نسخه‌ی قرضاوی
.
محسن‌حسام مظاهری، نویسنده و پژوهشگر، در یادداشتی تلگرامی در پی درگذشت شیخ یوسف قرضاوی نوشت:
شیخ یوسف قرضاوی، که امروز درگذشت، بدون تردید یکی از مؤثرترین و مهمترین علمای مسلمان زمان ما بود. نویسنده، خطیب، مفتی، شاگرد شیخ حسن البنا و پدر معنوی “اخوان المسلمین”. شیخی که حضور فعال در کنفرانس‌ها و محافل علمی و بین‌المللی و مسافرت‌های متعدد به کشورهای گوناگون و شرکت در برنامه‌های تلویزیونی برایش آوازه‌ای جهانی فراهم آورده بود و اظهارنظرهایش درباره‌ی مسایل روز جهان اسلام (فارغ از ارزیابی این مواضع) از او چهره‌ای بانفوذ در جوامع اسلامی ساخته بود.
قرضاوی از جایگاه یک اسلام‌گرای نوسلفی مثل دیگر اندیشمندان مسلمان معاصر دغدغه‌ی واکاوی و حل چالش‌های اسلام در جهان مدرن را داشت. او منتقد سکولاریسم و قائل به حضور حداکثری دین در عرصه‌ی اجتماع بود و با نفی تفکیک نهاد دین و دولت، به نوعی تشکیل حکومت دینی را مطلوب می‌دانست؛ اما با خوانشی متمایز از آنچه در ایرانِ پس از انقلاب تحقق یافت. حکومت مطلوب او، متأثر از مفاهیم «بیعت» و «شورا» در اندیشه‌ی سیاسی اهل سنت، حکومتی مدنی بود، با کارویژه‌های عرفی. قرضاوی البته باوجود حضور فعال درعرصه‌ی سیاست، اما نتوانست تحقق حکومت مطلوب خود را ببیند و حتی وقتی متحدان فکری و شاگردان اخوانی سابقش در مصر دولت را در دست گرفتند، از تأیید و همراهی با آنان سر باز زد.
درهرحال در شرایطی که جریانهای کلان اسلام‌گرایی، در ایران، پاکستان، مصر و تونس، گرچه هرکدام به مسیری رفتند و فرجامی متفاوت يافتند، اما همه به نوعی طعم شکست را چشیدند، معلوم نیست نسخه‌ی قرضاوی هم اگر مجال تحقق می‌یافت / بیابد، فرجامی چندان متفاوت از الگوهای بدیل و هم‌تبارش می‌داشت / داشته باشد.
انتهای پیام
