ناگفته‌هایی که هیچ‌گاه رسانه‌ای نشد!

«در سال 89 بنزینی که در جایگاه‌های سراسر کشور عرضه شد بنزین نبود، نوعی ترکیب شیمیایی خطرناک بود. سال 92، میزان بنزن موجود در هوا به بین 300 تا 400 برابر حد مجاز در کلانشهرها به‌ویژه تهران رسیده بود. این موضوع قطعی بود و وزارت بهداشت و وزارت نفت، این اطلاعات را تهیه کردند. اتهام زنی‌ها شروع شد. این چیزی که در جایگاه‌ها عرضه کردند، «بنزین» نبود بلکه یک شانتاژ خبری بود! اراده‌ای نبود که مشکل را حل کند». این‌ها بخشی از اظهارات دکتر «معصومه ابتکار» معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان محیط زیست است که در گفت‌وگویی تفضیلی با انصاف نیوز در میان گذاشته است؛ ناگفته‌هایی که شاید هیچ‌گاه شنیده و منتشر نشد!

رییس سازمان محیط زیست با بیان این که «اعتراض به بنزین پتروشیمی از شورای شهر در سال 89 شروع شد و آن را رسانه‌ای کردیم»، گفت: مشکل از آنجا شروع شد که بعد از سال 88، تحریم‌ها به اوج رسیدند و بنزین تحریم شد و مراسمی با عنوان خودکفایی بنزین برگزار شد و در همین حین گزارشی دریافت کردیم مبنی بر این که در کلانشهر تهران بنزینی توزیع می‌شود که بسیار خطرناک است و مردم را به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان‌های لاعلاج مبتلا می‌کند.

ابتکار ادامه داد: بر این اساس از شهرداری خواستیم که اندازه‌گیری‌هایی انجام دهد و اندازه‌گیری‌ها نشان داد که میزان بنزن بسیار بالاست. اعتراضاتی صورت گرفت؛ اول به نمایندگان حامی و نزدیک دولت به‌صورت کتبی شرایط را گفتم و اعتراض خود را مطرح کردیم، اما وقتی دیدم توجهی نمی‌شود در شورای شهر بیان و موضوع را با عنوان تهدید به بهداشت و سلامت عمومی رسانه‌ای کردم.

وی گفت: هجمه‌ی رسانه‌های طرفدار دولت از آن زمان علیه ما شروع شد که تا سال 92 ادامه داشت. بررسی وضعیت آلاینده‌ها در شهر تهران از جمله درباره‌ی بنزن بود. تمام اطلاعاتی که از شهرداری تهران وجود داشت در سازمان به نوعی تأییده شده بود، اما اجازه‌ی رسانه‌ای شدنش را ندادند.

ابتکار افزود: علاوه بر آن دانشگاه شهید بهشتی بر روی این موضوع کار کرد و یک گزارش مفصل دانشگاه‌ها به ما دادند، بنابراین از سه جهت مطمئن بودیم که هوای شهر تهران یک آلاینده خطرناک به نام «بنزن» دارد. همچنین در کلانشهرهای دیگر و تمام آن شهرهایی که امکان اندازه‌گیری وجود داشت و بنزین پتروشیمی توزیع شده بود را اندازه‌گیری کردیم.

وی با اشاره به «توزیع روزانه‌ی حداقل 10 میلیون لیتر بنزین با میزان بنزن بسیار بالاتر از حد استاندارد»، اظهار کرد: در سال 89 در تجریش بنزن موجود در هوا یکهزار برابر استاندارد بود. در سال 92 میزان بنزن موجود در هوا بین 300 تا 400 برابر حد مجاز در کلانشهرها به‌ویژه تهران بود.

رییس سازمان محیط زیست تصریح کرد: این موضوع قطعی بود و وزارت بهداشت و وزارت نفت، این اطلاعات را تهیه کردند و از همان موقع اتهام زنی‌ها شروع شد. این چیزی که در جایگاه‌ها عرضه کردند، بنزین نبود بلکه یک شانتاژ خبری بود که فقط مشکل خودکفایی را حل کنند. کسی که این پیشنهاد را داده بود گفته بود فقط 48 ساعت این کار را بکنید، در صورتی که تا سال‌ها این کار را ادامه دادند.

