ابتکار: پایداری‌ها از همه توان استفاده کردند روحانی را زمین بزنند

روزنامه ی نوآوران در مقدمه ی گفتگویی با معصومه ابتکار نوشت: می گوید از بالا رفتن از دیوار سفارت آمریکا پشیمان نیست اما جنس آن اتفاق با جنس کارهایی که در سفارت انگلستان و عربستان روی داد متفاوت است معاون روحانی و رییس سازمان محیط زیست با صممیت فراوان میزبانم در دفتر ریاست سازمان در پارک پردیسان بود ،جایی که هدایای مربوط به سازمان محیط زیست را در آن نگه داری می کنند وقتی به او می گویم این هدایا مربوط به چه زمانی است به شوخی می گوید برای دولت قبل را با کامیون برده اند .

گفتگوی محیط زیستی با معصومه ابتکار همراه سیاسی هم خواهد بود از او درباره جمله ای می پرسم که گفته است دعا کنیم داعش برود و او می گوید واقعیت آن است که سازمان محیط زیست نمی تواند معجزه کند .

– ابتدای کار شما حساسیت های نسبت به شما زیاد بود و انتقادهایی از آغاز کار به شما می شد، شما چقدر از این انتقادات نسبت به خود و عملکردتان را درست می دانید؟

نقد فی نفسه محاسن بسیاری دارد و بخصوص برای کسانی که، کار اجرایی می کنند نقد می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. البته نقد یک جنبه بسیار زنگی هم دارد و نمی توان گفت همیشه خوب است و موافق ما صورت می گیرد. وی این باعث می شود که نسبت به نقد نباید ژست روشنفکری یا دموکراسی خواهی گرفت. نقد برای کسانی که کار اجرایی می کنند یک ابزار مدیریت است البته در صورتی که نقد منصفانه باشد و منتقد از روی آگاهی و دانایی موارد نقد را گوشزد کند، نه اینکه از موضع حب یا بغض جبهه گیری کند و دست به تخریب بزند به هیچ وجه کارساز نخواهد بود و نمی توان خروجی مطلوبی از انتقادات اینگونه منتقدین تحصیل کرد. از سوی دیگر آن شخص یا مدیر یا مسئولی که مورد نقد قرار گرفته است، انتقاد پذیر باشد و نباید نسبت به نقدهایی که منصفانه صورت گرفته از سر تعصب و خامی جبهه گیری کند و فرد منتقد را منکوب کند.نقد منصفانه را نه تنها باید پذیرفت بلکه باید در کار یا مسئولیت اجرایی مربوطه نیز پیاده کرد و تصحیح کرد. اما نقد در حوزه محیط زیست خیلی موثر واقع شده است بخصوص وقتی یکی از مولفه های مهم کار در حوزه محیط زیست حوزه بازرسی و اطلاع رسانی دقیق و به موقع است. و خود محیط زیست داوطلبانه از مردم و منتقدین می خواهد که عملکرد آنها را زیر زره بین ببرند و نقدهای منصفانه خود را به ما ارائه کنند.

اما نوع مواجهه ای که با شخص آقای روحانی، دولت و همچنین با مجموعه دولت تدبیر و امید صورت گرفت، از جنس نقد یا برخورد منصفانه نبود. چون این مواجهه ها با دولت و شخص رئیس جمهور دارای یک عقبه سیاسی بود و موضع گیری ها و جبهه گیری های بر علیه دولت یازدهم صورت گرفت که هیچ گونه خروجی و دستاورد مفیدی نه برای دولت و نه برای خود منتقدین به همراه نداشت. اوج موضع گیری های متعصبانه و مبهم، در مجلس نهم صورت پذیرفت، و به نوعی می توان گفت مجلس نهم تاخت و تازهایی انجام داد در جریان موضع گیری های خود نسبت به دولت که نمونه یا مثالی برای آن نمی توان یافت. اگرچه با همراهی و همکاری های رئیس مجلس کمک هایی صورت گرفت اما رئیس مجلس تمام توان و تلاش خود را به کار گرفت تا بتواند جلوی تاخت و تازهای آنها را بگیرد اما برخورد متعصبانه آنها فراموش نشدنی بود. حزب پایداری در مجلس نهم هر آنچه در توانشان بود یا نبود را به کار بردن و از تمام ظرفیت های اخلاقی و غیر اخلاقی، شرعی و غیر شرعی، قانونی و غیر قانونی خود استفاده کردند تا بلکه بتوانند دولت یازدهم را به بهانه نقد زمین گیر کنند.

– شما به خاطر مراودات و نسبتی که با دولت اصلاحات داشتید بیشتر مورد نقد و انتقاد قرار گرفتید.

نه تنها من، بلکه بیشتر وزیرانی که عقبه اصلاح طلبی داشتند و به مجلس معرفی کردند، باعث شد تا نمایندگان مجلس عقبه سیاسی _مثلا آقای نجفی(معرفی شده برای وزارت آموزش و پرورش)_ را به تجربه و کاردانی ایشان ترجیح دادند، و متاسفانه دولت را از بهره مندی توان، تجربه و دانش ایشان محروم کردند. یک تلاش خیلی جدی و سرسختانه بود از طرف نمایندگان تا بتوانند من را خسته کنند، چه بسا برخی شنیده ها حاکی از این بود که افراطیون گفته بودند«انقدر به ابتکار نقد می کنیم تا خسته شود و محیط زیست را رها کند». البته بنده به دنبال این بودم که این حاشیه ها اصل یا متن نشود و مانع کار تیم محیط زیست نشود و توانستیم در چارچوب قانون تمام بهانه های انها رفع و رد کنیم. در محیط زیست بهانه تراشی هایی از سمت افراطیون صورت گرفت که قصدشان این بود که منتهی به هیچ وجه نگذاشتیم که محیط زیست و کارگروه های تخصصی را از چارچوب قانون منحرف کنند.

