مدیرعامل شاپرک: از جهان عقب افتاده‌ایم

سرویس اقتصادی، انصاف نیوز: مدیرعامل شاپرک از اقدامات این شرکت برای اتصال به شبکه پرداخت کشورهای همسایه خبر داد و درباره امکان اتصال به شبکه‌های بین‌المللی گفت: در سال‌های اخیر به دلیل استانداردهایی که رعایت نشده، از جهان عقب افتاده‌ایم.

شاپرک، مخفف «شبکه الکترونیکی پرداخت کارت» است که تمامی عملیات خرید با کارت‌های بانکی در سراسر کشور را به شکل متمرکز مدیریت می‌کند. به بیان دیگر تمام خریدهایی که ایرانیان با کشیدن کارت‌های بانکی خود انجام می‌دهند، در شبکه شاپرک انجام می‌شود. این شبکه به دلیل تنوع بانک‌ها، تعداد کارت‌های بانکی فعال و تعداد کارت‌خوان‌های فعال در سراسر کشور این‌که در لحظه خرید، وجوه را به حساب فروشنده منتقل می‌کند، در دنیا کم‌نظیر است.

کاظم دهقان، مدیرعامل شرکت در حاشیه هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران به پرسش‌های خبرنگار انصاف نیوز پاسخ داد. او در جواب این سوال که «بزرگی شبکه شاپرک و متمرکز بودن همه پرداخت‌های الکترونیکی کشور در آن را که در جهان کم‌نظیر است، فرصت می‌دانید یا تهدید» گفت: هم فرصت است و هم تهدید؛ اگر برای امنیت، ظرفیت، ماندگاری و کیفیتش به موقع اقدام کنیم، چنین زیرساخت بزرگی با چنین ظرفیتی حتما برای کشور فرصت است کما این‌که تا کنون با همه ملاحظاتی که وجود داشته، این شبکه کارش را درست انجام داده و به مردم خدمت رسانده است.

او ادامه داد: از آن‌سو اگر از ارتقای استانداردها، بهبود فرایندها و تقویت فنی غفلت کنیم، یک‌پارچه و متمرکز بودن پرداخت‌های الکترونیکی به تهدید تبدیل می‌شود.

خدمات مالی مربوط به خرید با کارت‌های بانکی شامل تسویه با فروشنده، تسویه با بانک صادرکننده کارت، تسویه با شرکت مالک کارت‌خوان و… منحصرا در شبکه شاپرک انجام می‌شود و هر سال حدود 40 میلیارد تراکنش در آن به ثبت می‌رسد.

آقای دهقان درباره تمرکز پرداخت‌های کارتی در شاپرک و شائبه انحصار و عدم رقابت‌پذیری گفت: تسویه آنی پرداخت‌ها، حوزه قابل رقابتی نیست و کسی با کسی رقابت نمی‌کند. اساسا تسویه وجوه ارزش مالی برای کسی ایجاد نمی‌کند و بنابراین رقابت در آن معنا ندارد.

او اضافه کرد: حاکمیت اجرای تسویه‌های پرداخت شبکه الکترونیکی را خودش به عهده گرفته و کارهای فنی‌اش را هم به ما واگذار کرده است. طبیعتا آن بخش حاکمیتی قابل رقابت نیست اما در سایر بخش‌های صنعت، شرایط کاملا برای ورود و رقابت شرکت‌ها، اعم از پی‌اس‌پی‌ها، شرکت‌های هدایت تراکنش، تولیدکنندگان سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مرتبط و… محیا است.  

خبرنگار انصاف نیوز از آقای دهقان پرسید اگر روزی تحریم‌ها لغو شود، آیا امکان و قابلیت پیوستن شبکه پرداخت ایران به شبکه‌های پرداخت بین‌المللی وجود دارد؟ مدیرعامل شرکت شاپرک جواب داد: حتما این قابلیت وجود دارد اما در چند سال اخیر به دلیل رعایت‌نشدن استانداردها که لازمه کار با شبکه‌های پولی و مالی جهانی‌ست، از دنیا عقب افتاده‌ایم. بنابراین قابلیت فنی پیوستن به شبکه‌های پرداخت بین‌المللی وجود دارد اما مستلزم ملاحظات حقوقی و قانونی است.

دهقان گفت: در حوزه ارتباطات منطقه‌ای با روسیه، عراق و دیگر کشورهای همسایه، قدم‌های اولیه را برداشته‌ایم و امید داریم در کوتاه مدت این ارتباطات شکل بگیرد و عملیاتی شود.

مدیرعامل شاپرک به مشکلات تحریم اشاره‌ای کوتاه کرد و ادامه داد: اگر تحریم‌ها رفع شود، ما آمادگی اتصال به شبکه‌های پرداخت بین‌المللی را داریم اما از فاصله خود به لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری با جهان هم آگاهیم.

شاپرک بیشتر نظارت کند

شرکت‌هایی که اجازه توزیع و نصب کارت‌خوان‌ها و اخذ کارمزد از عملیات خرید با کارت بانکی را دارند، پی‌اس‌پی نامیده می‌شوند که اغلب به بانک‌ها وابسته‌اند. اکنون 12 پی‌اس‌پی بزرگ و کوچک مجوز فعالیت دارند. پیش‌تر توزیع کارت‌خوان در فروشگاه‌ها، منحصر به پی‌اس‌پی‌ها بود اما اکنون شرکت‌های دیگر هم اجازه یافته‌اند در پایانه‌های فروشگاهی کارت‌خوان نصب کنند. این شرکت‌ها به عنوان شرکت‌های هدایت تراکنش در فضای کسب‌وکارهای تبادلات مالی شناخته می‌شوند. نظارت بر و تسویه با پی‌اس‌پی‌ها بر عهده شرکت شاپرک و تسویه با شرکت‌های هدایت تراکنش بر عهده پی‌اس‌پی‌هاست اما ارتباط بین این سه ضلع تراکنش کارت‌های بانکی چالش‌های خاص خود را هم دارد.

