آن نقد نسبت به فرد معینی الفاظ نامناسب به کار برده شود و عرف آن الفاظ را توهین تلقی کند. در حقیقت توهین یک مفهوم عرفی-حقوقی پیدا می‌کند.
او افزود: تصور من این است، چیزی که رجا نیوز در نقد صحبت آیت‌الله گلپایگانی نوشته بود، توهین محسوب نمی‌شد. به ویژه اینکه از نظر حقوقی و طبق قانون اساسی افراد در برابر قانون برابر هستند و نمی‌توانیم افراد را بر حسب جنس، شغل، قومیت و مذهب از دیگران متمایز کنیم. در یاداشت رجا نیوز مطلب توهین آمیزی ندیدم. مراجع بزرگوار در جامعه‌ی ایران محترم هستند و می‌بایست شان و احترام آنها محفوظ باشد. البته این باعث نمی‌شود که فرمایشات فقهی و اجتماعی آنها مورد انتقاد منتقدین قرار نگیرد. اگر هم نقدی شد نمی‌توان آن را توهین حساب کرد.
او تاکید کرد: البته من این نقد رجانیوز را قبول ندارم اما این رسانه حق دارد انتقاد کند. اما یک دوگانگی در آن یادداشت وجود دارد، در جاهایی که با نظارت آقایان مراجع موافق هستند، آنها کاری می‌کنند که کسی جرئت نکند مخالفتی کند. اما این مرجع معتبر فقهی چیزی گفته است که مورد پسند آنها نیست. اینطور آن را نقد می‌کنند.
این حقوق‌دان درباره‌ی اینکه اینگونه برخوردها با رجا نیوز باعث برخورد بیشتر با رسانه‌ها می‌شود، گفت: همین الان با رسانه‌ها با اشکال مختلف برخورد می‌شود، این فتح باب از قبل صورت گرفته است. در حالی که اگرچه احترام مراجع محفوظ است اما مصون از نقد نیستند و اگر نقدی شد نباید توهین محسوب شود.
حائری شیرازی: نگران رجانیوز نباشید
حجت‌الاسلام حائری شیرازی- درباره‌ی شکایت از رجا نیوز به‌خاطر توهین به آیت‌الله صافی گلپایگانی به انصاف نیوز گفت: ببینید! در خانواده اگرچه همه ملزم هستند، به هم احترام بگذارند اما نسبت به پدر و مادر خانواده یک احترام مضاعفی قائل می‌شوند. چون اینها تصمیم‌گیران خانواده هستند و اگر مثل بقیه با آنها رفتار شود، جایگاه ویژه‌ای که در حوزه‌ی خدمت‌رسانی خانواده دارند، از بین می‌رود.
او افزود: البته نه اینکه از پدر و مادر خانواده نتوان انتقاد کرد. اما باید با یک ملاحظاتی نقد کرد که منجر به شکسته شدن آنها در خانواده نشود. رهبری و مراجع مثل پدر و مادر جامعه هستند. یک مثال بزنم، وقتی سلاطین وطن فروش جامعه امتیاز خرید و فروش تنباکو را به یک کشور غربی واگذار کردند این یعنی استقلال این مملکت از بین می‌رفت. در اینجا پدر جامعه یعنی میرزای شیرازی مملکت را از استعمار و وابستگی به بیگانه نجات داد. این جایگاه برای مراجع فعلی هم باید حفظ شود. چون اینها در یک بزنگاه‌هایی به درد جامعه می‌خوردند.
حائری شیرازی ادامه داد: به نظر من آقای گلپایگانی وظیفه‌ی پدری خود را انجام دادند و گفتند شکایتی از آن وبسایت ندارند. اما اگر می‌خواهیم جایگاه مراجع حفظ شود، نباید بگذاریم با یک عذرخواهی نصفه و نیمه مسئله حل شود. در حالی که رجا نیوز عذرخواهی خاصی نکرد. بلکه حرف‌های خود را دوباره تکرار کرد و ته آن هم یک ادای احترامی به آقای صافی کرد. رسانه باید یاد بگیرد نسبت به رهبری و مراجع تقلید و نسبت به کسی که می‌تواند فتوای توتون و تنباکو را بدهد، مودب باشد.
متاسفانه دیدم برخی از رسانه‌های اصوگرا نوشته بودند، وظیفه‌ی حکم دادن دیگر فقط مخصوص رهبری است. یعنی اینکه مراجع شناخته شده دیگر در این مسائل دخالت نکنید. برای مرجع تقلید شیعه طی هزار سال این جایگاه فراهم شده است. شما می‌خواهید آن را نابود کنید؟ اگر این انقلاب خدایی نکرده دچار مشکل شد، بعد می‌خواهید مرجعیت را دوباره به آن جایگاه خود برگردانید؟ اسلام را به انقلاب گره می‌زنید؟
وی در انتها می‌گوید: اصلاً برخورد خاصی با رجا نیوز نمی‌شود، در این حد بود که حوزه‌ی علمیه قم آرامش بگیرند. اگر همین مطلب را یک رسانه‌ی اصلاح طلب می‌نوشت، احتمالاً در آن را می‌بستند اما الان نگران رجا نیوز نباشید، یک تذکر شفاهی به آن می‌دهند و تمام می‌شود.
