خرید تور تابستان

پشت پرده وارونه نمایی تجربه موفق هند در کشت پنبه تراریخته

برنامه‌ی تلویزیونی ثریا، هفته گذشته تلاش کرد به بررسی شبهات مطرح درباره فناوری اصلاح ژنتیک ارقام کشاورزی یا محصولات تراریخته بپردازد.

دکتر «بابک ناخدا»، عضو هیات مدیره‌ی انجمن ایمنی زیستی ایران در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده با ابراز این نظر که عجله در تولید و ضعف در مطالعات کارشناسی درباره محصولات تراریخته موجب شده این برنامه تلویزیونی به جای رفع شبهه خود به برخی شبهات و مطالب خلاف واقع علیه محصولات تراریخته دامن بزند کوشیده به برخی شبهات مطرح شده در این برنامه که فرصت پاسخگویی به آنها توسط اساتید حاضر در برنامه فراهم نشده پاسخ دهد.

آقای ناخدا در نخستین بخش یادداشت به شائبه‌های مطرح شده درباره تجربه کشت پنبه تراریخته در هند پاسخ داده است که در پی می‌آید:

«در بخشی از برنامه علی‌رغم تذکر اساتید موافق و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی شرکت کننده در میزگرد، عوامل برنامه اقدام به پخش فیلمی سراسر ساختگی و بدون محتوی علیه فناوری زیستی در کشور کردند که به سفارش صلح سبز و با استفاده از ایادی خود فروخته آنها در هندوستان از جمله خانمی به نام واندانا شیوا به قصد تخریب وجهه این فناوری در هندوستان تهیه شده بود.

بدیهی است که صلح سبز از تمام توان خود برای ضربه زدن و جلوگیری از بهره‌مندی کشورها از زیست‌فناوری به ویژه در حوزه کشاورزی در کشورهای در حال توسعه تلاش می‌کند. انتصاب فردی شناخته شده به عنوان مدیر مبارزه با مهندسی ژنتیک در خاورمیانه و ارتباط مستمر آن با برخی عوامل ایرانی در حوزه محیط زیست روشنگر اهداف و شیوه عمل این جریان است. این موضوعی است که سیاستمداران با درایت هندوستان به خصوص نخست وزیر این کشور به درستی به آن و نیت شوم این گروه صهیونیستی برای جلوگیری از دستیابی کشورهای در حال توسعه به فناوریهای پیشرفته پی برده و رسماً فعالیت حزب صهیونیستی صلح سبز در این کشور و دریافت هرگونه کمک مالی از این حزب را ممنوع اعلام کرد. جای تأسف است که آنتن پخش صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران باید برای دومین بار به پخش چنین نمایش مضحکی به منظور تشویش اذهان عمومی و هراساندن مردم از فناوری زیستی اختصاص یابد. فناوری که میلیاردها دلار سرمایه بیت المال در طول سالیان گذشته صرف تجهیز زیرساخت‌ها و تربیت دانشمندان و متخصصان داخلی شده است.

موفقیت کشت پنبه تراریخته در هند

یکی از شبهاتی که در این برنامه مطرح شد عدم موفقیت اقتصادی پنبه تراریخته در هند بود و ادعا شد این امر به خودکشی گسترده در میان کشاورزان هندی منجر شده است!

برای روشن شدن موضوع و اثبات کذب بودن این ادعا تشریح پاره‌ای از آمار و اطلاعات در رابطه با پنبه تراریخته در هند ضروری به نظر می‌رسد.

پنبه بی تی مقاوم به آفت کرم غوزه اولین محصول تراریخته بود که در سال 2002 مجوز کشت تجاری دریافت کرد و تنها پنج سال بعد در سال 2007 هند با داشتن 6.2 میلیون هکتار زمین زیرکشت پنبه تراریخته به بزرگترین تولید کننده پنبه در جهان تبدیل شد (سطح زیر کشت پنبه تراریخته در هند در انتهای سال 2015 بیش از یازده میلیون هکتار بوده است). [کلایو جیمز 2015] تولید پنبه در هند در طول یک دهه (2002-1993) پیش از آغاز کشت ارقام تراریخته روندی کاهشی داشته و همواره کمتر از 2 میلیون تن بوده است. با آغاز کشت ارقام تراریخته در هند و پس از گذشت حدود یک دهه (2013-2002) تولید پنبه از این میزان به بیش از شش میلیون تن در سال افزایش یافت. این امر هند را به قطب تولید و صادرات پنبه جهان تبدیل کرد. (پایگاه آمار سازمان خوار و بار جهانی <http://faostat3.fao.org>)

