چرا صدا و سیما از «خانه سبز» به «گاندو» و «سرجوخه» رسید؟

خانه سبز، همسران، دنیای شیرین و… سریال‌های پرمخاطب دهه هفتاد صدا وسیما بودند. عمده محتوای این سریال‌ها حول محور خانواده و فرهنگ زندگی آپارتمان نشینی بود. سریال‌های که می‌شد آنها را در کنار خانواده دید و حتی از راه حل‌های آنها برای حل مشکلات خود استفاده کنند. اما اخیرا رسانه ملی بیشتر علاقمند به ساخت سریال گاندو و از جنس آن شده است.

در سال‌های این نهاد متمول به جای تولید سریال‌های خانواده محور، به سمت تولید مجموعه‌های امنیتی-اطلاعاتی رفته‌اند. سریال‌های نظیر «سرجوخه» و «گاندو» و «خانه امن» نمونه‌هایی از سریال‌های امنیتی صدا و سیما است که فارغ از محتوا چندان در جذب مخاطب هم موفق نبوده‌اند.

شادمهر راستین یکی از نویسندگان سریال «خانه سبز» در پاسخ به این سوال که چه شد صدا و سیما از تولید سریال‌هایی خانواده محور مانند خانه سبز، همسران و… به سمت تولی گاندو و سرجوخه با مضامین امنیتی-اطلاعاتی رفت، معتقد است مدیران فعلی صدا و سیما خانواده خوب را خانواده‌ای مثل سریال آقازاده می‌دانند و در نظر آنها خانواده خوب، درام ندارد.

مشروح این گفت‌و گو با انصاف نیوز را بخوانید:

شادمهر راستین منتقد و نویسنده مجموعه‌های تلویزیونی در گفت‌و گو با انصاف نیوز گفت: برخی مدیران اینطور فکر می کنند که برای مبارزه با تهدیدهای امنیتی آمریکا باید با همان سلاح باید به جنگ امریکا بروند. این قبیل مدیران تصور می‌کنند دائما باید به مردم یادآوری کنند که مسائل امنیتی وجود دارد. هرچند بنده هم معتقدم وجود دارد اما نباید با مدل آمریکایی و با ساخت سریال‌هایی و با همان فرمت هالیوود با آنها مبارزه کرد.

وی در همین رابطه افزود: برخی تهیه کنندگان و سریال سازان ایرانی نسبت به ساخت مجموعه‌های پلیسی-امنیتی اقبال نشان داده‌اند و پیام‌هایی برای حفظ امنیت ایران را با همان فرمت آمریکایی و هالیوودی انتقال می‌دهند این در حالیست که اگر مخاطب ایرانی بخواهد سریال امنیتی ببیند خیلی راحت سریال‌های مشهور امنیتی خارجی را تماشا می‌کند.

این منتقد سینما در پاسخ به این سوال که نتیجه تاکید صدا و سیما بر ساخت مجموعه‌های امنیتی مانند سریال گاندو چیست، گفت: در اینجا خانواده‌ها هستند که امنیت خود را ازدست می‌دهند. اگر خانواده احساس امنیت داشته باشد، همه پیام‌های امنیتی را بهتر می‌شنود.

شادمهر راستین در پاسخ به این سوال که چرا تمایل صدا و سیما برای ساخت مجموعه‌هایی نظیر «دنیای شیرین»، «خانه سبز» و «همسران» از بین رفته است گفت: آن شکل خانواده برای مدیران الان جذاب نیست. تعریف خانواده ایده آل برای مدیران عوض شده است. اکنون مدیران فکر می کنند آن خانواده‌ها مشکل افرین شده‌اند چون بچه‌هایی که در خانه سبز پرورش یافته‌اند در برخی اتفاقات وارد خیابان شدند و اعتراض کردند.

نویسنده سریال «خانه سبز» در همین رابطه افزود: مدیران تصورشان از خانواده عوض شده است. آنها خانواده‌ای را می‌خواهند مدل سریال آقازاده باشد. از نظر مدیران جدید خانواده خوب، خانواده‌ای است که اصلا درام نداشته باشد.در نگاه آنها خانواده اگر درام دارد پس غیراخلاقی است.

شادمهر راستین در پاسخ به این سوال که « چرا مدیران فعلی درام را نمی پسندند اما سریال گاندو را می‌پسندند» گفت: درام خانوادگی وقتی به وجود می‌آید که چالش وجود داشته باشد و اعضا خانواده مجبور هستند برای حل آن چالش‌ها تلاش کنند و با مشکلات دست به گریبان شوند. قصه درام خانوادگی حین این شخصیت‌پردازی‌ها شکل می‌گیرد. به همین دلیل مدیران به تصویر کشیدن این مشکلات را نمی‌پسندند.