وی با تأکید بر این که «قطعنامه پشت قطعنامه به‌طورکلی راه را بسته بود و اراده‌ای نبود که مشکل را حل کند»، عنوان کرد: از سال 92 با آقای زنگنه مکاتبه داشتیم که ایشان بنزین پتروشیمی را از چرخه خارج کنند و سال 93 به من اعلام کردند که بنزین پتروشیمی به‌طور کامل از رده خارج شده است!

به دلیل اعتراض تهدید شدم

معاون رییس‌جمهور درباره‌ی تهدیدهایی که به دلیل اعتراضات به عملکرد شهرداری در شورای سوم، شده بود، اظهار کرد: در پی دریافت گزارشی از توزیع بنزین با درصد بنزن بالا از شهرداری خواستیم که اندازه‌گیری‌هایی انجام دهد و اندازه‌گیری‌ها نشان داد که میزان بنزن بسیار بالاست. اعتراضاتی صورت گرفت. اول اعتراضاتی به‌صورت کتبی به نمایندگان حامی و نزدیک دولت داشتیم؛ شرایط را گفتم، اما وقتی دیدم توجهی نمی‌شود در شورای شهر بیان و آن را رسانه‌ای کردیم. در آن زمان مورد عتاب واقع شدم.

وی با بیان این که «همزمان با این موضوع، داستان فروش پارک پردیسان بود که دولت وقت اصرار به فروش پارک پردیسان داشت و آن را علنی نکرده بود»، خاطرنشان کرد: موضوع را با همکاری رسانه‌ها علنی کردیم و شورا به این مساله معترض شد. موضوع دیگر، مساله‌ی پارازیت‌ها در شهر بود که متاسفانه با وجود تمامی تلاش‌هایی که شورای شهر انجام داد، دولت و خود شهرداری هم همراهی نکرد و در نهایت مساله‌ی آسیب‌دیدگان حوادث بعد از 88 بود که این‌ها کنار هم موجب شده بود که در شورای سوم همکاری‌های خوبی صورت گیرد.

ابتکار با تأکید بر این که «نماینده‌ی مردم نباید بنشیند و به صندلی تکیه بزند»، افزود: این کارها به همراهی آقای مسجدجامعی و دکتر نجفی انجام شد، در بحث محیط زیست کمتر، اما در مساله‌‎ی آسیب‌دیدگان هر سه فعال بودیم. در شورای شهر باید رویکردی باشد که از حقوق مردم حمایت کنند و در شورای سوم چندین موضوع موجب شد که یکسری عکس‌العمل‌ها، فشارها و تهدیدها به رد صلاحیت و … شکل بگیرد.

خلأ قانونی در نظارت بر عملکرد شهرداران

عضو سابق شورای شهر تهران با بیان این که «در زمینه‌ی نظارت بر عملکرد شهرداران خلأ قانونی وجود دارد»، اظهار کرد: مناطق 22 گانه‌ی تهران از لحاظ جمعیتی خودشان یک شهر هستند؛ برای نمونه بعضی این مناطق، 500 هزار نفر و بعضی 700 هزار نفر جمعیت دارند که بیشتر از برخی استان‌هاست، اما متاسفانه قوانین اجازه‌ی این نظارت را نمی‌دهد و شورای شهر خیلی محدود می‌تواند بر عملکرد مالی نظارت داشته باشد.

ابتکار تصریح کرد: خلأ قانونی به حدی است که شهردار اگر پاسخگو نباشد، تنها کاری که شورای شهر می‌تواند انجام دهد این است که شهردار را استیضاح کند؛ یعنی به مرحله‌ی آخر برسد؛ اگرچه این ابزار قوی است، اما باز هم ضعف‌ها و مشکلاتی دارد.

وی درباره‌ی نظارت بر شوراها و نظارت شورای شهر بر شهرداری به خبرنگار انصاف نیوز گفت: نظارت شورای شهر با این قوانین به‌ویژه برای کلانشهرها قوت لازم را ندارد و به همین دلیل شورای شهر به اندازه‌ی کافی، نظارت نمی‌کند و مسوولیت نمی‌پذیرد و ورود پیدا نمی‌کند و این درحالیست که «نظارت» یکی از مهمترین ارکان شوراست.

رییس سازمان محیط زیست درباره‌ی این که «درآمد شهرداری از محل فروش پروانه‌ی ساخت و ساز و فروش شهر است»، به این نکته اشاره کرد که یک مدیر کلان حساسیت کافی را ندارد و خود، خواهان این موضوع می‌شود!