4539

نمودار: نمودار میزان تولید پنبه در هند در یک دهه قبل و یک دهه پس از آغاز کشت پنبه تراریخته

سرعت زیاد پذیرش این محصول، 95 درصد، در میان کشاورزان به روشنی موفقیت تجاری آن را تأیید می‌کند. از سال 2002 تا پایان سال 2015 به طور تجمعی بیش از 90 میلیون هکتار توسط بیش از 7 میلیون کشاورز در هند زیر کشت پنبه تراریخته رفته است. استفاده از پنبه تراریخته باعث افزایش عملکرد محصول به مقدار 400 کیلوگرم در هکتار در سال زراعی 2004/2003 شد که در تاریخ بی سابقه بود و در سال زراعی 2007 /2006 این افزایش عملکرد به 500 کیلوگرم در هکتار رسید. در حالی که پیش از اقدام به کشت پنبه تراریخته در فاصله سال‌های 1982 تا 1997 عملکرد تنها از 200 کیلوگرم در هکتار به 300 کیلوگرم در هکتار رسیده بود. [گوروئر و سنگوپتا، 2006]

از سال 2002 تا انتهای سال 2013 تعداد رخدادهای پنبه که مجوز کشت دریافت کرده‌اند از یک رخداد به 6 افزایش یافت. همچنین تعداد شرکت‌های عرضه کننده بذرهای تراریخته نیز در همین مدت از یک شرکت به 44 شرکت افزایش پیدا کرد. مقدار حشره کش های استفاده شده برای مباره با آفات در همین مدت نیز از 4470 تن به 222 تن در کل کشور کاهش یافت [کلایو جمیز، 2013] که خود موید ماهیت محیط زیست دوستانه فناوری پنبه تراریخته است.

4540

جدول: عملکرد پنبه تراریخته در هند طی 10 سال

رابطه پذیرش پنبه تراریخته و خودکشی کشاورزان

خودکشی گسترده در میان کشاورزان هندی دیگر ادعای مطرح شده در مستند برنامه ثریا بود. اگرچه ممکن است میزان خودکشی کشاوزان هندی در یک مقطع معین بیش از حد تصور به نظر برسد و در طول دهه گذشته نوساناتی در آن دیده شود اما نگاهی به روند آن در طول بیست سال گذشته نشان می‌دهد خودکشی کشاورزان هندی تا سال 2002 که سال آغاز کشت پنبه بوده است افزایشی بوده ولی پس از آن با کاهش قابل توجه همراه بوده است. اگرچه در برخی زمان‌ها یا مناطق معدود به دلیل وضعیت اقلیمی و تنش‌های محیطی همچون خشکسالی افزایش کمی را تجربه کرده است. بعلاوه همان طور که گفته شد، با توجه به اینکه پنبه تراریخته به سرعت با استقبال کشاورزان هندی مواجه شده و به افزایش قابل توجه سود کشاورزان و تولید پنبه هند منجر شده است قبول این ادعا که کشاورزان هندی در اثر شکست این فناوری دست به خودکشی زده‌اند ممکن نیست.

4541

نمودار: روند کاهشی میزان خودکشی در هند با افزایش کشت پنبه تراریخته

واقعیت این است که هیچ آماری مبنی بر اینکه چه تعدادی از کشاورزان پنبه کار خودکشی کرده‌اند وجود ندارد چه برسد به اینکه آماری از کشاورزانی که با کشت پنبه تراریخته دست به خودکشی زده‌اند در دست باشد.

نمودار ارائه شده در بالا آمار خودکشی کشاورزان بین سال‌های 1997 تا 2006 به همراه درصد پذیرش پنبه تراریخته را نشان می‌دهد. از نمودار نتیجه گیری می‌شود که هیچ رابطه مشخصی بین درصد پذیرش پنبه تراریخته و خودکشی کشاورزان وجود ندارد. همچنین رشد سالانه تعداد خودکشی در هند با شروع کشت پنبه تراریخته کاهش یافته است. بیشترین تعداد خودکشی در سالهای 2002 و 2004 رخ داده است در حالی که بیشترین درصد پذیرش در سالهایی رخ داده است که تعداد خودکشی‌ها کاهش یافته است. [گزارش NCRB، سالهای 97 تا 2007 و ایندیا استت 2005 و کلایو جیمز 2008]

