تعطیلی پنجشنبه یا شنبه؟ | آیت الله ناظم‌زاده قمی
آیت الله سیداصغر ناظم‌زاده قمی، استاد حوزه‌ی علمیه‌ی قم، در پیامی نوشت:
بسم الله الرحمن الرحیم
این روزها تصویب تعطیلی روز شنبه به جای پنجشنبه در مجلس شورای اسلامی مورد بحث و گفتگوی صاحب نظران قرار گرفته است. اینجانب قصد نداشتم وارد این موضوع عرفی شوم، ولی چون به حوزه علمیه کشیده شده و یکی از فقهای مورد احترام حوزه و همچنین اخیرا در تریبون نماز جمعه تهران به مصوبه مجلس اعتراض شد که چرا شنبه به جای پنجشنبه تعطیل باشد. از سوی دیگر، از آنجا که اصل اظهار نظر و نقد و اشکال مطلوب و سبب رشد و تکامل اندیشه هاست، برآن شدم نظر خود را در این باره در چند نکته بیان کنم. در ضمن موکدا می‌گویم که روز پنجشنبه و شب جمعه بسیار مقدس و مشتمل بر ادعیه و زیارات و غیره می‌باشد، اما لازمه این تقدس و استحباب دعا و غیره، تعطیلی همه ساعت‌های روز نیست.
اما آن چندنکته:
۱. از نگاه دینی، چه فرق میکند پنجشنبه تعطیل باشد یا شنبه یا اصلا تعطیل نباشد، زیرا در ادیان الهی به ویژه در دین مبین اسلام برای هر روز آداب و اعمال واجب یا مستحب قرار داده شده، اما انجام این اعمال معمولا به تعطیلی یا اشتغال به کار ارتباطی ندارد، قرآن کریم فقط در روز جمعه برای خواندن نماز جمعه دستور داده که مسلمانان هنگام نماز جمعه با وجود شرایطش کار را ترک کنند: “فاذا نودی للصلاه من یوم الجمعه فاسعوا الی ذکرالله و ذروا البیع”. و بعد از نماز به کسب و کار مشغول شوند، و یا در مثل مناسک حج خود بخود همراه با تعطیلی است و در بعضی اعیاد هم مثل عید فطر و عید قربان، اعلان تعطیلی نشده بلکه دستور به نماز و مستحبات دیگر داده است، بله طبق بعضی روایات، ساعاتی برای کار و ساعاتی برای عبادت و ساعاتی برای استراحت و تفریح یادآوری شده و جنبه مطلوبیت و استحباب دارد و بنا بر نصوص تاریخی و روایی، رسول گرامی اسلام و ائمه معصومین (علیهم السلام) هیچ گاه به تعطیلی روز خاصی برای همیشه و همه جا فرمان نداده اند. بله مردم مسلمان یا دولتهای اسلامی روزهای اعیاد یا شهادات معصومین (ع) را اعلان تعطیلی نموده اند.
۲. تعطیلات، یک امر اعتباری است هر قوم و ملتی و یاهر کشوری به فراخور آداب و رسوم خود روزهایی را تعطیل میکنند؛ مثلا در کشور ایران روزهای ۱۴ و ۱۵ خرداد و ۲۲ بهمن تعطیل نبود، و بعد از پیروزی انقلاب تعطیل است یا روز ولادت امام هشتم علیه السلام تعطیل بود در دولت چهارم به روز شهادت آن حضرت تبدیل شد، پس اعلان تعطیلی امر اعتباری است چنانچه در کشورهای دیگر چنین است، پس اگر تعطیلی روزی به روز دیگر تبدیل شود مسئله خاصی پیش نمی آید.
۳. ممکن است بعضی ایراد بگیرند که تعطیلی شنبه سبب زیاد شدن تعطیلات می‌شود. در جواب این ایراد بایدگفت: تعطیلات پنجشنبه ها محدود به بعضی ادارات و وزارتخانه ها بوده نه همه ادارات و نه کسبه و کارگران کارخانه ها پس چه مشکلی دارد که همان تعداد ادارات و وزارتخانه ها که پنجشنه ها تعطیل بوده، به شنبه موکول شود، و بقیه مردم و ادارات و بانکها و کارخانه ها طبق روال همیشگی در روزهای شنبه مشغول کسب و کارشان باشند چنانکه در پنجشنبه هامشغول کارند، تا این مشکل زیادی تعطیلات پیش نیاید.
