ساختمان لوکس وزرا پیام بانک مرکزی به سوداگران ارز
سرویس اقتصادی، انصاف نیوز: مرکز مبادله ارز و طلای ایران از زیرمجموعه‌های بانک مرکزی در یکی از گران‌ترین و خاص‌ترین ساختمان‌های اداری کشور مستقر شده است تا به سوداگران بازار طلا و ارز پیام دهد هرچقدر که سهم بیشتری از این بازار را در اختیار بگیرند، فرصت بیشتری در بازار مستغلات و ملک خواهند داشت!
مرکز مبادلات ارز و طلا، دوم اسفند ماه سال گذشته، به عنوان نوآوری رئیس جدید بانک مرکزی و توسط او برای «برطرف کردن چالش‌های پولی و ارزی» افتتاح شد.
آقای فرزین یک روز پیش از آغاز به کار مرکز مبادله ارز و طلا گفته بود: «با توجه به نیاز مردم به اسکناس ارز، تلاش کرده‌ایم تمام نیاز مردم به اسکناس ارز را نیز در 600 صرافی و 150 شعب بانکی تامین کنیم. همان‌طور که قبل از این اعلام شده بود قرار است مرکز جدیدی با عنوان «مرکزمبادله ارز و طلا» را راه‌اندازی کنیم که دلیل این امر نیز این است که قصد داریم در این مرکز تمامی نیازهای واقعی مردم را به ارز تامین کنیم. متاسفانه نرخ کنونی در بازار به‌دلیل مسائل انتظاراتی، نرخ مورد قبول ما در بانک مرکزی نیست. نرخی که در مرکز مبادله ارز و طلا کشف و اعلام می‌شود نرخ مبنا و مرجع قیمت‌گذاری در بازار خواهد شد.» (خبرگزاری فارس)
معنای ساده سخنان رئیس بانک مرکزی این است که متولی ارز و سیاست‌های پولی کشور، می‌خواهد مرکزی راه‌اندازی کند که با سازوکار عرضه و تقاضا، بازار غیررسمی ارز را در خود حل کند و تبدیل به مرجع نرخ‌گذاری ارز شود.
قاعدتا تاسیس مرکز مبادله ارز و طلا از این تحلیل برآمده بود که مردم ارز اسکناسی نیاز دارند و اگر بدانند موسسه‌ای وابسته به بانک مرکزی وجود دارد که به اصطلاح وصل به کر است و هرچقدر نیاز داشته باشد، اسکناس در اختیار خواهد داشت، دیگر خریدهای انتظاری نخواهند داشت و قیمت «کشف شده» در مرکز مبادله، می‌شود مرجع نرخ‌های بازار آزاد.
در تحلیلی دیگر، این سوال همیشه وجود داشته است که چرا سود اختلاف چشم‌گیر بین قیمت‌های مختلف ارز که همگی هم رسمی تلقی می‌شوند با نرخ بازار آزاد، باید به جیب دلالان برود؟ این سود برای بانک مرکزی به هر روی، مجازتر و مباح‌تر از دلالان خیابان منوچهری و سبزه‌میدان و میدان فردوسی تهران است.
به هر حال مرکز تبادل ارز و طلای ایران آغاز به کار کرد اما اگر به هدف نخست، یعنی مرجعیت قیمت‌گذاری دست نیافت، توانست بخشی از مبادلات غیررسمی را جذب خود کند و کسری از سود در این بازار را به جیب سهام‌داران خود بریزد.
حالا مرکز مبادله ارز و طلا، قیمتی برای دلار و یورو اعلام می‌کند که از قیمت سامانه‌های سنا و نیما بالاتر و از قیمت خیابان پایین‌تر است. ارز را هم به «نیازهای واقعی» یعنی مسافرت، درمان و تحصیل تخصیص می‌دهد.
در ساده‌ترین تحلیل، متولی بازار پول تصور می‌کرده با تاسیس یک مرکز عرضه ارز و تامین اسکناس برای نیازهای واقعی، تقاضا و به تبع آن نوسان ارز کم می‌شود اما از زمان تاسیس مرکز مبادله ارز و طلا تا امروز، قیمت دلار در بازار آزاد حداقل 20 درصد دیگر رشد کرده است.
