مهراب صادق‌نیا: روحانیت یکدست نیست

سرویس سیاسی انصاف نیوز: حجت الاسلام مهراب صادق‌نیا می‌گوید: حساسیت جامعه به روحانیت بالاست و دلیل آن بیش از هر چیزی این است که مردم تصور می‌کنند روحانیت از مردم فاصله گرفته و به جای بیان مشکلات دست به توجیه وضع موجود می‌زند. روحانیون تریبون‌دار هم در این قضیه بی‌تأثیر نیستند.

وی در حاشیه‌ی سخنرانی درباره‌ی سیره امام علی (ع) در کانون توحید، در گفت‌وگو با انصاف نیوز درباره‌ی حساسیت‌های اخیر بخشی از جامعه به روحانیت گفت: با کمال تأسف حساسیتی در جامعه وجود دارد به نام هراس اخلاقی از روحانیت. این باعث شده منتقدین داخلی و شبکه‌های بیرونی تبلیغ زیادی علیه روحانیت انجام دهند. این سبب شده که مردم از روحانیت فاصله بگیرند و گاهی هم فراتر می‌رود و آنان را در معرض خشونت قرار دهند. به گمانم همه‌ی این‌ها طبیعی نیست؛ برخی زاییده همین تبلیغاتی است که می‌شود.

انصاف نیوز: با اینکه همه‌ی روحانی‌ها مسئولیت ندارند و در وضعیت جاری مقصر نیستند، ‌ولی حساسیت‌ها در جامعه نسبت به كل روحانیت زیاد است. این نشان می‌دهد گویا نتیجه برای مردم یکی است و همه روحانیون و علما، چه طرفدار حکومت باشند و چه نه، به یک چوب رانده می‌شوند. به نظرتان چرا این فضا شکل گرفته است؟

صادق‌نیا: البته من با سوال اول موافق نیستم؛ چون مردم بین روحانیونی که وضع موجود را توجیه می‌کنند با روحانیونی که از مشکلات مردم می‌گویند، تفکیک قائل‌اند. چیزی که نامش را حساسیت مردم به روحانیت گذاشتید، وقتی است که مردم روحانیت را نشناسند و در بدو امر همه یک لباس دارند و قاعدتاً به نظرشان همگی توجیه‌کننده وضع موجودند؛ اما در مجموع مردم نسبت به حوزه‌ها و طلاب دوگانه‌ای در ذهن‌شان هست و معتقدند برخی بیشتر مشکلات مردم را می‌بینند و زبان مردم‌اند و به آنان احترام می‌گذارند و برخی دیگر نه.

انصاف نیوز: راهکاری که این حساسیت رفع شود چیست؟ روحانیت چه کار می‌تواند انجام دهد تا به عبارت شما در نشست امشب پیرامون تبلیغات روحانیت در جامعه، هدف را درست تشخیص داده و دقیق شلیک کرده باشد؟ برخی معتقدند جریان علمای سنتی باید احیا شود. آیا همین که علما در امر حکومت مسئولیت نداشته باشند یا دخالت نکنند کافی است؟ اگر روحانیت فی‌المثل این راه را طی کند، ثمره می‌دهد؟

صادق‌نیا: برای اینکه حساسیت کمتر شود به گمانم روحانیت باید به جایگاه اصلی خودش برگردد. روحانیت همواره آتوریته خود را از جانب مردم گرفته و محبوبیت مردمی داشته و به لحاظ اقتصادی کاملا وابسته به مردم دیندار بوده است. پس باید خود را زبان مردم بداند. به لحاظ فرایندی صداوسیما باید از دعوت کردن روحانیون هم‌صدا و هم‌سان پرهیز کند و گاهی از روحانیونی دعوت کند که مشکلات مردم را می‌گویند.

تجربه مداخله برخی روحانیون در امور اجرایی و سیاسی باعث شد جریانی از مردم و روحانیون شکل بگیرد که به علمای سنتی گرایش دارند و سعی می‌کنند همان نقش سنتی در مناسک را ایفا کنند. این چیزی نیست که ما دستور بدهیم و بشود؛ بلکه خودش در جامعه اتفاق می‌افتد؛ یعنی جامعه هنوز دیندار است و برای جلوگیری از آسیب بیشتر روحانیت به این سمت در حرکت است.

