پایان یک رویا در سیاست خارجه

امید کاجیان، روزنامه‌نگار در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت: 

بسیاری در هنگامه روی کار آمدن رئیسی این موضوع را مطرح می کردند که حالا با یکی شدن تمامی ارکان قدرت، دیگر خبری از سنگ اندازی های داخلی بر سر دولت نیست و این منجر به آن خواهد شد تا برجام به ثمر بنشیند، روابط با غرب نسبت به گذشته بهبود بیابد و در نتیجه عرصه سیاست خارجه متفاوت از قبل باشد. دولتمردان تازه نفس در این عرصه وعده سیاست تعاملی از موضع قدرت را می دادند و از بازگشت عزت سخن به میان میاوردند و برخی هم به خیال اینکه چون تمام پایگاه های قدرت با هم یکی شده اند این موضوع را نوید بخش اوضاع بهتر در آینده قلمداد می کردند.

حالا باگذشت بیش از یکسال، آنچه مشاهده می شود اما متفاوت با همه این فرضیات است.  در موضع با غرب که نیازی به گفتن نیست. برجام به سرانجام نرسید، حوادث این چند ماهه موج جدیدی از تحریم ها را اینبار نه از سوی آمریکا بلکه از طرف اروپا علیه ایران به همراه داشت، وزارت خارجه دورتر از همیشه نسبت به توافق است و دراین راستا هر از گاهی دو طرف خط و نشان علیه هم می کشند، تیم رئیسی آب پاکی را روی دست همه ریخته که خبری از fatf هم نیست. آمریکا هم از همه گزینه ها از جمله گزینه نظامی سخن به میان میاورد.

اما دور شدن هرچه بیشتر دولت نسبت به غرب بدین معنا نیست که روابطش با سایر کشورها عادی است، دولت رئیسی امروز در موضع با کشورهایی به چالش های جدی و روابط پرتنش کشیده شده که پیشتر از آنها با عنوان کشورهای دوست سخن می راند.

اقدامات باکو علیه ایران شدت گرفته است و بعد از حادثه حمله مسلحانه در سفارت این کشور، ضمن تخلیه سفارتخانه  اکنون خبر می رسد که شکایت رسمی به مجامع بین المللی داده است، در کنار این جمهوری آذربایجان مدعی شده که ایران تلاش کرده تا ابعاد این حمله – که آن را تروریستی می‌خواند – پنهان کند.

وزارت خارجه آذربایجان اعلام کرد که در ۲۷ ژانویه اسنادی حاوی درخواست‌هایی برای محکومیت بین‌المللی حمله تروریستی به سفارت جمهوری آذربایجان در جمهوری اسلامی ایران، شناسایی و مجازات سریع سازمان‌دهندگان و عاملان این اقدام تروریستی و همچنین تحقق تعهدات ناشی از کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک، برای تصویب به سازمان‌ها و پلتفرم‌های بین المللی مربوطه ارائه شد.

لزوم مجازات عاملان این اقدام عمل در بیانیه‌ وزارت خارجه این کشور مورد تاکید قرار گرفته است.

اما این پایان ماجرا نیست و حمله اخیر به سفارت آذربایجان تنها عامل تشدید روابط دو کشور نیست، چرا که پیشتر پلیس جمهوری آذربایجان مدعی عملیات گسترده برای کشف «شبکه جاسوسی» ایران شده است. بر اساس ادعای وزارت کشور جمهوری آذربایجان، این عملیات گسترده در شهر باکو و دیگر شهر‌های این کشور ادامه دارد.

پلیس جمهوری آذربایجان مدعی است که در چارچوب این عملیات مراکز یک شبکه تلویزیونی و یک خبرگزاری هم بازرسی شده است.

منابع وزارت کشور جمهوری آذربایجان مدعی اند که تا کنون ۷ نفر طی عملیات پلیس بازداشت و تحویل دادگاه شده اند. نا گفته نماند در مقابل رسانه‌ی نزدیک به شورایعالی امنیت ملی هم از گذرنامه آذربایجانی برخی تروریست های حادثه شاهچراغ سخن آورده بود و این فضا بیانگر تشدید تنش های دو کشور در ابعاد مختلف است.

از طرف دیگر جنگ روسیه و اوکراین اما، امروز پای ایران را هم به میان کشیده، استفاده از پهپادهای ادعایی ایرانی در جنگ،  آغازگر این تنش بود تا امروز با وقوع حمله ریزپرنده ها به پایگاه نظامی در اصفهان تنش میان اوکراین و ایران به اوج خود برسد، ابتدا مشاور زلنسکی  و توئیتش خبرساز شد، کسی که نوشته بود: منطق جنگ بی‌رحم و کشنده است. عاملان و همدستان را به شدت مؤاخذه می‌کند. وحشت در فدراسیون روسیه، بسیج بی‌پایان نیروها، دفاع موشکی در مسکو، سنگربندی در فاصله ۱۰۰۰ کیلومتری، آماده سازی پناهگاه‌ها، انفجارهای شبانه در ایران در تاسیسات تولید پهپاد، موشک و پالایشگاه‌های نفت به شما هشدار داد.

 نتیجه این توئیت احضار کاردار اوکراین برای توضیحات شد، در ادامه رسانه‌ی نزدیک به شورایعالی امنیت ملی از اینکه این اظهارات می تواند بیانگر مشارکت اوکراین در حمله به پایگاه نظامی اصفهان باشد گفت و مرندی، مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره‌کننده در توئیتی نوشت: به‌نظر می‌رسد یکی از مشاوران زلنسکی تلویحاً به این موضوع اشاره کرده که اوکراین در حمله هواپیماهای بدون سرنشین رژیم صهیونیستی در اصفهان دست داشته است. آیا زلنسکی واقعاً می‌خواهد قدرت تخریب پهپادها، موشکها و سایر سلاحهای ایرانی را تجربه کند؟ او قطعا از چنین حماقتی پشیمان خواهد شد. 

امروز دولت رئیسی در اوج تنش های بی سابقه با جمهوری آذربایجان و اوکراین است و نتوانسته این جریان را مدیریت کند. این جدای از بحران روابط با کشورهای غربی است.

دستاورد دولت رئیسی در سیاست خارجه و حاکمیت یکطرفه نه تنها بهبود اوضاع نیست بلکه به هرچه وخیم تر شدن ماجرا نیز افزوده است تا جایی که حالا باید امروز نه فقط شکست در روابط با غرب را بلکه اوضاع وخیم رابطه با آذربایجان و اوکراین را به دلیل عدم توان مدیریتی وزارت خارجه دولت رئیسی به نظاره بنشینیم.

انتهای پیام