افزایش تعداد خودکشی کشاورزان در استان ماهاراشترا که از مهم‌ترین استان‌های کشت کننده پنبه است نیز بسیار پیشتر از شروع کشت پنبه تراریخته در این استان آغاز شد و پس از کشت پنبه تراریخته در این استان آمار خودکشی در بین کشاورزان کاهش پیدا کرد. [گزارش NCRB، سالهای 97 تا 2007 و ایندیا استت 2005 و کلایو جیمز 2008] به طور کلی نتیجه‌گیری می‌شود که پذیرش فناوری تراریخته در بین کشاورزان هندی دلیلی برای افزایش خودکشی در میان آن‌ها نبوده است. کاملاً واضح است که تعداد زیادی از کشاورزان هندی قبل از پذیرش فناوری تراریخته در این کشور اقدام به خودکشی کرده‌اند و این فناوری دلیلی برای خودکشی کشاورزان هندی نبوده است.

دلیل شکست عده قلیلی از پنبه کاران هندی

اطلاعات کافی موجود است که ادعای خودکشی کشاورزان به دلیل کشت پنبه تراریخته را نفی کند. خودکشی کشاورزان هندی یکی از معضلات قدیمی این کشور است که پیش از شروع کشت پنبه تراریخته در هند رواج داشته و همواره رو به افزایش بوده است. دلایل خودکشی کشاورزان هندی پیچیده است.

در برخی از مناطق فشارهای اقتصادی – اجتماعی از علل اصلی خودکشی کشاورزان بوده است. برای نمونه در برخی از ایالت‌های هند کاهش بارندگی و شرایط اقلیمی نامساعد، عملیات غلط کشاورزی و مانند آن که نهایتاً منجر به کاهش عملکرد و کیفیت محصول شد، عاملی برای خودکشی در میان خرده کشاورزان بوده است. این امر مخصوصاً در سال‌های 2002 و 2004 مشهود است. یکی از این مقاطع پیش از رواج کشت پنبه تراریخته در هند بوده و نمی‌تواند منجر به خودکشی کشاورزان شده باشد. در سال 2004 نیز مشاهده شده است که حتی با وجود شرایط نامساعد محیطی و کاهش عملکرد محصولات کشاورزی، پنبه تراریخته نسبت به ارقام غیر تراریخته عملکرد بیشتری داشته است و ارتباطی با افزایش خودکشی نداشته است. به طور کلی خشکسالی و نبود سیستم آبیاری مناسب، اصلی‌ترین عامل کاهش عملکرد در برخی مناطق بوده است که گاه در کنار سایر عوامل باعث افزایش تعداد خودکشی‌ها در مقاطع خاص شده است. [گوروئر و سنگوپتا، 2006]

تقریباً پنج میلیون کشاورز تا سال 2007 اقدام به کشت پنبه تراریخته در هندوستان کرده‌اند در حالی که آمار تجمعی خودکشی کشاورزان هندی بین سال‌های 2002 تا 2007، 90 هزار نفر بوده است. استان گوجارات هند مثال بارزی از عدم همبستگی بین پذیرش پنبه تراریخته و خودکشی کشاورزها است. این استان بیشترین درصد پذیرش پنبه تراریخته و کمترین آمار خودکشی را داشته است. به علاوه آمارها نشان می‌دهند با شروع کشت پنبه تراریخته در هند به طور کلی تعداد خودکشی بین کشاورزان در سراسر هند کاهش یافت. [گوروئر و سنگوپتا، 2006]

بنابراین بر اساس آمارهای رسمی کشت پنبه تراریخته در هند یکی از موفقیت‌های شاخص این فناوری در جهان به شمار می‌آید و این کشور را از یک کشور واردکننده و وابسته به قطب تولید و صادرات پنبه در جهان تبدیل کرد. مشخص نیست تهیه‌کنندگان و مهمانان برنامه ثریا چگونه و برای چه هدفی این حقایق روشن را وارونه جلوه می‌دهند.»

  • Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2015, By Clive James, Founder and Emeritus Chair, ISAAA
  • Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2013, By Clive James, Founder and Emeritus Chair, ISAAA
  • Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2008, By Clive James, Founder and Emeritus Chair, ISAAA
  • Bt Cotton and Farmer Suicides in India: An Evidence-based Assessment, Guillaume Gruère; Debdatta Sengupta, 2011
  • NCRB (National Crime Records Bureau). (1997–2007). Accidental Deaths and Suicides in India (New Delhi, India: Ministry of Home Affairs). Accessed at http://ncrb.nic.in/adsi/main.htm 336 G. Grue`re & D. Sengupta
  • Indiastat (2005) Bt cotton adoption by state 2002– Accessed at http://www.indiastat.com

انتهای پیام

بانک صادرات

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا