تشخیص سرطان معده با سونوگرافی، بهترین روش در کنار آندوسکوپی
رپورتاژ آگهی
معده یکی از مهمترین اعضای بدن و دستگاه گوارش به شمار میرود. این عضو بدن در مرحله اول، وظیفه دریافت و نگهداری مواد غذایی که توسط عمل بلع وارد معده شدهاند را بر عهده دارد. در مرحله بعدی، معده وظیفه تجزیه غذا و کمک به هضم کردن آن را برعهده دارد. یکی از عارضههایی که ممکن است برای این عضو حیاتی بدن رخ دهد، سرطان معده است.
راههای مختلفی برای تشخیص سرطان معده وجود دارد. یکی از این راهها، انجام تصویربرداری به کمک دستگاه سونوگرافی است. در ادامه این مطلب به بررسی بیشتر تاثیر دستگاه سونوگرافی در تشخیص سرطان معده میپردازیم.
کاربرد دستگاه سونوگرافی در تشخیص بیماری ها
با پیشرفت روز افزون علم، دستگاههای پزشکی نیز پیشرفتهتر و مجهزتر شدند. در گذشته برای تصویربرداری از نواحی مختلف بدن بیمار، از اشعه ایکس استفاده میشد. پس از بررسی تاثیرات منفی اشعه ایکس بر روی بدن انسان، سعی بر این شد دستگاهی طراحی شود که بدون استفاده از اشعه ایکس بتواند از اندامهای مختلف بدن انسان تصویربرداری کند.
حدوداً 35 سال از تولید اولین دستگاه برای سونوگرافی میگذرد. دستگاه سونوگرافی برای تصویربرداری از اندامهای مختلف بیمار، به جای استفاده از اشعه ایکس، از امواج اولتراسوند استفاده می کند.
امواج اولتراسوند (فراصوت) خطری برای انسان ایجاد نمیکنند و یکی از مهمترین مزایای سونوگرافی یا اولتراسوند این است که برخلاف اشعه ایکس کوچکترین آسیبی به بدن وارد نمیکند. تصور اکثر مردم این است که کاربرد این دستگاه فقط برای بررسی وضعیت مادران باردار است. در حالی که سونوگرافی در موقعیت های بسیار متنوعی مورد استفاده قرار میگیرد.
توجه داشته باشید که از سونوگرافی معمولاً برای تصویربرداری از اندامهای نرم بدن استفاده میشود. به همین دلیل باید برای تصویربرداری از اندامهای سخت بدن (مانند استخوانهای بخشهای مختلف بدن)، از دیگر روشهای تصویر برداری استفاده شود.
معده انسان یکی از اندانهای نرم بدن به شمار میرود. به همین دلیل میتوان با استفاده از سونوگرافی شکم، تصاویری از معده بدست آورد. در ادامه، در ارتباط با نحوه تشخیص سرطان به کمک سونوگرافی، توضیحات بیشتری داده خواهد شد.
بهترین روش برای تشخیص سرطان معده
وقتی در مورد بهترین روش برای تشخیص سرطان معده صحبت میکنیم، باید ببینیم که آیا معیار ما مطمئن بودن نتیجه آزمایش یا راحت بودن بیمار است. برخی از روشهای تشخیص سرطان معده ممکن است برای برخی از بیماران ناخوشایند باشد. به عنوان مثال برخی از افراد ممکن است از انجام آندوسکوپی هراس داشته باشند.
آندوسکوپی یکی از روشهای تشخیص سرطان معده است و بر خلاف تصور اکثر افراد، انجام آندوسکوپی میتواند برای یک شخص بدون درد باشد، زیرا برای انجام آندوسکوپی، با توجه به تشخیص پزشک، از روش بی حسی یا بی هوشی استفاده میشود. این گونه بیمار در طول تصویربرداری و نمونه برداری متوجه درد نخواهد شد.
یکی از روشهای نوین علم پزشکی برای تشخیص بیماریهای مختلف مربوط به دستگاه گوارش و ریه، ترکیب روش آندوسکوپی و سونوگرافی (آندوسونوگرافی) است. بر خلاف برخی از روشهای نمونه برداری و تصویربرداری، روش آندوسونوگرافی یک روش کمتر تهاجمی به شمار میرود.
لازم به ذکر است که با استفاده از روش آندوسونوگرافی، علاوه بر تصویربرداری برخی از اندامهای داخلی بدن میتوان برای بررسی هرچه بیشتر این اندامها، نمونه برداری نیز انجام داد (مانند پانکراس).
موارد استفاده از انواع سونوگرافی بسیار متفاوت است. به عنوان مثال در برخی از موارد برای تشخیص هر چه بهتر بیماری، در کنار استفاده از آندوسکوپی، از سونوگرافی نیز استفاده میشود. همان طور که ذکر شد به این روش آندوسونوگرافی گفته میشود. در روش آندوسونوگرافی از یک اندوسکوپ استفاده میشود. این دستگاه وارد قسمت فوقانی دستگاه گوارش میشود.
یک دوربین فیلمبرداری در ابتدای لوله ورودی به دهان بیمار نصب شده است. این دوربین تصاویر اندامهای داخلی بدن بیمار را بر روی یک مانیتور نمایش میدهد.
این روش یکی از بهترین و مطمئنترین روشهای موجود برای تشخیص بیماری سرطان به شمار میرود. با توجه به اهمیت روش آندوسونوگرافی (که از ترکیب روش سونوگرافی و آندوسکوپی ایجاد شده است)، میتوان به اهمیت و نقش سونوگرافی برای تشخیص سرطان نیز پی برد.
