دولت و خیّرهای امنیت ساز، مدرسه ساز و سلامت ساز
مهدی مکارمی، دانشجوی جامعه شناسی دانشگاه تهران، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:
در میان عناوین پرطمطراقی که برای حسین عبدالباقی در خبرها منتشر شده و عکس و لوح‌هایی درباره‌اش نشر یافته، دو مورد جالب توجه است؛ خیّر “امنیت ساز” و خیّر “مدرسه ساز”.
همه ما می دانیم که برقراری امنیت و آموزش جزو بدیهی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوق شهروندان بر ذمه دولتها و حاکمیتهاست و تصور سیستم حکمرانی که وظایف ذاتی و اولیه‌ای همچون ایجاد و برقراری امنیت را به غیر بسپارد حقیقتاً هضم ناشدنی و سؤال برانگیز است. اصلاً تاریخ را اگر بخوانیم مگر نفس شکل گیری دولتها جز برای امنیت و وظایفی از این قبیل بوده است؟
گرچه بویژه از دهه‌های ۱۹۸۰ میلادی در امریکا، انگلستان و… با برقراری و هژمونی سیستم اقتصادی و اجتماعی نئولیبرال، با شعار کوچک سازی دولت و حداقل سازی هزینه‌های عمومی، خدمات اجتماعی چون آموزش و سلامت و… را به بخش خصوصی وا می‌گذارد تا در بازاری رقابتی، این “کالاها” را به فروش برسانند و سودهای کلان کسب کنند و ضعفا هم به خیّرین سرمایه دار حواله می‌شوند تا در قبال سودهای کلانی که از چنین ساختار اقتصادی و اجتماعی به جیب می‌زنند منت بر سر اقشار ضعیف بگذارند و بنام خیّر، عهده دار وظایف سابق دولت بشوند، اما چه بسا حتی در همان سیستم‌ها هم ساختن کلانتری و ساختِ امنیت بر عهده خیّرین گذاشته نمی‌شود.
اساساً آنچه ما در فضای عمومی از خّیر می‌فهمیم کسی است که در قبال افراد ناتوان، آسیب دیده، ضعیف و… که دولتها از آنها به هر دلیلی غافل می‌شوند، کمک یار و همیار آنها می‌شود و از آنها دستگیری می‌کند ولی واقعاً هضم شدنی نیست “خیّر” به دولت صدقه و خیرات بدهد و وظایف حاکمیتی به افرادی بنام “خیّر” محول بشود.
خیّری که در خفا بعنوان وظیفه‌ای اخلاقی، دینی و انسانی به همنوعان خود کمک می‌کند نفعی شخصی را مطالبه و مبادله نمی‌کند و در این میان توقعی هم برانگیخته نمی‌شود اما مگر می‌توان پذیرفت فردی بخشی از سرمایه‌اش را-با فرض صحت و پاکی مال- برای وظایف حاکمیتی دولت صرف کند و بعنوان مثال کلانتری بسازد بدون آنکه چشمداشتی داشته باشد؟ یا حتی بدون آنکه چشمداشتی داشته باشد، محذورات و معذورات متقابل (و مثلاً اخلاقی) را برنیانگیزد؟
دَهِش، هدیه، خیرات و امثالهم از سوی مردم به مردم است و این سنت تاریخی انسانی و اخلاقی بویژه در پیشاتاریخ سرمایه داری، از سنتهای هنجاربخش و انسجام بخش جوامع بوده است اما آنچه از حکومت به مردم روانه است، حق شهروند بر حکومت است و آنچه از طبقه سرمایه دار به حکومت و دولت روانه می‌شود هرچه باشد اسمش کار خیر نیست.
دولتمان را بدعادت نکنیم. دست دولت را برای ساختن کلانتری و ساختن امنیت به پولداران دراز نکنیم. دولت وظایف اولیه حکمرانی‌اش را انجام بدهد، این عنوان‌های خیّران امنیت ساز چه معنی دارد؟ امنیت سازی کار حکومت و دولت است یا خیّر؟
به اسم کار خیر، دولت را مدیون و بدهکار سرمایه دارها نکنیم و نگذاریم شبکه درهم تنیده‌ای برای برقراری محذورات و معذورات بین آنان برقرار شود. این عناوین خیّران امنیت ساز، خیّران مدرسه ساز، خیّران سلامت ساز فقط یک معنی دارد و آن اینکه وظایف ذاتی و بدیهی دولت در قبال شهروندان را به کسانی منتقل می‌کنیم که محض رضای خدا موش نمی‌گیرند. این بساط‌ها باید جمع شود.
انتهای پیام
