دی ۱۴۰۳: امکان تکرار دی ۹۶ بدون همراهی خاص؟

امکان تکرار آنچه در دی ۹۶ و در زمان دولت روحانی رخ داد در دی ۱۴۰۳ و در دوران دولت پزشکیان هم وجود دارد اما احتمالا دیگر از همراهی خاص با آن خبری نیست.

«رییس جمهور استعفا کرد»، این ادعایی بود که در اوایل دی ۱۴۰۳ در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. مسئولان دولتی آن را دروغ شاخدار خواندند.

علی ربیعی، دستیار رییس جمهور گفت که این شایعه از گرو‌ه‌هایی در خارج آغاز شد اما مخالفان دولت پزشکیان با سرعت با آنها همسو شدند.

تفاوت و شباهت شایعه‌ی استعفا با دی ۹۶

• تفاوت: در اعتراضات و ناآرامی‌های دی ۹۶ اعتراضات از گروه‌های مخالف دولت روحانی آغاز شد اما گروه‌های خارج از کشور نیز به حمایت از آن پرداختند.

• شباهت: در هر دو موضوع هم‌صدایی داخل و خارج علیه دولت میانه‌رو دیده می‌شد.

در اعتراضات دی ۹۶ چه گذشت؟

علی ربیعی، از اعضای ارشد کابینه‌ی روحانی، در گفت‌وگویی با انصاف نیوز از پشت‌ پرده‌ی دی ۹۶ گفته بود.

آقای ربیعی گفت: اعتراضات دی ۹۶ از مشهد شروع شد. عده‌ای در مخالفت با دولت، اعتراضات را شروع کردند اما آنان فکر نمی‌کردند که این بومرنگی که پرتاب می‌کنند به سمت خودشان برگردد.

از نگاه او، ماجرای دی ۹۶ علیه دولت و به بهانه‌ی قیمت تخم‌مرغ شروع اما به حرکتی علیه حاکمیت تبدیل شد.

آغازگران دی ۹۶

علی ربیعی درباره‌ی دستگیرشده‌های تجمع مشهد گفت: افرادی که در نخستین ساعت ناآرامی‌ها در مشهد دستگیر شدند، به شکل آشکار وابسته به جریانی بودند که علیه دولت وقت فعالیت می‌کرد.

یک کارشناس سابق وزارت اطلاعات در بخشی از گفت‌وگوی تفصیلی خود در انصاف نیوز در این باره می‌گوید: شروع دی ۹۶ با علم‌الهدی و ماجرای مشهد بود.

حسام الدین آشنا، مشاور رییس جمهور در دولت حسن روحانی هم از نقش ‘رقیبان و رقیب‌سازان’ انتخاباتی در دی ۹۶ می‌گوید. 

آقای آشنا در گفت‌وگویی با نشریه‌ی اندیشه پویا گفته بود: روحانی در دی ۹۶ متوجه شد که انتخابات برای برخی رقیبان و رقیب‌سازان تمام نشده است و آثار و تبعات مبارزات انتخاباتی ادامه دارد.

از نگاه او مقابله‌ی دولت وقت با موسسات غیرمجاز نیز در وقوع دی ۹۶ موثر بود.

آشنا گفت: روحانی در دی ۹۶ متوجه شد که هزینه‌ی مواجهه با امپراطوری مالی و اعتباری را باید کف خیابان و در مواجهه با شورش‌های امنیتی پرداخت کند.

نقش عاملان حمله به سفارت عربستان در دی ۹۶

علی ربیعی با اشاره به ماجرای حمله به سفارت عربستان گفت: اگر ماجرای حمله به سفارت عربستان را ریشه‌دارتر پیگیری کنیم، خیلی چیزهای دیگری هم پیدا و روشن می‌شود.

هدف دی ۹۶

کارشناس سابق وزارت اطلاعات معتقد است که آغازگران وقایع دی ۹۶ می‌خواستند این کار را تست کرده و دولت را سرنگون کنند.

حسن روحانی معتقد است که اردیبهشت ۹۷ حاصل دی ۹۶ بود. اشاره‌ی آقای روحانی به خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت ۹۷ و بازگشت تحریم‌هاست.

علی ربیعی در توضیح بیشتر ارتباط این دو موضوع به انصاف نیوز گفت: این حرکت در دی ۹۶ پشتوانه‌ی مردمی دولت را به جهان ضعیف نشان داد و ترامپ را به خروج از برجام ترغیب کرد. دی ۹۶ حتما در تصمیم ترامپ برای خروج از برجام موثر بود.

نتیجه‌ی دی ۹۶

حسام الدین آشنا، مشاور رییس جمهور در دولت حسن روحانی بر این باور است که دی ۹۶ تاثیر زیادی در محافظه‌کار شدن رییس جمهور وقت داشت.

او می‌گوید: بعد از دی ماه ۹۶ روحانی دیگر آدم قبل از دی ماه ۹۶ نبود.

تکرار دی ۹۶ در ۱۴۰۳ ممکن است؟

• دولت میانه‌رو مسعود پزشکیان در نخستین ماه‌های آغاز به کار خود با بحران‌های ملموسی در حوزه‌های مختلف مواجه است که این وضعیت با کلیدواژه‌هایی همچون ناترازی توصیف می‌شود.

• این بحران‌ها که میراث به جا مانده از گذشته است به علاوه‌ی انتخاب مجدد ترامپ در آمریکا و احتمال افزایش فشارها فضا را برای التهابات اجتماعی فراهم آورده است.

• اما از طرف دیگر رییس جمهور پزشکیان بر خلاف روحانیِ پس از انتخابات ۹۶ در پی ایجاد اجماع و همراهی در ارکان نظام و همینطور ترمیم شکاف‌های موجود در رابطه‌ی میان جامعه و حاکمیت است.

• شاید به دلیل همین تفاوت است که بخش بزرگی از جریان رقیب دولت پزشکیان نیز فعلا در مقابل او صف‌آرایی نکرده‌اند و به طیف رادیکال خود در عمل نه گفته‌اند.

• با این وجود نمی‌توان این احتمال را از نظر دور داشت که رادیکال‌ها در پی تکرار دی ۹۶ باشند حتی اگر دیگر مانند آن سال همراهی خاص را دریافت نکنند.

انتهای پیام