غم و اندوه فراوان مهاجران | محمود فاضلی
محمود فاضلی در روزنامه شرق نوشت: در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از موج ورود پناه‌جویان به دو کشور ترکیه و یونان در سال 2015، بحران پناه‌جویان نزد افکار عمومی جهان اهمیت خاصی پیدا کرده و مشکلات آنها دامن‌گیر بسیاری از ملت‌های جهان شده است. وقوع جنگ‌ها، خشونت‌ها و آزار و اذیت‌های ناشی از آن علیه شهروندان و نیز سایر شرایط اضطراری در جهان موجب شده بیش از صد میلیون نفر از‌جمله زنان و کودکان در سراسر جهان به اجبار آواره شده و راهی کشورهای دیگر شوند. این مهاجرت‌های سخت و دشوار برای هزاران مهاجر غیرقانونی با مشکلات زیادی همراه است که مهم‌ترین آن بی‌علاقگی کشورها برای پذیرش مهاجران و برخورد خشن با پناه‌جویان است.
رفتار ظالمانه و تحقیرآمیز
مرزهای زمینی و دریایی یونان و ترکیه که محل عبور هزاران پناه‌جو است، یکی از خبرساز‌ترین نقاطی است که شاهد حوادث تأسف‌باری است که در مقابل چشم سازمان‌های بین‌المللی رخ داده و همچنان قربانی می‌گیرد. در جدیدترین حادثه در این منطقه، آژانس پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) نسبت به گزارش‌هایی که از نزدیک به 92 پناه‌جو در مرز یونان و ترکیه دریافت کرده، «عمیقا ابراز ناراحتی» کرده است. آژانس پناهندگان نگران این گروه از مهاجران است که در مرز میان ترکیه و یونان بدون لباس رها شده‌اند؛ «این اقدام به‌شدت محکوم می‌شود. ما چنین رفتار ظالمانه و تحقیرآمیزی را محکوم می‌کنیم و خواستار آن هستیم تا تحقیقات کاملی درباره این حادثه انجام شود». کمیساریای عالی ملل متحد در امور پناه‌جویان در افغانستان معتقد است باید با پناه‌جویان افغانستان در سرتاسر جهان مانند سایر پناه‌جویان برخورد شود و تفکیکی میان آنها و شهروندان سایر کشورها وجود نداشته باشد.
این گروه از مردان مهاجر با قایق پلاستیکی از ترکیه به یونان آورده شده‌اند و بر بدن‌هایشان آثار ضرب‌وجرح مشهود است. مهاجران مدعی‌اند به وسیله سه اتوبوس به مرز هدایت شده و سپس سوار قایق‌های بادی شدند تا با عبور از رودخانه وارد خاک یونان شوند.
ترکیه و یونان یکدیگر را متهم می‌کنند
ترکیه و یونان یکدیگر را مقصر بروز این وضعیت می‌دانند. وزارت حفاظت از شهروند یونان مدعی شد مرزبانی یونان با همکاری نیروی اروپایی «فرونتکس» (آژانس مرزبانی اتحادیه اروپا) 92 پناه‌جو را که برهنه در کنار رودخانه مرزی اوروس رها شده بودند، نجات داده‌اند. پلیس نظامی ترکیه آنها را به نزدیکی یونان انتقال داده است. این مهاجران که همگی مرد بودند، در نزدیکی رودخانه «اوروس» پیدا شدند و برخی از آنان زخمی نیز بودند. تحقیقات پلیس یونان و مقامات آژانس مرزی اتحادیه اروپا شواهدی پیدا کرده که نشان می‌دهد مهاجران با قایق‌های لاستیکی از رودخانه عبور کرده و از ترکیه وارد خاک یونان شده‌اند. این وزارتخانه ترکیه را به سوءاستفاده ابزاری از مهاجران و پناه‌جویان و همچنین نقض حقوق بشر آنها متهم کرده است. میتاراکیس، وزیر مهاجرت یونان نیز تأکید دارد «رفتار ترکیه در برابر 92 مهاجر برای تمدن بشری مایه شرمساری است». ترکیه از ابتدای انتشار این خبر مدعی شد این کشور دخالتی در حادثه انسانی برای پناه‌جویان افغان ندارد و از آنجایی که یونان نتوانسته یک مورد نقض حقوق بشر از سوی ترکیه پیدا کند، فقط به دنبال افشای تصویر ظلم خود است که گویی ترکیه این کار را انجام داده است. اردوغان بر این باور است که غرب هیچ اقدامی برای توقف مرگ‌و‌میر پناه‌جویان در دریای مدیترانه نمی‌کند.
چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، به ادعای طرف یونانی که اعلام کرده بود 92 مهاجر برهنه را که در مرز زمینی از سوی مراجع ترکیه رها شده بودند، نجات داده است، واکنش نشان داد. او اعتقاد دارد واقعا باید بسیار بی‌شرم و بی‌پروا بود که حتی در نا‌به‌حق‌ترین وضعیت نیز اصرار بر به‌حق‌بودن کرد. فقط یونان می‌تواند چنین کاری کند. سابقه یونان و حامی اصلی آن در امور پناه‌جویان یعنی فرونتکس، کاملا روشن است. تمامی سازمان‌های بین‌المللی مهاجرت، کمیساریای عالی پناهندگان، سازمان‌های غیر‌دولتی و مطبوعات رفتار غیرانسانی یونان و فرونتکس با مهاجران را به‌طور دقیق بررسی کرده‌اند. موضوع در دستور کار دادگاه حقوق بشر اروپا و پارلمان اروپا نیز قرار گرفته است. فرونتکس نیز در این جرم شریک است. اخیرا افشا شد که یونان به عمد مختصات را تغییر داده تا نشان دهد فشارها علیه مهاجران در آب‌های ترکیه انجام شده است. اینها فکر می‌کنند هر کاری می‌توانند انجام دهند و در ادامه ترکیه را مقصر معرفی کنند.
توهین به کرامت انسانی پناه‌جویان
مدیر ارتباطات ریاست‌جمهوری ترکیه از یونان خواست هر‌چه زودتر از رفتار غیرانسانی خود در قبال پناه‌جویان دست برداشته، به اتهامات بی‌‌پایه و اساس علیه ترکیه در اسرع وقت پایان دهد. یونان با این تلاش‌های بیهوده، با انتشار عکس‌های پناهندگانی که وسایل شخصی آنها را تصرف و اخراج‌شان کرده است، بار دیگر به تمام جهان نشان داد که حتی به حیثیت این مردم مظلوم هم احترام نمی‌گذارد. مقامات یونانی باید ابتدا حساب نوزادانی را که با همدستی با «فرانتکس» در اژه غرق کرده است، انسان‌هایی که در منطقه مریچ لخت کرده و با کمربند مورد ضرب‌و‌شتم قرار داده و سبب یخ‌زدن و مرگشان شده است، بدهد.
تئودور یکاکوس، وزیر حفاظت از شهروند یونان، در واکنش به اظهارات وزیر خارجه ترکیه تأکید کرد: «اینکه مقامات ترکیه، یونان را بابت رفتار وحشیانه و قرون وسطایی خود با 92 مهاجر در اوروس مقصر بدانند، جسارت بزرگی است. این رویداد توسط افسران فرونتکس ثبت شده و غیر‌قابل تردید است». این وزیر یونانی در نامه‌ای به کمیسر امور داخلی و همتایان خود در اتحادیه اروپا، حادثه اخیر را به آگاهی آنان رساند. در این نامه آمده است: «مراجع ترکیه آنان را مورد سرقت، ضرب‌و‌شتم و توهین به کرامت انسانی قرار داده است، آنها را برهنه کرده و به سمت یونان راهی کردند. این حادثه غیرانسانی نشان می‌دهد ترکیه سوءاستفاده ابزاری از مهاجران و نقض حقوق بشری آنان را تشدید کرده است». میتاراکیس، وزیر مهاجرت یونان نیز با تأکید بر تصمیم یونان برای بین‌المللی‌کردن موضوع، مدعی است: «ترکیه در موقعیت بسیار بدی قرار گرفته؛ چرا‌که 92 نفر مد‌نظر توسط فرونتکس پیدا شده‌اند. مهاجران با رفتار تحقیرآمیز ترکیه مواجه شده و سپس به یونان فرستاده شدند. این حادثه بار دیگر اثبات کرد ترکیه به سیاست سوءاستفاده ابزاری از مهاجران ادامه می‌دهد. رفتار ترکیه با مهاجران مورد نظر شرم‌آور است».
