«نه به غرب و آری بی چون و چرا به شرق! آیا معنی استقلال این بود؟» | آذر منصوری
28 خرداد 1401
1 زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه
آذر منصوری به بهانه قراردادهای راهبردی بین ایران با چین و روسیه طی یادداشت نوشت:
امتداد-آذرمنصوری: قرار بود روز پنج شنبه ۲۶خرداد ۱۴۰۱ خانه احزاب ایران همایشی را با عنوان «بررسی قرارداهای راهبردی بین ایران و چین و روسیه» را برگزار کند. اما بعد از وقفه یک هفته ای در نهایت در آخرین ساعات روز قبل وزارت کشور اعلام کرد که این تشکل نمی تواند همایش فوق را در سالن همایش های این وزارتخانه برگزار کند.
در هر حال هیات رئیسه خانه احزاب باید پیگیر دلایل این مخالفت باشد و گزارش آن را نیز به اطلاع عموم برساند.
قرار بود در این همایش نه نفر به نمایندگی از سه فراکسیون صحبت کنند و طبق دعوت و هماهنگی های انجام شده ، قرار بود یکی از سخنرانان این همایش من باشم.
آنچه در ادامه می آید، متن سخنرانی است که بنا بود در این همایش ایراد شود؛
به نام خدا
در نگاه کلی دکترین واقع بینانه به سیاست خارجی و امنیت ملی از هر اقدامی که بتواند به خروج ایران از انزوای بین المللی کمک کند یا مانع اجماع سازی علیه ما شود باید استقبال کرد.
در مورد سند همکاری ۲۵ساله ایران و چین و سند همکاری ۲۰ ساله ایران و روسیه نکته کلی که وجود دارد این است که؛ در جهان امروز رابطه هر کشوری با دیگر کشورها در چهارچوب منافع ملی آنها تعریف می شود و بس، ضمن اینکه همه توافقات و قراردادها بنا بر اقتضائات زمانی و نیاز و توانایی طرفین تنظیم می شود، اما همه کشورها به دنبال کسب منافع خود و حداکثر سازی آن هستند. این حداکثر سازی نیاز به داشتن یه سیاست خارجی متوازن دارد.
اما وقتی سیاست خارجی ما متوازن نیست و از قضا در داخل هم با انواع مشکلات، بحران ها و شکاف ها روبرو هستیم، طبعا کشورهایی که در چنین وضعیتی با ما طرف قرارداد می‌شوند، با همان اصل حداکثر سازی منافع خودشان به دنبال بهره برداری بیشتر و منافع بیشتر هستند.
به خصوص وقتی که تکیه ما به این کشورها، از سر ناچاری و برای مقابله با رقبای بین المللی باشد، هیچ تحلیل واقع بینانه ای نمی تواند ادعا کند که توافقی که حاصل می شود، یک توافق برابر و متناسب با منافع ملی طرفین توافق است.23hSee translation
بنا بر این در مورد این دو توافق باید مشخص شود، ما چه داد و ستدی داشته‌ایم؟ این داده ها و ستانده‌هاست که باید متناسب با نیازهای طرفین توافق به واقعیت تبدیل شود و به قول معروف؛ شیطان در جزئیات است!
در هر حال باید به چند نکته مهم در این باره توجه شود:
۱. هر توافق و سندی باید شفاف باشد، مردم باید بدانند که چه امتیازاتی از طرف ایران داده شده است و چه امتیازاتی گرفته شده است؟
۲. طبق اصل ۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی؛ عهدنامه ها،مقاوله نامه ها، قراردادها و موافقت های بین المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی برسد. هیچ سندی از این دست نباید از چشم نهاد قانونگذاری کشور دور بماند.
۳. چنین پیمان های راهبردی صرفاً نباید فقط با چین و روسیه باشد، ما باید بتوانیم در بلند مدت با کشورهای منطقه و اروپا به پیمان های راهبردی مشترک برسیم. قطعنامه شورای حکام هر چند رویکردی انتقادی داشت، اما باید نگران این اجماع علیه ایران بود و برای شکستن آن تلاش کرد.
۴.آیا تا زمانی که تکلیفمان با پیمان شانگهای مشخص نشده،می توانیم وارد قرار داد دیگری از این دست بشویم؟
۵. همکاری های مخابراتی که شنیده می شود در پیش نویس های این دو قرار داد وجود دارد، بسیار نگران کننده است، چرا که با توجه به رویکرد این دو کشور در زمینه گردش آزادانه اطلاعات، زمینه برای اقتدارگرایی دیجیتال در کشور ما را بیشتر فراهم می کند.
۶. سه کریدوری که از ایران می گذرد، باید محوریت جدی در هر قراردادی پیدا کند. لازمه این کار فعال کردن دیپلماسی راه و لوله است. سرمایه نفت روزی در نهایت به پایان خواهد رسید و ما باید بتوانیم مزیت های سرزمینی خود را احیاء کنیم.
۷. تجربه نشان داده است که راهبرد کشور چین با دولت ها در حوزه محیط زیست و وام هایی که گرفته شده، تجربه موفقی نبوده است. قبل از هر قراردادی با این کشور باید به این مسائل توجه جدی شود.
اتکا به قدرتهای جهانی امری طبیعی ست حتی قدرتهای جهانی به کشورهای کوچک متکی هستند برای اعتبار برای بازار فروش برای خرید مواد اولیه ولی اینکه این قدرت جهانی کشور خودکامه متجاوز دور از انسانیت با شد یا این قدرت جهانی دمکرات ،دنبال حقوق بشر ،و سابقه جنگ داخلی بر سر یک گزاره اخلاقی( فوق اخلاقی) باشد .وجه افتراق اینجاست اینکه فقط از اخلاق بگوییم و در انتها کار ما به اینجا بکشد نیاز به یک بازنگری تاریخی ،فرهنگی ،اعتقادی و بین نسلی دارد ،نسلی که پشت سنگر پدر و مادر بودن از هر انتقاد در عملکرد سیاسی محفوظند و این چرخه معیوب ۲۵۰۰ ساله تاریخ ما را رقم زده.
اتکا به قدرتهای جهانی امری طبیعی ست حتی قدرتهای جهانی به کشورهای کوچک متکی هستند برای اعتبار برای بازار فروش برای خرید مواد اولیه ولی اینکه این قدرت جهانی کشور خودکامه متجاوز دور از انسانیت با شد یا این قدرت جهانی دمکرات ،دنبال حقوق بشر ،و سابقه جنگ داخلی بر سر یک گزاره اخلاقی( فوق اخلاقی) باشد .وجه افتراق اینجاست اینکه فقط از اخلاق بگوییم و در انتها کار ما به اینجا بکشد نیاز به یک بازنگری تاریخی ،فرهنگی ،اعتقادی و بین نسلی دارد ،نسلی که پشت سنگر پدر و مادر بودن از هر انتقاد در عملکرد سیاسی محفوظند و این چرخه معیوب ۲۵۰۰ ساله تاریخ ما را رقم زده.