عقلانیت انقلابی یا انقلاب عقلانی؟ | ابوالفضل نجیب

ابوالفضل نجیب، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

برای هر عقل سلیمی مسلم بود عملیات 7 اکتبر حماس موسوم به طوفان الاقصی تبعات و هزینه های جانی و مالی و… گسترده و قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی نه تنها بر حماس و ساکنین غزه که حتی بر حامیان سیاسی و نظامی حماس در منطقه تحمیل خواهد کرد. آنچه تا کنون از تبعات عملیات 7 اکتبر در دسترس و قابل راستی آزمایی است بیش از 40 هزار شهید از ساکنین غزه، شهادت دهها فرمانده و رهبران نظامی و سیاسی حماس، بعلاوه شهادت شماری فرماندهان و رهبران حزب الله است. به این موضوع، اضافه کنید آواره شدن چند میلیون و ویرانی مناطق مسکونی و زیرساخت های غزه و مهمتر از همه بروز بحرانی که مهار آن به جنگ منطقه ای و غیر منطقه ای باید همچنان انتظار کشید. این انتظار معطوف به اراده ای است که یک سوی آن را زیاده خواهی های اسرائیل و سوی دیگر آن را حفظ موجودیت حماس و قطعیت آتش بسی بدون قید و شرط تعین می کند.

آنچه در عالم واقع می توان از تبعات و دستاوردهای عملیات 7 اکتبر برای حماس ارزیابی کرد، بر دو سویه عقلانیت انقلابی و انقلاب عقلانی تاکید دارد. سویه اول ناظر بر انجام عمل فارغ از نتایج استراتژیک و مفید به فایده است و قائم به نفس عمل فارغ از تبعات و هزینه های جبران ناپذیر آن است. سویه دوم که علی الظاهر برای رهبران حماس چندان مورد توجه نیست، ارزیابی هزینه و فایده کنش انقلابی است. به نظر می رسد وضعیت فعلی محصول همین نگرش شتابزده و یا حداقل ارزیابی غلط از واکنش اسرائیل به عملیات 7 اکتبر است.

آنچه از دستاوردهای عملیات طوفان الاقصی می توان اشاره کرد، تنها توجه افکار عمومی جهان و واکنش های پراکنده به عملیات تلافی جویانه و ایضن قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در محکومیت کشتار غیر نظامیان توسط اسرائیل بود. آنچه در عالم واقع به هزینه و فایده تعبیر می شود، فایده عملیات طوفان الاقصی را می توان به همین دستاوردهای یاد شده محدود کرد.

ارزیابی عملیات 7 اکتبر از منظر هزینه و فایده برای برخی که به عقلانیت انقلابی معتقد هستند همچنان قابل دفاع و به تعبیر و ارزیابی آنها اسرائیل را متحمل شکست سنگین کرده است. حامیان این تفکر صرف قطعنامه های بین المللی و ایضن واکنش افکار عمومی جهان را یک پیروزی استراتژیک و دستاورد برای حماس و جبهه مقاومت ارزیابی می کنند. غافل از این که این اولین بار نیست که جنایات اسرائیل منجر به صدور قطعنامه های محکومیت اسرائیل و حتی واکنش افکار عمومی به اقدامات نظامی علیه شهروندان عادی می شود. آنچه شاید این بار کفه ترازو را تا حدودی به سمت اسرائیل سنگین کرده، جنس و تفاوت عملیات پیش دستانه حماس علیه اسرائیل بود. عملیاتی که به بهانه آزاد کردن گروگان ها و ایضن انتقام کشته شدن دهها نفر از افراد معمولی و حتی غیر اسرائیلی به دستاویزی برای بزرگترین کشتار و ویرانی توسط اسرائیل تبدیل شد. واکنش اسرائیل در قبال قطعنامه های سازمان ملل و حتی برخی کشورهای اروپایی در مخالفت با کشتار شهروندان حداقل در منطق حاکم بر مناسبات جهانی از دو جهت قابل تامل است. اول محکومیت حماس به عنوان شروع کننده جنگ و دوم گروگان گرفتن صدها شهروند و اقداماتی است که بعدها باعث انکار رهبران حماس شد. بهانه هایی که پس از ماه ها جنگ و خون ریزی یکطرفه توسط اسرائیل اگر چه در صورت ظاهر به عنوان یکی از گره های آتش بس توسط اسرائیل عنوان می شود، اما انعکاس قطره چکانی برخی اقدامات تاثیر تعین کننده ای در محکومیت اسرائیل و مهمتر باز گذاشتن دست اسرائیل در ادامه جنگ و پیشروی در غزه داشت. به این تبعات اضافه کنید عملیاتی که همزمان در خاک لبنان و سوریه و حتی ایران منطقه را تا بروز یک جنگ دامنگیر پیش برده است. در همین رابطه نباید مشروعیت زدایی حماس به عنوان نماینده بخشی از مردم فلسطین از سوی مجامع و کشورهای اروپایی را نادیده گرفت. مضاف بر این که حماس علاوه بر تحمل ویرانی ها در غزه، بخش مهمی از سیستم دفاعی آن نابود شده است.

در ارزیابی نهایی و به تعبیری انقلاب عقلانی عملیات 7 اکتبر هزینه هایی بر حماس و حامیان سیاسی و نظامی او تحمیل کرد که در مقایسه با دستاوردهایی ادعایی بسیار ناچیز است. هر چند از منظر و نگاه آمرین و عاملین این عملیات همچنان یک پیروزی نظامی و سیاسی تعبیر شود. این در حالی است که حماس برای برای پایان دادن جنگ از هیچ کوششی دریغ ندارد.

انتهای پیام