متن کامل سخنرانی تخت‌روانچی درباره مذاکرات احیای برجام
مجید تخت روانچی، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد گفت: مذاکرات کنونی وین با تعیین ضربالاجلهای ساختگی، با تهدید و ارعاب، با طرح اتهامات بی‌اساس یا انتشار اطلاعات نادرست، و یا با انجام فعالیتهای خرابکارانه و اقدامات تروریستی در ایران به نتیجه نخواهد رسید.
به گزارش تسنیم، تخت‌روانچی در نشست شورای امنیت در خصوص اجرای برجام و قطعنامه 2231 به سخنرانی پرداخت که به‌شرح زیر است:
به نام خداوند بخشنده مهربان
آقای رئیس،
مایه دلگرمی است که امروز، شورای امنیت موضع ثابت خود را که برجام باید به‌طور کامل احیاء و اجرا شود، دوباره تکرار کرد.
اما تحقق این امر تنها در صورتی میسر است که تمام شرایط لازم به‌صورت واقعی برآورده شوند.
اشتباه نکنید! ما از ارائه پیش‌شرط یا شرط جدید صحبت نمی‌کنیم، ما از همان شرایطی سخن می‌گوییم که در برجام و قطعنامه 2231 درج شده‌اند؛ همان شرایطی که مبنای برجام را تشکیل می‌دهند؛ و همان شرایطی که به توازن تعهدات متقابل طرفین در برجام منجر شدند.
بدون برآورده شدن کامل این شرایط، برجام برای مردم ایران بی‌فایده است، بنابراین، ما خواستار اجرای کامل، بموقع، بدون قید و شرط و قابل راستی‌آزمایی برجام هستیم؛ نه بیشتر و نه کمتر.
تلاش برای مشروط کردن اجرای برجام به مسائل خارج از آن و یا طرح نظراتی مانند مذاکره مجدد برجام برای گسترش دامنه موضوعی یا جدول زمانی آن و یا پیشنهاداتی نظیر کمتر در برابر کمتر یا بیشتر در مقابل بیشتر، کاملاً غیر قابل قبول و محکوم به شکست است.
اجازه بدهید یک بار دیگر عللی را که باعث ایجاد وضعیت کنونی شده است، مرور کنیم. برجام بر دو رکن، شامل تعهدات هسته‌ای ایران و تعهدات متقابل برای لغو تحریمهای سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران و تقویت روابط عادی اقتصادی و تجاری با کشور ما استوار است. تمام این تعهدات با دقت و به‌تفصیل در برجام و قطعنامه 2231 توضیح داده شده است.
طبق برجام، سایر طرفها متعهد هستند «دسترسی ایران در زمینه‌های تجارت، فن‌آوری، امور مالی و انرژی را تضمین نمایند.»، به‌طور مشخص، آمریکا، علاوه بر تعهد به لغو تحریمها علیه ایران، به‌صراحت متعهد است «با حسن‌نیت برای تداوم برجام تلاش و از اخلال در تحقق منافع کامل ایران از لغو تحریمها خودداری کند.»، واقعیت این است که ما تقریباً چهار سال است به‌طور کامل از حقوق و مزایای خود تحت برجام محروم شده‌ایم.
در زمان حاضر، برخی دولتها فریبکارانه سعی می‌کنند اصرار ما بر احیای کامل و قابل راستی‌آزمایی حقوقمان را به‌عنوان یک اقدام غیرسازنده و انعطاف‌ناپذیر معرفی کنند، در عین حال، آنها در برابر تحریمهای غیرقانونی و غیرانسانی آمریکا که با هر محاسبه‌ای، یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار علیه ایران بوده، و هدف آن مجازات دسته‌جمعی یک ملت است و آسیب‌پذیرترین افراد را بیشتر هدف قرار می‌دهد و به فقرا بیش از ثروتمندان، به افراد بیمار بیش از افراد سالم، و به نوزادان و کودکان بیش از بزرگسالان آسیب می‌رساند، سکوت می‌کنند، این اقدامات در واقع معادل تروریسم اقتصادی است.
در این خصوص، گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره آثار منفی اقدامات قهرآمیز یکجانبه، تحریمهای آمریکا را «غیرعادلانه و خطرناک، مخرب اقتصاد و پول ایران، عامل فقر میلیونها ایرانی و موجب غیرمقرون به صرفه بودن کالاهای وارداتی از جمله کالاهای بشردوستانه اضطراری» دانسته است.