وی در همین رابطه گفت: چالش‌های سریال‌های ماهواره‌ای ترکی خیانت است. حتی در دوره‌ای سریال‌های ایرانی هم، از این درام‌ها ایده گرفتند. یعنی در سریال‌های ترکی، حل مشکل خیانت قصه ساخته می‌شود.

این منتقد سینما یادآور شد: تلویزیون با ملو درام شکل گرفته است. به واسطه همین درام‌های سطحی و دم دستی نکاتی را به خانواده‌ها یادآور می‌شوند.

راستین درباره اینکه منظور از «درام‌های سطحی و دم‌دستی چیست» گفت: از قضا در درام‌های خانوادگی باید مسائل دم دستی باشند. قصه باید بتواند نشان دهد یک دروغ ساده در خانواده می‌تواند بحران‌آفرینی کند. دروغ‌های ساده در خانواده‌ها خیلی پرتکرارتر و فراگیرتر از خیانت یا جنایت است. خانواده‌های ما درگیر جنایت و درام های عظیم نیستند.

این نویسنده سریال‌های تلوزیونی در خصوص ساختار اصلی سریال‌های آمریکایی گفت: خانواده حتی در سریال‌های آمریکایی هم محور است. در سریال سازی آمریکایی و اروپایی که بیشتر ظاهری کارآگاهی دارد، نوعی سالمی از روابط خانوادگی هم معرفی می‌شود. پلیس بازی‌ها جذابیتی برای آموزش نکات خانوادگی است.

این منتقد سینما افزود: در مدیریت جدید خانواده سالم، خانواده مذهبی است و راه حل مشکلات خانه نیز باید از دل مذهب پیدا شود. به همین خاطر قصه‌ها تکراری و بدون جاذبه می‌شود. مخاطب دائم می‌بیند جوان خانواده با رفتار خود آبروی پدر مومن و مذهبی خود را می‌برد و به قولی مذهبی بار نیامده است. ما بارها این سناریوها را در سریال‌های ماه رمضانی دیده‌ایم.

صدا و سیما از خانواده‌ها می‌خواهد فدای نظام شوند

راستین در پاسخ به این سوال که چرا علیرغم آنکه بافت مدیران در دهه هفتاد مذهبی‌تر از امروز بود، اما سریالی مانند خانه سبز روی آنتن می‌رود گفت: در دهه هفتاد خط قرمز نظام از خط قرمزهای خانواده جدا شده بود. خط قرمز در دهه هفتاد آرامش خانواده بود.  در سریال‌های اخیر ایرانی تامین احساس امنیت به بیرون از خانه رفته است و حتی از خانواده‌ها می‌خواهند که فدای امنیت نظام بشوند.  مبانی تفکری خانواده برای مدیران در درجه دوم قرار گرفته است. چونکه بازنمایی امنیت بیرون از خانه تعریف پذیرتر است.

وی در همین رابطه افزود: صدا و سیما در 15 سال گذشته مبانی خانواده مسخره شده است. سبک زندگی پدر و مادر سالخورده خانواده مسخره شده است.

شادمهر راستین سپس این نکته مهم را یادآور شد که: اینکه شما مباحث مهم امنیتی نظام را در برنامه‌های سرگرم کننده و سریال گاندو بیاورید، بازنده خواهید بود. توجه داشته باشید در برنامه‌های سرگرم کننده آمریکایی هم، اگر رئیس جمهوری آمریکا درگیر موجودات فضایی می‌شود اما در کنار این قصه خانواده او مهمتر از هر چیزی است.  همه کارهای سریال‌های آمریکایی تامین احساس امنیت در خانواده است.

راستین با اشاره به اهمیت خانواده در سریال‌های آمریکایی که حتی مضامینی خیانت آمیز دارند، گفت: در سریال ترک، حتی وقتی خیانت اتفاق می‌افتد راه حل این مشکل، بازگشت به خانواده است.

وی در پایان گفت: من این نکات را از زاویه دید خانواده در سریال‌های تلویزیونی گفتم. بحث ما سریال‌های تلویزیونی هستند که اصل آنها خانواده است اما منتقدان ممکن است از زوایای دیگری به این تولیدات بپردازند.

پنج گاف سریال گاندو تنها در یک قسمت

انتهای پیام.