مرگ زودرس مطالعات اربعین

محسن‌حسام مظاهری، نویسنده و پژوهشگر اجتماعی تشیع و آیین‌های شیعی، در یادداشتی تلگرامی با عنوان «مرگ زودرس مطالعات اربعین» نوشت: 

دیروز فهرست مقالات پرشمار یک همایش “علمی” با موضوع تحلیل اجتماعی پیاده‌روی اربعین را مرور می‌کردم. مقالاتی با عناوینی آشنا و کلیشه‌ای که در فراوان نمونه‌های مشابه دیگر تکرار شده و کوچکترین رغبتی برای مطالعه‌ در مخاطب ایجاد نمی‌کند. دریغ آن‌که برگزارکننده‌ی همایش یک دانشگاه معتبر در علوم انسانی بوده و ناشر کتاب هم یک مؤسسه علمی مشهور.

یکی از آفات برجسته‌شدن پیاده‌روی اربعین در سال‌های اخیر، رشد قارچ‌گونه‌ی شبه‌پژوهش‌های سفارشی درباره‌ی این آیین است که محصول رقابت و چشم و هم‌چشمی پژوهشکده‌ها و پژوهشگاه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات پژوهشی دولتی و حاکمیتی درین زمینه است.

هرسال چندین همایش و سمینار و نشست “ملی” و “بین‌المللی” به هزینه‌ی بیت‌المال برگزار شده و صدها کتاب و مقاله نوشته و منتشر می‌شود، اما اکثریت قریب به اتفاق آنها چیزی بیش از تکرار مکررات و فربه‌سازی یک ادبیات و روایتی کلیشه‌ای ازین آیین آن‌هم با واژگانی کم‌شمار و محدود نیست. دریغ از حرفی تازه و ایده‌ای بدیع و نظریه‌ای قابل تأمل که ولو اندکی دانش و فهم ما از این پدیده‌‌ی مهم و سنت فرهنگی غنی (عراقی) و شایسته‌ی تحقیق را بالا برده باشد.

مواجهه‌ی شعارزده و هیجانی با این پدیده و عدم پایبندی پدیدآورندگان و سفارش‌دهندگان این آثار به قواعد و الزامات پژوهش علمی، شرایطی پدید آورده که در کمال تأسف باید گفت مطالعات اجتماعی اربعین، در همان اوان تولد به مرگ زودرس دچار شده است.

انتهای پیام