نگاهی به قله‌های اوج‌گیری قیمت ارز، از همبستگی تمام‌عیار آن با ریسک‌های برون‌زا و اغلب غیراقتصادی، مانند افزایش تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی حکایت دارد. به این اعتبار، تقاضا برای ارز را می‌توان تابع تحولات سیاسی و بین‌المللی دانست. به عبارت دیگر، مردم به محض احساس نااطمینانی در بازار سیاست داخلی و خارجی، دارایی خود را تبدیل می‌کنند و نه مرکز مبادله ارز و طلا، که هیچ سازمان دیگری هم نمی‌تواند این حجم تقاضا را پاسخ گوید.
بنا بر آن‌چه آمد، مرکز مبادله را نمی‌توان در رسیدن به اهداف موسس‌اش، موفق ارزیابی کرد و وقتی موسسه‌ای موفق ارزیابی نمی‌شود، از ادامه کارش تا استقرارش در یکی از بزرگ‌ترین و لوکس‌ترین ساختمان‌های اداری کشور سوال‌برانگیز است:
- آیا آن‌چه بازار ارز در کشور خوانده می‌شود، چنان گسترده و فراگیر است که ساختمانی 20 طبقه با چند 10هزار متر فضا برای ادراه‌اش لازم است؟
- در 11 ماه فعالیت مرکز تبادل ارز و سکه، چند کد ملی منحصر به فرد از این مرکز خدمات گرفته‌اند؟
- حاشیه سود تبادل ارز و طلا چقدر است که مرکز مبادله توانسته طی کمتر از 12 ماه فعالیت، یکی از گران‌ترین ساختمان‌های شهر تهران را بخرد؟
- در شرایطی که مسئولان بانک مرکزی دائما از سوداگری بانک‌ها در بازار مستغلات و مسکن انتقاد می‌کنند، استقرار مرکز مبادله ارز در خاص‌ترین ساختمان اداری پایتخت چه معنایی دارد؟
- اگر سود فعالیت در حاشیه بازار رسمی ارز چنان زیاد است که امکان خرید چنین ساختمانی را می‌دهد، چرا مسئولان بانک مرکزی و متولیان اقتصاد ایران انتظار دارند مردم به سمت سوداگری در این بازار سوق پیدا نکنند و عطایش را به لقایش ببخشند؟
- اگر آن‌طور که مسئولان بانک مرکزی می‌گویند، مطلوب‌شان ارز تک‌نرخی است، آیا قرار است نظام پولی کشور به این سمت حرکت کند یا نه و اگر آری، در بازار ارز تک‌نرخی، تکلیف مرکز مبادله ارز و طلا و ساختمان مجللش چه می‌شود؟
- آیا بانک مرکزی نقش الگویی برای رفتارهای خود قائل نیست؟ آیا هیچ ارزیابی مشخصی داشته‌اند که پیام استقرار مرکز مبادله ارز در گران‌ترین و لوکس‌ترین ساختمان تهران برای سوداگران بازار پول چیست؟
- ساختمان شماره دو بانک مرکزی در جنوب بزرگ‌راه حقانی که با هیچ متر و معیاری نمی‌تواند کاربری صرفا موزه‌ای داشته باشد، نمی‌توانست پذیرای مرکز مبادله ارز و طلا باشد؟
- آیا سودهای سرشار و غیرمتعارف سرمایه‌گذاری در مستغلات، انگیزه خرید این ساختمان بوده است که در گشاده‌دستانه‌ترین تخصیص‌ها هم بیش سه چهار طبقه‌اش به کار مرکز مبادله نمی‌آید؟
- چگونه بانک مرکزی انتظار دارد بانک‌های خصوصی و خصولتی از بازار مستغلات خارج شوند؟ با الگوهای رفتاری بانک مرکزی چرا باید چنین کنند و از سود سرشار این بازار بگذرند؟
واقعیت این است که در هر شبانه روز در ایران هزار میلیارد تومان پول و شبه پول، نقدینگی تولید می‌کنند. این بازار چنان گسترده و چنان جذاب است که گروه‌های صاحب نفوذ و قدرت، اجازه نمی‌دهند بانک مرکزی به تنهایی بالای سرش بایستد. بانک مرکزی هم به نوبه خود تلاش می‌کند سهم بیشتری از این خان گسترده ببرد و بنابراین به نظر می‌رسد هر جا که اقتضا کند، خود یکی از بازیگران این بازار حداقل 360 هزار میلیارد تومانی در سال می‌شود.
استقرار مرکز مبادله ارز و طلا در گران‌ترین و لوکس‌ترین ساختمان اداری کشور را تنها در چارچوب اقتصاد سیاسی تاثیر نقدینگی بر بازارهای پول‌ساز می‌توان تحلیل کرد.
انتهای پیام