آقای رئیس،
آمریکا در موارد متعددی اقدام به نقض فاحش برجام می‌نماید و همچنان به‌صورت نظام‌مند به نقض جدی تعهدات حقوقی‌اش تحت قطعنامه 2231، منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل ادامه می‌دهد، همچنین اقدامات این کشور با قرار تأمین مورخ 3 اکتبر 2018 دیوان بین‌المللی دادگستری که با اجماع صادر شده و آمریکا را به رفع موانع تجارت بشردوستانه با ایران ملزم می‌سازد، در تعارض است.
در نتیجه این تخلف عمده از حقوق بین‌الملل، دامنه و وسعت خسارات به مردم ایران و اقتصاد کشور بسیار شدید بوده و منجر به از دست رفتن زندگی بسیاری از مردم و همچنین اختلال جدی در اقتصاد ما شده است.
آمریکا فشار بی‌سابقه‌ای نیز به کشورهای دیگر وارد کرده است تا قطعنامه 2231 را اجرا نکنند؛ چون در غیر این صورت، مجازات خواهند شد، این امری بی‌سابقه در تاریخ شورای امنیت است.
در حالی که ما طبق برجام برخی اقدامات جبرانی برای ایجاد موازنه در تعهدات متقابل و مزایای آن اتخاذ کردیم، بعضی کشورها با هیاهوی زیاد به‌گونه‌ای از اقدامات جبرانی ایران حرف می‌زنند که گویا این ایران بود که از برجام خارج شد و تحریمهای غیرانسانی بیشماری را با هدف اعلام‌شده به گرسنگی کشاندن یک ملت، اعمال کرد.
آنها همچنین در مورد برخی فعالیتهای هسته‌ای صلح‌آمیز کنونی ما به‌گونه‌ای داد سخن می‌دهند که گویا ایران تعهدات خود تحت پیمان منع گسترش سلاحهای هسته‌ای را نقض کرده است، در عین حال، آنها در مورد اقدامات مکرر تروریستی و مخرب رژیم اسرائیل علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران مطلقاً سکوت اختیار کرده‌اند.
ما بار دیگر تأکید می‌کنیم که اقدامات ما ماهیتی جبرانی داشته و در تطابق کامل با تعهدات ما تحت پیمان منع گسترش سلاحهای هسته‌ای و موافقتنامه پادمان است. مضافاً، این اقدامات در راستای حقوق ما طبق بندهای 26 و 36 برجام است که براساس آن، «در صورت اعمال مجدد تحریمها و… یا اعمال تحریمهای هسته‌ای جدید»، ایران حق «توقف کامل یا جزئی اجرای تعهدات خود تحت برجام» را خواهد داشت.
مهم‌تر آنکه، گامهای ما به‌طور کامل برگشت‌پذیر است. این اقدامات جبرانی همزمان با گفتگوهای وین نیز ادامه خواهد داشت چون نقض تعهدات سایر طرفها همچنان ادامه دارد، تحریمها همچنان به‌طور کامل پابرجاست، سیاست فشار حداکثری همچنان اعمال می‌شود و رنج مردم ما همچنان ادامه دارد، با وجود این، به‌محض آنکه سایر طرفها به اجرای کامل تعهدات خود، به‌نحو مؤثر و قابل راستی‌آزمایی، برگردند، ایران نیز بلافاصله اجرای تعهدات خود را به‌صورت کامل آغاز خواهد کرد.
اما به‌عکس، رنج مردم ما به‌خاطر عدم پایبندی سایر طرفها به تعهداتشان، به‌ویژه اعمال مجدد تحریمهای غیرقانونی آمریکا، تقریباً به‌طور کامل برگشت‌ناپذیر است.
چگونه می‌توان جانهای گرانبهای ازدست‌رفته به‌دلیل تحریمهای غیرانسانی آمریکا را برگرداند؟ چگونه می‌توان زندگی‌هایی را که به‌دلیل استفاده از کالاهای بشردوستانه به‌عنوان سلاح از دست رفتند، برگرداند؟ چگونه می‌توان زندگی کودکان بیگناهی را احیا کرد که زندگی خود را از دست دادند به‌خاطر اینکه آمریکا تصمیم گرفته است از دسترسی آنها به داروهای اساسی جلوگیری کند؟
با در نظر گرفتن این واقعیتها، ما بر برچیده شدن مؤثر، یکباره و قابل راستی‌آزمایی تمام تحریمها اصرار داریم. شیوه برخورد آمریکا با تعهدات بین‌المللی خود، چنین رویکردی را ضروری ساخته است، زیرا در حقوق بین‌الملل، اجرای توافقات اصالتاً مبتنی بر اصل «وفای به عهد» بوده و معنی ساده آن نیز این است که «توافقات باید محترم شمرده شوند».
این قدیمی‌ترین اصل حقوق بین‌الملل و جهان‌شمول بوده و دارای جایگاه رفیعی در همه نظامهای حقوقی است. این اصل در ارتباط با برجام و قطعنامه 2231 آشکارا نقض شده است و در نتیجه، کل یک ملت، تحت جامع‌ترین و ظالمانه‌ترین اقدامات قهرآمیز سیاسی، اقتصادی و مالی که تا به حال بر یک کشور تحمیل شده، قرار گرفته است.
وقتی چنین اصل عرفی و بسیار اساسی حقوق بین‌الملل مورد استهزاء قرار می‌گیرد، لگدمال می‌شود و نقض می‌گردد، هیچ ملتی از جمله ما به مقصر اعتماد نمی‌کند، بنابراین، ارائه تضمینهای قابل راستی‌آزمایی و عینی مبنی بر اینکه مجدداً موازنه ظریف تعهدات از بین برده نخواهد شد، تعهدات دوباره نقض نخواهند گردید، تحریمها به‌بهانه‌ها یا تحت عناوین دیگر ـ آن‌گونه که در دولت قبلی آمریکا رخ داد ـ دوباره اعمال نخواهد شد و سازوکارهای برجام مورد سوءاستفاده قرار نخواهد گرفت، کاملا ً ضروری است، اینها حداقل مقتضیات برای اطمینان نسبی از ثبات در برجام به‌شمار می‌روند. ما نمی‌توانیم و اجازه نمی‌دهیم اقتصاد ما و زندگی اقتصادی روزمره مردم‌مان یک بار دیگر به‌خاطر نقض تعهدات طرفهای دیگر به گروگان گرفته شود.
ما با حسن‌نیت وارد مذاکره شدیم و با انعقاد برجام موافقت کردیم، تعهدات خود را با حسن‌نیت اجرا کردیم، و پس از خروج آمریکا، با حسن‌نیت فرصت کافی را در اختیار اعضای باقیمانده برجام قرار دادیم تا به مسئولیتهای خویش عمل کنند، و تنها پس از یک سال، نسبت به اتخاذ برخی اقدامات جبرانی مبادرت کردیم، در حالی که بر اساس برجام، ایران حق داشت بلافاصله پس از خروج غیرقانونی آمریکا از آن، این حق را اعمال کند.
برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران تحت قوی‌ترین و سخت‌گیرانه‌ترین راستی‌آزمایی و نظارتی و اقدامات اعتمادساز که در طول تاریخ عدم‌اشاعه در یک کشور اعمال شده، قرار داشته است، از زمان تأسیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون، هیچ کشوری به این اندازه مورد بازرسی کامل قرار نگرفته است. اجرای تعهدات ما توسط آژانس مورد تأیید قرار گرفته و در 15 گزارش متوالی آن منعکس شده است. پس از خروج آمریکا، ایران حداکثر خویشتنداری را نشان داد و بهای سنگینی برای حفظ برجام پرداخت، بنابراین، درخواست تضمینهای عینی و قابل راستی‌آزمایی توسط ما از طرفی که مسئول تمام نابسامانی کنونی می‌باشد، کاملاً موجه و ضروری است.
ایران بسیار بیشتر از سهم خود برای حفظ برجام تلاش کرده است، کاملاً بدیهی است که سایر طرفها که از روز اجرای برجام تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه 2231 را نقض کرده‌اند، باید مسئولیت بیشتری برای احیای آن به‌عهده بگیرند، بنابراین، آنها نمی‌توانند نقش قربانی را بازی کنند و ایران را سرزنش کنند.
اگر طرفهای دیگر اراده سیاسی واقعی برای احیای برجام دارند، باید شجاعت لازم و کافی برای پذیرش اجرای کامل، مؤثر و قابل راستی‌آزمایی همه تعهدات خود ذیل برجام را داشته باشند.
ما بار دیگر قویاً هرگونه تلاش برای ارائه تفسیر دلبخواه و تحریف‌شده از بند 3 ضمیمه (ب) قطعنامه 2231 را با هدف ارتباط دادن آن به پرتاب موشک بالستیک و ماهواره‌بر توسط جمهوری اسلامی ایران رد می‌کنیم. طبق دلایل فنی و حقوقی مفصلی که ما در نامه‌های متعدد خود به رئیس شورای امنیت ارائه کرده‌ایم، پرتاب موشکهای بالستیک و ماهواره‌برها کاملاً خارج از حیطه شمول قطعنامه 2231 است. تحت حقوق بین‌الملل، برخورداری از برنامه موشکی متعارف یک حق ذاتی است که تحت قطعنامه 2231 نیز به هیچ وجه منع یا محدود نشده است. ما به فعالیتهای خود در زمینه موشکهای بالستیک و ماهواره‌برها که هر دو برای تأمین امنیت و منافع اجتماعی ـ اقتصادی ما ضروری هستند، ادامه خواهیم داد.
در خاتمه، آقای رئیس، اجازه بدهید تأکید کنم که مذاکرات کنونی وین با سرزنش کردن ایران، با تعیین ضربالاجلهای ساختگی، با تهدید و ارعاب، با طرح اتهامات بی‌اساس یا انتشار اطلاعات نادرست، و یا با انجام فعالیتهای خرابکارانه و اقدامات تروریستی در ایران، به نتیجه نخواهد رسید بلکه تنها با مشارکت صادقانه و اراده سیاسی واقعی و مبتنی بر حسن‌نیت در مذاکرات، و پایبندی به یک اصل، یعنی اجرای کامل، مؤثر و قابل راستی‌آزمایی تعهدات همه طرفها تحت برجام، نه چیزی بیشتر و نه چیزی کمتر، با موفقیت پایان خواهد یافت، این عملی‌ترین و آسان‌ترین راه‌حل در زودترین فرصت می‌باشد، هیچ راه‌حل جادویی وجود ندارد.
ایران مصمم است تمام تلاش خود را برای احیای برجام، به همان شکلی که بوده است، به‌کار بندد، در این راستا، پیشنهادات ما در وین کاملاً منطبق با مفاد برجام و قطعنامه 2231 است. ما اراده سیاسی واقعی، جدیت لازم و تعامل سازنده خود با طرفهای دیگر برای دستیابی به یک توافق خوب در اسرع وقت را ثابت کرده‌ایم، اکنون باید طرفهای دیگر ثابت کنند که واقعاً خواهان پذیرش و اجرای مؤثر و با حسن‌نیت همه تعهدات خود تحت برجام هستند.
آخرین نکته اینکه ملاحظات ما در مورد گزارش دبیرکل در نامه مورخ 10 دسامبر 2021 اینجانب به دبیرکل که حاوی نظرات و دیدگاه‌های ما در مورد موضوعاتی می‌باشد که من امروز به آنها نپرداختم، منعکس گردیده است.
در نهایت، می‌خواهم چند کلمه در مورد آنچه درباره منطقه گفته شد، بیان کنم.
سیاست خارجی ایران مبتنی بر احترام کامل به حقوق بین‌الملل، احترام متقابل، حسن همجواری، همکاری و گفتگو و همچنین حفظ صلح و امنیت منطقه‌ای از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه است. ما مصمم هستیم این سیاست را با حسن‌نیت پیگیری کنیم. رویکرد اخیر ما نسبت به منطقه ناشی از این اعتقاد قوی است که کشورهای منطقه باید دست به دست هم دهند و اختلافات را به‌صورت دوستانه حل کنند و اجازه ندهند سایرین از هزاران مایل دورتر به این منطقه بیایند و تخم اختلاف میان کشورهای منطقه بپاشند.
منبع مهم ناامنی و بی‌ثباتی منطقه ما، استقرار گسترده نظامی آمریکا است که این منطقه را به متراکم‌ترین مرکز تجمع پایگاههای نظامی خارجی در جهان تبدیل کرده است.
منبع دیگر ناامنی منطقه ما صادرات گسترده تسلیحات آمریکا به آن است. به‌گزارش سیپری، طی سالهای 2020 ـ 2016 تقریباً نیمی از صادرات تسلیحات آمریکا، یعنی بزرگترین صادرکننده اسلحه جهان، به خاورمیانه انجام شده است، البته تنها آمریکا مقصر نیست، برخی از کشورهای اروپایی نیز سلاحهای مرگبار به کشورهای منطقه صادر می‌کنند، این سیاست کشورهای غربی این منطقه را به بشکه باروت تبدیل کرده است.
به‌علاوه، اعمال تروریستی آمریکا فضای بی‌ثبات و ناامنی را در منطقه ما ایجاد کرده است، یک مثال واضح آن، ترور شوم سرلشکر قاسم سلیمانی و همراهانش در عراق در اوایل سال 2020 در یک حمله تروریستی به‌دستور مستقیم رئیس جمهور آمریکا است.
با چنین سابقه‌ای، تمسخرآمیز است که آمریکا و برخی کشورهای اروپایی هم‌اکنون ایران را به رفتار بی‌ثبات‌کننده متهم می‌کنند.
متشکرم آقای رئیس.
انتهای پیام