مفتاح: سعه‌ی صدر داشته باشیم
محمد صالح مفتاح -فعال رسانه‌ای اصولگرا- هم درباره‌ی شکایت از رجا نیوز به انصاف نیوز گفت: توهین در قانون اساسی به اجمال درباره‌ی آن گفتوگو شده است. توهین به تناسب اشخاص مختلف متفاوت است. مثلاً اینکه کسی مقابل پای پدر خودش بلند نشود؛ ممکن است، توهین تلقی شود. همان معنا را مجلس در قالب اسفساریه بیان کرد، با این وجود در خیلی از موارد که صحبتی نسبت به چهره‌ها و افراد زده می‌شود، توهین به حساب می‌آید.
او افزود: اما این یک مسئله کار را برای اصحاب رسانه سخت کرده و دست قاضی بسیار باز است. ممکن است هرکسی بگوید این حرف نسبت به من توهین است، مثلاً به برخی از آدم‌ها اگر به جای شما، تو بگویید، فکر می‌کنند، به آنها توهین شده است. مسئله‌ی دیگر عرفی و سیاسی است که در خیلی از مصادیقی که وارد چنین مجادلاتی در فضای عمومی می‌شویم، در حقیقت یک نوع تصویه حساب سیاسی است و بحث خارج از متن است. دیگر کسی به دنبال این نیست که آن اتفاق خوب یا بد بود. بلاخره رجا نیوز رسانه‌ی منتسب به جریان سیاسی خاصی است و بسیاری از کسانی که با آن جریان سیاسی مشکل دارند، علیه آن هجمه می‌کنند، باید در این زمینه سعه‌ی صدری داشته باشیم.
مفتاح اضافه کرد: اما از طرفی دیگر باید خطاب به احزاب سیاست گفت حرمت مراجع تقلید و علما را نگه‌دارند، کسانی که در حوزه‌های علمیه درس خواندند؛ احترام جدی‌ای برای علما قائل هستند و این به عنوان فرهنگ سینه به سینه منتقل شده است. برای مثال وقتی کسی که می‌خواهد استاد خودش را نقد کند، در بیان خود ملاحظاتی دارد، حتی ممکن است اسم او را نیاورد. حضرت امام در شیوه‌ی خود درباره‌ی نقد علما و روحانیون علی‌رغم درگیری‌های بسیار یک احترامی بین آنها وجود داشت. دین را امانتی می‌دانستند که علما آن را منتقل کرده‌اند. هیچکس به اندازه‌ی حضرت امام روحاینت را نقد نکرده است و در بخشی از منشور، روحانیت را با یک تعابیر تندی یاد می‌کنند، اما در همان جا هم نگاه آنها نسبت به علما محترمانه است.
در مقاله‌ی رجا نیوز که توهین صریحی نبود
این فعال رسانه‌ای اصولگرا با اشاره به اینکه باید در مقابل رسانه‌ها سعه‌ی صدری داشته باشیم، ادامه داد: وقتی بالاخره افراد مختلف مثل یک مرجع در عرصه‌ی سیاست اظهار نظری می‌کنند و رسانه‌ای آن را نقد می‌کند و به نظر من در این زمینه کشور باید یک سعه‌ی صدری داشته باشد، اگر قرار باشد، به خاطر احترامی که به روحانیت می‌گذاریم، آنها را مصون از خطا بدانیم، این هم مسیر غلط است. باب حمله به رسانه‌ها و بستن زبان آنها باز می‌شود. مگر در مواردی که توهین صریحی رخ داده، باید برخوردی شود. در مقاله‌ی رجا نیوز که توهین صریحی نبود. نمی‌گویم متن خوب است اما به هر حال باید صعه‌ی صدر داشته باشیم که نظرات مختلف بیان شود و درباره‌ی موضوعات سیاسی گفتوگو شود.
اگر نظر یک مرجع تقلید را قابل نقد ندانیم، دیگر باب گفتوگو بسته می‌شود، در حوزه‌های علمی گفتوگو های جدی رخ داده است، حتی در حد تکفیر یکدیگر پیش رفته‌اند، کسی آن را جرم انگاری نکرده است. اما الان مقاله‌ی یک رسانه را جرم تلقی کنیم، آن رسانه را به دادگاه می‌کشانیم، مسیر بدی برای رسانه‌ها است. وظیفه‌ی ذاتی رسانه نقد و گفتوگو است. این رسالت را قانون مطبوعات بر عهده‌ی آنها گذاشته است.
توضیح در تاریخ هجدهم آبان‌ماه:
در مقدمه‌ی گزارش وبسایت رجا نیوز وابسته به جبهه‌ی پایداری به «وبسایت رجا نیوز -نزدیک به جبهه‌ی پایداری» تغییر کرد.
انتهای پیام
انصاف نیوز عزیز سلام
من با افتخار به رجانیوز می گویم ” جفانیوز ” چون از ابتدای کار تا امروز غیر از تخریب کار دیگری بلد نیست .
حداقل عکس شهید رجایی را از بالای آن سایتشان بردارند تا دیگران کمتر به آن شهید مظلوم بدبین شوند و اهانت کنند .