البته به غیر از روش آندوسونوگرافی (آندوسکوپی سونوگرافی)، روشهای دیگری برای تشخیص سرطان معده وجود دارد. اما همان طور که ذکر شد این روش نسبت به سایر روشها، یک روش کمتر تهاجمی به شمار میرود.
اهمیت تشخیص سرطان معده
در صورت ایجاد و رشد سلولهای سرطانی در قسمت داخلی معده، سرطان معده ایجاد میشود. سرطان معده در مراحل اولیهای که ایجاد میشود، هیچ گونه عارضه یا علائمی را از خود بروز نمیدهد. همین عامل باعث میشود تا تشخیص سرطان معده در مراحل اولیه تشخیص آن دشوار باشد. اما به صورت کلی یک سری از علائم وجود دارد که میتواند نشان دهنده بروز سرطان معده باشد. برخی از این علائم شامل موارد زیر میشود.
- زردی
- خستگی مفرط
- سوزش مداوم معده
- نفخ مکرر
- دفع مدفوع همراه با خون (مدفوع خونی)
- کمتر شدن اشتها
- بروز کاهش وزن شدید و ناگهانی
- کم بودن تعداد گلبولهای قرمز خون
- ایجاد دردهای شدید در معده (به ویژه بعد از خوردن غذا)
- بروز حالت تهوع ناگهانی
- سیر شدن زود هنگام (یعنی شخص مورد نظر تنها با مصرف مقدار کمی غذا، سیر شود)
- ایجاد دردهای بدون دلیل در نواحی مختلف شکم (به ویژه بالای ناف)
معمولاً نشانهها و علائم سرطان معده به حدی دیر بروز میکنند که بافت سرطانی به سایر قسمتها و اندامهای بدن سرایت میکند. در حقیقت یکی از راههای تشخیص سرطان معده، سرایت کردن بافت سرطانی از درون معده به سایر اندامهای بدن و ایجاد عارضه در این اندامهاست.
یکی از راههای تشخیص زود هنگام سرطان معده، انجام چکاپهای منظم است. اما اگر هر یک از این علائم در یک شخص بروز کند، پزشک در ابتدا یک معاینه فیزیکی برای بیمار انجام میدهد. اگر پزشک مورد مشکوکی مشاهده کند، انجام برخی آزمایشات (مانند آزمایش خون) یا تصویربرداریها (آندوسونوگرافی) را برای بیمار توصیه میکند.
موارد استفاده از انواع سونوگرافی تنها محدود به قرار گرفتن در کنار آندوسکوپی و تشخیص سرطان معده نمیشود. در حقیقت از سونوگرافی میتوان برای تصویربرداری از بخشهای مختلفی بدن استفاده کرد.
دستگاه سونوگرافی مناسب برای تشخیص سریع
در گذشته تنها روش برای انجام تصویر برداری سونوگرافی، مراجعه به مراکز تصویربرداری بود. اما با پیشرفت علم، دستگاههای سونوگرافی قابل حملی تحت عنوان سونوگرافی پرتابل تولید شدند. نام دیگر این دستگاه، سونوگرافی هند هلد یا وایرلس است. بر خلاف دستگاههای سونوگرافی قدیمیتر که بزرگ و ثابت هستند، دستگاه سونوگرافی هندهلد، قابل حمل است.
این دستگاه قابلیت اتصال به کامپیوتر، تلفن همراه، تبلت و سیستم عاملهای ios، ویندوز و اندروید را دارد. نحوه عملکرد دستگاه سونوگرافی هندهلد نیز مانند دستگاههای سونوگرافی ثابت است. یعنی این دستگاه امواج صوتی از خود ساطع میکند که پس از برخورد به اندام مورد نظر بیمار و بازتاب شدن از آن، منجر به بدست آمدن یک تصویر سیاه و سفید از اندام مورد نظر بیمار میشود.
این تصویر بدست آمده بر روی صفحه نمایش تلفن همراه، تبلت یا کامپیوتر نمایش داده میشود. همچنین بین دستگاه سونوگرافی هندهلد و اندام مورد نظر بیمار، یک ژل مخصوص قرار داده میشود. در حقیقت دستگاه سونوگرافی هندهلد یک نمونه بسیار کوچکتر از دستگاه سونوگرافی ثابت است که توانایی انجام عملکردهای دستگاه سونوگرافی ثابت را دارد. این دستگاه کاراییهای بسیار زیادی در تشخیص انواع عارضهها و بیماریها (از جمله سرطان معده) دارد. از دستگاه سونوگرافی هندهلد میتوان برای تشخیص هر چه سریعتر انواع بیماریها استفاده کرد.
بررسی کلی
در این مطلب به یکی از بهترین روشهای تشخیص سرطان معده اشاره شد. با توجه به نکات ذکر شده میتوان به اهمیت استفاده از سونوگرافی برای تشخیص سرطان معده پی برد. ترکیب این نوع تصویر برداری با آندوسکوپی میتواند نتایج دقیقتری را در پی داشته باشد. در برخی از موارد با تشخیص پزشک میتوان از طریق انجام این دو روش در کنار یکدیگر، نسبت به تشخیص هر چه دقیقتر سرطان معده اطمینان حاصل کرد.
بی خطر بودن امواج فراصوتی مورد استفاده در دستگاه سونوگرافی کنار استفاده از بی حسی موضعی یا بی هوشی برای انجام آندوسکوپی، باعث شده است تا روش آندوسونوگرافی یک روش مناسب برای آسایش بیمار محسوب شود.