انصاف نیوز: درباره‌ی حساسیت‌های اخیر جامعه نسبت به روحانیت می‌خواهم بدانم که چقدر آن را حس کرده‌اید؟ مثلاً مردم در خیابان و معابر عمومی معمولاً چه برخوردی دارند و واکنش‌هایشان چه مثبت چه منفی چگونه است؟

صادق‌نیا: به عنوان یک روحانی احساس می‌کنم مردم مثل سابق نگاه محبت‌آمیزی به روحانیت ندارند. البته برخی هم‌لباسانم هنوز تصور می‌کنند مردم روحانیت را دوست دارند و احترام می‌گذارند، ولی من شخصاً تجربه برخورد بد از مردم در معابر و واکنش‌های بد را دیده‌ام، گاهی خشونت‌های کلامی و پرخاش به کار می‌برند، گاهی شوخی می‌کنند و دست می‌اندازند و گاهی هم شدیداً گله می‌کنند. البته بعضی وقت‌ها واکنش مثبت نیز هست.

در مجموع حساسیت جامعه به روحانیت بالاست و دلیل آن بیش از هر چیزی این است که مردم تصور می‌کنند روحانیت از مردم فاصله گرفته و به جای بیان مشکلات دست به توجیه وضع موجود می‌زند. روحانیون تریبون‌دار هم در این قضیه بی‌تأثیر نیستند.

انصاف نیوز: از برخوردهایی که گفتید، چه حسی پیدا می‌کنید؟

صادق‌نیا: در مواجهه با این برخوردها که قرار می‌گیرم و خشونت‌های زبانی را که می‌بینم سعی می‌کنم با آنان مدارا کنم، آنها و شرایط‌شان را درک کنم و بگویم چنین نیست که روحانیون همه یک‌دست باشند و این مشکلات زاییده روحانیت باشد. از طرفی چنین نیست که همه مشکلاتی که مردم دارند سری در نهاد روحانیت دارد.

روحانیت همیشه در طول تاریخ فرار و نشیب داشته گاهی محبوبیت‌های زیاد و گاهی تلخی را تجربه کرده، ولی روحانیت برای مردم تاکنون مانده است. روحانیت باید با مردم مدارا کند و متوجه باشد که ممکن است جامعه به دلیل تنگناهای اقتصادی و فرهنگی با آنان برخورد بدی داشته باشد.

---

گزارشی از حال و هوای دومین شب قدر در کانون توحید

برنامه‌های شب‌های قدر در کانون توحید، در نزدیک میدان توحید تهران، مانند هر سال برقرار است. جمعه شب هم پس از خواندن دعای جوشن کبیر، حجت‌الاسلام دکتر مهراب صادق‌نیا با موضوع «مددکاری جامعه‌ای در سیره امام علی(ع)» سخنرانی کرد.

صادق‌نیا که پشت تریبون آمد، گفت امامان ما فقط توصیه نمی‌کردند، بلکه در جامعه هم موثر بودند. از مفهوم مددکاری اجتماعی گفت و اینکه مددکاری برای رفع ظلم و فقر ظاهر مثبتی دارد، ولی پشت آن کوهی از تصمیمات نادرستی قرار دارد که ظلم و فقر را به بار آورده است؛ در نتیجه مددکاری جامعه‌ای جایگزین شد؛ یعنی سرشاخ شدن با حکومت‌ها و آشکارکردن بی‌عدالتی به جای پوشاندن آن‌ها.

صادق‌نیا از سیره عالمان شیعه مثال زد. گفت علما با حکومت‌ها درگیر نمی‌شدند؛ چون جامعه شیعه به خطر می‌افتاد. حکومت‌های شیعه هم خوانشی از سیره اهل بیت داشتند که ضعف‌هایشان را می‌پوشاند. در مقابل امامان شیعه رفتار متفاوتی داشتند. ملاک آن‌ها در کنش اجتماعی‌شان کرامت انسانی، سهم دادن به مردم در حکومت، عدالت و رفع تبعیض بود.

سپس از سیره امام علی(ع) نمونه‌ای آورد. وقتی خلخال از پای زن یهودی درآمد اعتراض کرد، صندوق انتقادات (بیّن‌القصص) گذاشت و حکومت برایش تنها برای اقامه عدل معنا داشت. در یک کلام، امام علی(ع) هم به فقرا کمک می‌کرد و هم به دنبال اصلاح ساختارهایی بود که تولیدکننده فقر بودند. به نظرش، اگر ما هم به جای اصلاح شهروندان، به اصلاح سیستم و ساختار توجه می‌کردیم، اوضاع بهتر می‌شد.

انتهای پیام