کشف و ثبت جهانی گونه جدید «زنبق» به نام «فردوسی»

اعضای هیات علمی گروه گیاه‌شناسی (هرباریوم) پژوهشكده علوم گياهی دانشگاه فردوسی مشهد موفق شدند گونه گیاهی جدیدی را برای نخستین در دنیا از خراسان کشف و معرفی کنند.

به ‌گزارش دیده‌بان علم ایران، گونه کشف شده توسط دکتر فرشید معماریانی و محمدرضا جوهرچی، اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی از جنس زنبق (Iris) و متعلق به تیره زنبقیان (Iridaceae) است که برای نخستین‌بار از کوه‌های هزارمسجد و الله‌اکبر در شمال استان خراسان‌رضوی جمع‌آوری شده و پس از مطالعات تخصصی گیاه‌شناسی بر روی نمونه‌های هرباریومی و نمونه‌های زنده از این گیاه در رویشگاه‌های طبیعی، به‌عنوان گونة جدیدی برای علم گیاه‌شناسی و دنیا معرفی شده است.

این گونة جدید، به افتخار شاعر بلندآوازه ایران‌زمین، حکیم ابوالقاسم فردوسی، به نام علمی Iris ferdowsii یا “زنبق فردوسی” نامگذاری شده است و نمونة تیپ یا سند آن، تحت شمارة۴۵۱۷۰ در هرباریوم دانشگاه فردوسی مشهد نگهداری می‌شود.

رویشگاه نمونة تیپ این گونه، بر روی دامنه کوه‌های هزارمسجد و مُشرِف به روستای پاژ، زادگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی قرار گرفته است.

“زنبق فردوسی” در دامنة ارتفاعی بین ۱۴۰۰ تا ۲۷۵۰متری استپ‌های کوهستانی با شیب ملایم و بستر سنگ‌آهکی می‌روید و از نظر علم رده‌بندی گیاهی، از خویشاوندان وحشی زنبق‌های زینتی محسوب می‌شود. با توجه به جمعیت‌های بسیار پراکندة این گونه و نیز تخریب زیستگاه‌ها بر اثر چرای بی‌رویة دام، شخم‌زنی مراتع کوهستانی برای کشاورزی دیم و عملیات جاده‌سازی، این گونة زیبا و ارزشمند بر مبنای معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، گونه‌ای درخطر انقراض محسوب می‌شود.

گزارش این اکتشاف علمی در قالب یک مقالة تخصصی در نشریه Phytotaxa به چاپ رسیده است.

انتهای پیام