۴. برخی از مخالفان تعطیلی شنبه گفته‌اند، تعطیلی این روز، تشبـه به یهود است! باید عرض کنم چنین نیست، زیرا:
اولا: یهودیان در روز شنبه از کاسب و کارمند و کشاورز و اقشار دیگر دست از کار می‌کشند و در کنیسه‌ها به عبادت و آداب و رسوم دیگری می پردازند، و این روز را مقدس می دارند، و قطعا ما نمی‌خواهیم عبادات روز پنجشنبه و یا جمعه را در روز شنبه بیاوریم تا تشبه به یهود باشد و به صرف تعطیل بودن شنبه، شباهتی به یهود پیدا نمی‌کنیم.
ثانیا: سالهای زیادی است که برخی کشورهای اسلامی به خاطر هماهنگی با بازارها و بانک‌های جهانی، شنبه را تعطیل اعلام کرده‌اند و این کار آن‌ها هرگز عنوان تشبه به یهود صادق نیست از این رو مناسب است کشور ایران روز پنجشنبه را روز کاری اعلان کند تا در مراودات اقتصادی، سیاسی و تجاری، با جهان مرتبط باشند. و اینکه بعضی می‌گویند ما به واسطه تحریم رابطه تجاری با دنیا نداریم و نیازی به تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه نیست این نگرش خیلی سطحی است، زیرا بسیاری از تجار و شرکتهای ایرانی و مردم با دنیا رابطه تجاری و ارزی دارند، و به علاوه مگر قرار است تا قیامت این تحریمها باقی بماند، امیدواریم دنیا سر عقل بیاید و ایران هم با رعایت مصالح ملی هرچه زودتر این تحریمها را از جلو راه کشور بردارد، و شکوفایی اقتصادی ملت ایران فراهم آید.
در پایان به تمامی کارگران عزیز و تلاشگران عرصه اقتصاد و رونق کشور درود می‌فرستم و برای ملت بزرگ ایران آرزوی سربلندی دارم.
والسلام علی من اتبع الهدی
حوزه علمیه قم
سید اصغر ناظم زاده
۶ خرداد ۱۴۰۳
انتهای پیام
آیا خداوند شبیه شدن مسلمان به کفار و منافقان را منع نکرد؟
حتی حضرت رسول ص به مسلمانان به خاطر اینکه در آن زمان کفار فلان منطقه ریش و سبیل داشته اند توصیه کرده اند که سبیل ها خود را بزنید تا شبیه فلانی ها نباشید
چهل تا پنحاه کشور مسلمان چرا نباید الگوی خودشان رو بر دنیا تحمیل کنند ؟ و بجای آن تابع یهودیان (روز شنبه کار کردن حرام است) و مسیحیان شوند( روز یک شنبه کار کردن حرام است) ؟؟
کشورهای بزرگ حتی برای امور ساده دیگرشان دنبال استقلال و نشان دادن شخصیت هستند مثلا انگلبس بر خلاف دنیا راننده در سمت راست ماشبن قرار میگیره، واحد اندازگیری خودشان رو بر دنیا تحمیل میکنند، شماره کفش اروپایی با آمریکایی با انگلیسی متفاوت است، در جغرافیا نوع تقسیم بندی جهان رو با محوریت خودشان ترسیم میکنند ( خاورمیانه) و هزاران مثال ریز دیگر که به یک کشور یا یک جامعه فرهنگ، شخصیت متمایز و غیر وابسته اعطا میکند
واقعیت نشون داده که برای واردات و صادرات بازده زمانی چند ماهه لازم است که عموما در یک کشور انجام میشپد و سپس کارهای بعدی رو در کشور دیگه انجام میدن و نیازی به این مراودات روزانه نیست. برخی مراودات بین المللی رو با خرید چیپس از مغازه اشتباه گرفتند.
به فرض هم نیاز به سیستم مالی مطابق با روزهای کاری اروپا باشد راهکارش ایجاد چند دفتر در چند بانک یا در بانک مرکزی است نه بهم زدن کل سیستم فرهنگی و اقتصادی کشور که ریشه ای هزاران سال دارد
گمرک هم که کل سال و کل روزهای هفته باز است.
درست است که مردمی که هزاران سال روز شنبه برایشان روز کار بود رو به دلایلی واهی تعطیل کرد