تفسیر رویدادهای تاریخی از جایگاه وجود حاضر

محمد زارع شیرین کندی، پژوهشگر فلسفه در یادداشتی با عنوان «تفسیر رویدادهای تاریخی از جایگاه وجود حاضر» که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

رویدادهای تاریخی در زمانمندی وجود حاضر تغییرها و تفسیرهایی نو می پذیرند. انسان موجودی زمانمند و تاریخمند است و  زمان و تاریخ او با زبان و تقرر و تذوت و برونخویشی خاص او شکل می گیرد. انسان متناهی مجبور است رخدادهایش را بازتفسیر  کند و دراین بازخوانی ممکن است حسن و قبح رویدادها دگرگون شود و برخی سیاه‌ها به سفید بدل گردند و به عکس، ونیز پاره ای نیکی ها به بدی و به عکس. شاید بعض وقایع هم خنثی و خاکستری به نظر آیند.

پس از سالها و در قیاس با حوادث هولناک سپسین ممکن است “مطلق”ها چنان رنگ ببازند که جای همه چیز و موضع همه عاملان تغییر کند. ملت ها همیشه آینده را دقیقتر و روشنتر نمی بینند و گاه اصلا نابینا می شوند. از سوی دیگر، فرهنگ ها بالقوه حامل عناصر بسیار خطرناکی می توانند باشند و گاه امکان زایش نوزادی عجیب الخلقه بعید نیست. درچنین مواردی امکان انحطاط چنان نیرومند است که هر کسی قادربه درک اش نیست. رویدادهای تاریخی ملت ها در قیاس با وضع کنونی شان به صورت های مختلف تعبیر می شوند. مهم آن است که ملت ها بیندیشند که چرا رخدادی بدتر از پیشین به وقوع آمد و چرابه کرات “تر” می شود: بدتر، فاجعه بارتر، سیاه تر، ویرانگرتر وخانمان براندازتر  و … .

مسئله اساسی، اندیشیدن و سنجیدن و پرسیدن است. ملتی که تاریخ‌اش به سمت و سویی سیاه تر و فاجعه آمیزتر می رود فاقد درایت و ذکاوت است. در همه آفاقِ تاریخ آینده چنین ملتی اندکی بارقه روشنایی و امید دیده نمی شود. ملتی که از گذشت روزگار نیاموخته و عبرت نگرفته است، “نیز ناموزد ز هیچ آموزگار”. ملتی که از معلم بزرگ تاریخ و روزگارنیاموزد ازهیچ آموزگاری نخواهد آموخت. تمام حیطه های مدنی و سیاسی و فرهنگی ملت های مترقی با دقت و اندیشه و احتیاط اداره می شود: مبادا! دوبار خطا کنند، مبادا! سرمایه ها را دوبار به هدر دهند، مبادا! تدبیر و تامل در کار ملک و تکیه بر تخصص و دانش جایش را به توکل و تسلیم بدهد و مباداهای بسیار دیگر. آینده ملتهای سرگردان، بنا به دلایل و شواهد فراوان اقلیمی و جوی و انسانی و اجتماعی و اقتصادی، چیزی جز برهوتی خشک و مرگ زا نخواهد بود. همه ملت ها در تاریخ کارهایی غلط و اشتباه مرتکب شده اند و می شوند اما نه هر نسل و نه در هر عصر، بل گاهی. رویدادهای تاریخی بر اساس وضع و موضع وجود حاضر تفسیر می شوند.

انتهای پیام