دانشمند فروتن، پرکار و اهل مدارا | درباره‌ی کامران فانی

علی‌اصغر سیدآبادی، فرهنگ‌پژوه، در کانال تلگرامی خود نوشت: «در روزگار جوانی‌ام، صبحِ روزی روزنامه‌ی کیهان نوشته بود «کامران فانی عضو فلان فرقه‌ی ضاله است» و شب یا یکی دو‌شب بعدش، او را در خانه‌ی بزرگواری در جشنی مذهبی دیدم.

البته صاحب مجلس رعایت احوال او و چند تن مثل او را کرده بود و اتاقی خلوت در طبقه‌ی بالا برایشان تدارک دیده بود تا در حاشیه‌ی آن جشن دور هم جمع شوند و گپی بزنند.
من که از دیدن او و چند تن چون او در آن مجلس تعجب کرده بودم، اشاره کردم به نوشته‌ی کیهان و از صاحب مجلس پرسیدم: ماجرا چیست؟

گفت: حرف بی‌ربطی زده‌ کیهان! این وصله‌ها به فانی نمی‌چسبد!
بعد منظورش را دقیق‌تر کرد؛ وصله‌ی تقید دینی. بعد هم به شوخی گفت: تو هم برو همان اتاق که جنس‌شان جور شود.

اگر بگویم کامران فانی مردی فروتن و دانشمند و اهل مدارا بود، که بود، حق مطلب ادا نمی‌شود. پشت بسیاری از کارها در حوزه‌ی فرهنگ، کوشش‌هایی دیده‌ نشده و پنهان است. برخی آدم‌ها در حوزه‌ی علم و فرهنگ پشت صحنه‌اند؛ راه‌ها را صاف می‌کنند، غلط‌ها را می‌گیرند، ایده‌ها و طرح‌ها را پرورش می‌دهند، توانایی گردآوردن دیگران را دارند ـ به دوستی یا به اعتبار ـ متن‌ها را می‌خوانند و ناراستی‌ها را می‌زدایند.

آن‌ها استاد و مشاور مؤلفان و مترجمان و نویسندگان‌اند. تعدادشان بسیار کم است. هم باید دانشمند باشند و هم آن‌قدر فروتن و از نام گذشته که بتوانند برای درخشش نام دیگران از خود بگذرند؛ وقت خود را، به‌جای نوشتن و ترجمه، صرف بهبود کارهای دیگران کنند.

کامران فانی نمونه‌ی یگانه‌ی چنین افرادی بود. او افزون بر ترجمه‌ها و تألیف‌ها، پشت بسیاری از ایده‌ها و طرح‌ها و نهادها و کتاب‌ها و فهرست‌ها و… بود که اگر نبود، شکل نمی‌گرفتند یا به این صورت درنمی‌آمدند.

او در نشر و فرهنگ ایران شخصیتی کلیدی است. در شکل‌گیری و استمرار بسیاری از دانشنامه‌ها و مجموعه‌ها و کتاب‌ها نقشی اساسی داشت. کاش کسی که شناخت بیش‌تری از او دارد، درباره‌ی نقش او بیش‌تر و دقیق‌تر بنویسد.

* یادم رفت بنویسم که دهه‌ی اواخر دهه‌ی ۷۰ و دهه‌ی ۸۰ در یک خیابان بودیم و گاهی افتخار سلام گفتن به او را در خیابان پیدا می‌کردم.»

انتهای پیام