مدیر یکی از شرکت‌های هدایت تراکنش، که چند دقیقه‌ای با مدیرعامل شرکت شاپرک در حال بحث و گفت‌وگو بود، به خبرنگار انصاف‌نیوز گفت: بانک‌ها برای این‌که منابع خود را صرف خرید کارت‌خوان‌ها نکنند، پروژه‌ای به نام هدایت تراکنش را کلید زدنند که بر اساس آن، شرکت‌های خصوصی در حوزه تامین کارت‌خوان، بازاریابی برای آن و نصب در پذیرنده فعال شدند. ما هر از تراکنش بر اساس قرارداد و به نسبت تعداد دستگاه‌هایی که نصب کرده‌ایم، کارمزدی دریافت می‌کنیم.

این مدیر شرکت هدایت تراکنش که مایل به درج نامش نبود، ادامه داد: الان چند صد شرکت در زمینه تامین و نصب کارت‌خوان یا همان هدایت تراکنش فعال هستند که بیش از 4 میلیون پوز نصب کرده‌اند و برای مثال، پی‌اس‌پی بانک پاسارگاد را همین شرکت‌های هدایت تراکنش از رتبه هشتم به رتبه چهارم ارتقا داده‌اند.

او گفت: پی‌اس‌پی‌ها مدارکی را از شرکت‌های هدایت تراکنش طلب می‌کنند و ما هم به ازای هر پوزی که نصب می‌کنیم، این مدارک را از پذیرنده دریافت و در سامانه مربوطه بارگذاری می‌کنیم. یعنی برای هر فروشنده، کپی شناسنامه، کپی کارت ملی، شماره شبای تایید شده، جواز کسب یا استشهاد تهیه و در سامانه بارگذاری می‌کنیم و اگر این مدارک در شاپرک تایید شود، برای ما ترمینال صادر می‌کند.

این فعال حوزه هدایت تراکنش ادامه داد: پی‌اس‌پی‌ها مسئولیت هیچ کاری را قبول نمی‌کنند و هر الزامی که شاپرک برای‌شان تعیین می‌کند را به شرکت‌های هدایت تراکنش تحمیل می‌کنند. الان هم گفته‌اند برای همه آن 4 میلیون پوزی که نصب شده، بروید و از اول مدرک جمع کنید!

او به حجم گسترده تبادلات مالی در شبکه شاپرک اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد پی‌اس‌پی‌ها می‌خواهند شرکت‌های هدایت تراکنش غیروابسته به خود را حذف کنند چون هر روز یک قانون وضع می‌کنند و هر کدام از این 12 شرکت هم دستورالعمل‌های خاص خود را دارند. مثلا یکی‌شان می‌گوید از صنف فروشندگان میوه و تره‌بار جواز کسب بگیرید، دیگری می‌گوید جواز کسب برای این صنف لازم نیست.

او به پرسش خبرنگار انصاف نیوز درباره درخواست‌هایش از مدیرعامل شرکت شاپرک پاسخ داد: شاپرک باید نظارت بر پی‌اس‌پی‌ها را بیشتر و دقیق‌تر کند، مانع فرار آنان از مسئولیت‌های‌شان شود و دستورالعمل‌ها را هم شفاف کند.

اتصال کارت‌خوان‌ها به مالیات و سوخت 15 درصدی

این فعال حوزه هدایت تراکنش ادامه داد: حرف ما این است مقررات را شفاف اعلام کنند و قبل از صدور تاییده، این مقررات را اعمال کنند اما بعد از آن‌که تاییده را صادر کردند، دیگر به ما امر و نهی نکنند. چون هر بار که قوانین جدید می‌آید و مدارک جدید می‌خواهند ما را با پذیرنده‌های دستگاه پوز درگیر می‌کنند.

او با مثال‌زدن از پروژه اتصال کارت‌خوان‌ها به پرونده مالیاتی اعلام کرد شرکت‌های هدایت تراکنش در این پروژه حدود 15 درصد از پوزهای فعال خود را از دست داده‌اند چون پذیرنده نتوانسته مدارک مالیاتی خود را تکمیل کند.

او با انتقاد از پی‌اس‌پی‌ها گفت: الان نزدیک به 2 ماه است که واریزی‌های ما انجام نمی‌شود چون ما را ملزم کرده‌اند که برویم هم همه مدارک مورد درخواست‌شان را از ابتدا تهیه و بارگذاری کنیم. وقتی هم می‌گوییم حداقل پذیرنده‌های مشکل‌دار یا مشکوک را متوقف کنید و اجازه بدهید تسویه حساب‌های ما انجام شود، هیچ پاسخ درست و مشخصی نمی‌دهند.

این فعال صنعت تبادلات مالی ادامه داد: داشتن یا نداشتن جواز کسب مساله ما نیست و باید سازمان‌های دیگر که متولی جوازها هستند کار خود را درست انجام دهند. بنابراین از شاپرک به عنوان متولی تراکنش در کشور انتظار داریم نگذارد همه مشکلات کسب و کارها بر سر ما آوار شود.

او در پایان گفت: انتظار داشتیم در نمایشگاهی که نام تراکنش دارد، همه پی‌اس‌پی‌ها حضور داشته باشند و حداقل حرف ما را بشنوند اما متاسفانه جز یکی دو شرکت، هیچ‌کدام در این نمایشگاه حاضر نشده‌اند و این هم نشان می‌دهد که علاقه‌ای به همکاری با دیگران ندارند.

انتهای پیام