– صحبت های بسیاری از جانب کارشناسان در مورد تغییر اقلیم انجام شده به نظر شما این موضوع تا چه حد جدی است؟

با توجه به مصادیق و نشانه های تغییر اقلیم نمی توان منکر تغییر اقلیم شد، چون این مساله بسیار جدی است در حدی که مطالعات بسیاری بر روی آن انجام شده است. براساس مطالعات دو الی سه هزار مجموعه دانشگاهی و تحقیقاتی دنیا از چندسال پیش در پنل IPCC) Intergovernmental Panel on Climate Change) که عالی ترین مرجع در مسائل هواشناسی و میط زیست است، و این مساله حدود دو دهه مطرح شده است و تقریبا در چند سال اخیر با قطعیت تمام تغییر اقلیم را پذیرفتند و تایید کردند. هنوز هم کسانی هستند که مخالف تغییر اقلیم هستند. و بر این باورند که تغییر اقلیم یک تغییر مقطعی است که پس از آنکه اتفاق بیافتد به حالت اولیه خود بر می گردد. آن چیزی که همه منحنی ها نشان می دهد این است که تغییراتی در زمینه اقلیم در حال رخ دادنه که فراتر از نوسانات عادی آب و هوایی است و به همین جهت نمی توان آن را انکار کرد، یا نادیده گرفت، چون همان تغییر اقلیم است. مثلا طبق منحنی های موجود، دما یا گرمای زمین در حال افزایش است، و طبق بررسی های انجام شده سال 2015 گرم ترین سال ثبت شده در تاریخ بشر است و 2016 نیز به همین سرعت در حال افزایش است. یا بحث تغییرات شدید برخی مناطق جغرافیایی در زمینه های آب و هوایی، سیل ها، خشکسالی ها و … در تیررس تغییرات قرار گرفته است. البته دلایل آن را تولید بیش از حد گازهایی که حالت گلخانه ای ایجاد می کند و حرارت را حبس می کند و ایجاد تبادل گرما در جو زمین را نمی دهد و مقصر اصلی را سوخت های فسیلی می دانند، گرچه این نحوه استفاده انسان از سوخت های فسیلی است چون می شود از سوخت های فسیلی طوری استفاده کرد که تولید گازهای گلخانه ای به حداقل برسد. در این زمینه کشور ایران هم تولید کننده گازهای گلخانه ای است(چون صنایع نفت و گاز در کشور ما رتبه های جهانی دارند و در امر تولید هم هستند) متاسفانه به دلیل کم توجهی به حوزه محیط زیست در گذشته، تولید گازهای گلخانه ای در این بخش خیلی بالا است. و از نظر شاخص تولید گازهای گلخانه ای، ایران دارای رتبه های بین 9 تا 11 است. بنابراین باید عرض کرد که ایران در حال حاضر مورد توجه عوارض تغییر اقلیم است.

– آیا می توان برای محدوده تغییر اقلیم محدوده خاص یا مشخصی را انتخاب و تعریف کرد؟ به عبارت دیگر محدوده تغییر اقلیم از کجا تا به کجاست ؟

آن چیزی که در دنیا گزارش شده است کل محدوده جهان جز این تغییر اقلیم است، به عبارتی دیگر کل جان را می توان تحت تاثیر تغییر اقلیم قرار داد. البته هر منطقه ی جغرافیایی به شکل خاص خودش تحت تاثیر قرار می گیرد. بالا آمدن سطح دریاها بعضی از جزائر و شهرهای ساحلی دنیا را زیر آب خواهد برد در بعضی نقاط دنیا خشکسالی خیلی شدیدتر خواهد شد، شرق آسیا بخشی از آسیایی میانه، شمال آفریقا به نظر می رسد از الگوی خشکسالی پیروی می کند. یا می توان به بعضی نقاط دیگر مثل قطب شمال اشاره کرد که یخ های قطبی آنجا در حال آب شدن هستند و این یک مساله جدی است چون با آب شدن یخ های قطب شمال، کل مسیر و حرکت آب در دریاها را تحت تاثیر قرار می دهد. به هر حال اتفاقات قابل توجهی در دنیا در حال رخ دادن است. مجموع اتفاقات و عواملی که برشمرده شد، از جمله تولید گازهای گلخانه ای، از بین رفتن پوشش جنگلی جهان (یعنی در سطح جهان هر ثانیه به اندازه یک زمین فوبتال پوشش جنگلی از بین می رود ) این جنگل ها به طور قابل توجهی گازهای گلخانه ای را جذب می کنند. ولی متاسفانه در حال از بین رفتن هستند. منتهی در ایران جریان خشکسالی، کاهش بارندگی و افزایش دما،سرزمین اقلیمی ایران را تهدید می کند. نقشه های هواشناسی در ایران در طی 30 سال گذشته تا کنون نشان می دهد که میزان بارش برف در ایران به شدت دچار کاهش شده است. ما در خیلی از نقاط کشور یخچالهای دائمی داشتیم که در طول سال به هیچ وجه آب نمی شدند اما الان در شرایطی هستند که در حال آب شدن هستند. شاید امسال به دلیل یک سری اقدامات علمی میزان افزایش برف و باران صورت گرفته است اما به صورت موقت و مقطعی بود.و در بیشتر مناطقی که برف و باران شدت گرفته بود، کاهش یافت. و یا میزان بارندگی در سال قبل، اقدامات علمی صورت گرفت که افزایش بارندگی داشتیم، اما این روند در فلات مرکزی وضعیت مناسبی به دنبال نداشته است.