ماجرای حکم جامعه مدرسین برای «خلع شاه»

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان، در کتاب خاطرات مرحوم آیت الله یزدی به نقل از وی آمده است:

عالی‌ترین تصمیمی که در جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اتخاذ شد و در شمار شجاعانه‌ترین تصمیمات محسوب می‌شد، امضای اعلامیه بود که در آن شاه رسماً از سلطنت خلع شده بود.

دو جلسه وقت ما برای این منظور گرفته شد. پایه گذار این بحث در جلسه جامعه، هفت – هشت نفر از آقایان بودند و تحلیل شان این بود که بهترین شرایط برای این منظور فراهم شده است. چرا که امام همواره از شاه به عنوان ام الفساد یاد می‌کند و لبه تیز حملات ایشان پیوسته متوجه او است.

یکی از آقایان که در فرانسه با حضرت امام ملاقات کرده بود، وقتی به ایران بازگشت، می‌گفت: در خدمت امام که بودیم یکی از آقایان از امام سوال کرد: «در حال حاضر تکلیف شرعی ما چیست؟» امام فرموده بود: «این است که بگویی مرگ بر شاه!»

این که امام از شعار مرگ بر شاه به عنوان یک تکلیف شرعی یاد کرده بودند شاید برای بسیاری از افراد از جمله خود ما جا نیافتاده بود. بعدها بود که دانستیم این رهنمود سیاسی مبتنی بر فتوا، مردم را به سمت تکلیف کشاند. اما بعد از آنکه جرأت توده مردم بیشتر شد افراد به‌طور خودجوش از این شعار استفاده می‌کردند و گویی هیچ راهپیمایی و اجتماعی و اعتراضی بدون شعار مرگ بر شاه رسمیت ندارد!

در جلسه جامعه مدرسین برخی بر این باور بودند که اعلام یک طرفه خلع شاه ریسک بزرگی است و ممکن است نتیجه بخش نباشد. سرانجام با توجه به اینکه ۸ الی ۹ نفر از اعضا با این پیشنهاد موافق بودند به تصویب رسید و بعد از آن قرار شد متنی در این خصوص تهیه شود و به امضای اعضای موافق برسد. در خصوص کلمه به کلمه متن هم بحث زیادی در گرفت. حاصل کار متن وزینی بود که به نظر من در شمار اسناد بسیار خوب و مفاخر جامعه مدرسین می‌باشد. در آماده شدن متن و چک و اصلاح محتوا و الفاظ آن نکاتی چند رعایت شد: یکی شفاف بودن مطالب آن و دیگری توجه به جنبه های حقوقی قضیه و نکاتی که بین المللی شدن آن کمک می‌کرد. دوستان به این نتیجه رسیده بودند که نباید تنها به ابعاد شرعی قضیه توجه کنند.

به هر تقدیر پس از آماده شدن متن نوبت به آن رسید که به امضای افراد برسد. خوشبختانه عدد امضا کنندگان از عدد پیشنهاد دهندگان طرح گذشت و به مرز ۱۸ تن رسید. خوشبختانه پخش این اطلاعیه در تحریک مردم به مبارزه و عصبانیت از رژیم نقش خوب و تاثیر بسزایی داشت و شنیده شد که حضرت امام هم از این کار ابراز خرسندی کردند.

در خصوص جلب حمایت مراجع ثلاث برای امضا کردن متن مزبور باید عرض کنم که تلاش های بسیار در این خصوص صورت گرفت منتهای مراتب هر یک از معاونان مراجع در چنین مواردی به گونه‌ای خاص عمل می‌کردند. برخی از علما پای ورقه مزبور را بی‌درنگ و برخی دیگر پس از تعامل و تأخیر امضا کردند.

انتهای پیام