وی افزود: یکی از اعتراضاتی که آن موقع داشتیم، این بود که قالیباف اصرار داشت محل درآمد خودش را از محل فروش پروانه و فروش شهر قرار دهد و بعد با احمدی‌نژاد توافق کرده بودند که یک طبقه‌ی اضافه بر طرح جامع ارائه شود، اما کل طرح جامع را به این بهانه کنار گذاشتند و از احمدی‌نژاد در شورای شهرسازی مصوبه‌ی یک طبقه اضافه‌تر از طرح جامع را گرفتند و در مقابل نیز، احمدی‌نژاد امتیاز تکمیل طرح‌های مسکن مهر را در تهران از آنها گرفت که مخالف سیاست‌های طرح جامع و بارگذاری جدید در شهر تهران بود.

ابتکار با بیان این که «ما در شورای شهر مخالف این مصوبه بودیم که دولت یازدهم مصوبات و آن یک طبقه‌ی اضافه را لغو کرد، اما طرح تکمیل مسکن مهر انجام شده بود»، اظهار کرد: با این که این مصوبه در حال حاضر لغو شده است، اما آسیب زیادی به مناطق مختلف به‌ویژه مناطق شمال شهر تهران زده شد؛ این یک آسیب خیلی بزرگ در آن دوره بود. شهرداری تهران کارهای خوبی کرد، اما این اتفاق آسیبی زد که سال‌های سال تهران از ازدیاد جمعیتی که به تهران تحمیل شد، رنج می‌برد!

وی گفت: ساخت و ساز متراکمی که در مناطق یک، دو، 4 و 22 اتفاق افتاد، تراکم بالای جمعیتی به تهران تحمیل خواهد کرد و  مشکل دیگر، فقدان سیاستگذاری در بحث برج بود. شش سال در شورای شهر گفتیم که سیاستگذاری و برنامه‌ای برای برج سازی اعلام و ابلاغ شود؛ از این منظر گروه‌های صاحب نفوذ هرگونه استفاده‌ای انجام دادند و این فشار بود که شهرداران درآمد زیاد کسب کنند.

مخالف تونل نیایش و پل صدر بودیم

معاون رییس‌جمهور با اشاره به طرح‌های بسیار پر سر و صدا مانند پل صدر و تونل نیایش، تصریح کرد: در کمیسیون عمران و زیربنایی شورای شهر به شدت همه مخالف ساخت این پل بودند. اساساً هیچ توجیهی برای ساخت تونل نیایش نبود، اما می‌گفتند که توجیهی برای ساخت این پل‌ها وجود دارد، اما عملاً متوجه می‌شدیم که بیشتر طرح‌هایی عجولانه برای انتخابات بود تا نمایش بزرگی از عملکرد ارائه شود.

وی گفت: در هیچ جای دنیا چه آن زمان چه الان، کیفیت زندگی شهرها به متراژ بزرگراه‌ها نیست. کیفیت زندگی شهرها، بیشتر به پیاده‌روها و فضاهای سبز است و احیای فضای طبیعی شهر و این که تعداد خودروها را از شهر کم کنیم و حمل و نقل عمومی و دوچرخه‌ها را اضافه کنیم.

ابتکار تأکید کرد: در مورد پل صدر، ما مخالف بودیم، اما بعد گفته شد توجیه بودند. همه‌ی اعضای کمیسیون این را پذیرفتند. تأییدیه رسمی گرفته نشد، فقط آمدند و گزارش کلی دادند و رفتند. هم مخالف پل نیایش بودیم و هم صدر و توجیه این موضوع بسیار بسیار دشوار بود.

به گفته وی، بر اساس قانون یک تقسیم کاری شده است؛ یک وظیفه‌ای بر دوش شورای شهر و شهرداری در حوزه‌ی مدیریت شهری گذاشته شده است. ما سعی کردیم یک جاهایی، به شهرداری اختیاراتی داده شود. در قوانین جدید بر این موضوع کار می‌شود. ما دلمان نمی‌خواهد که در این زمینه اختیارات جدیدی بگیریم، اما در این دوره با شوراها کار کردیم و با شورایعالی استان‌ها تفاهمنامه امضا کردیم.

ابتکار افزود: برای شوراها و شهرداری‌ها دروه‌های توانمندسازی گذاشتیم و با شهرداری‌ها در حوزه‌ی بعضی کارها برای مثال جشنواره‌ی شهرهای سالم و سبز همکاری می‌کنیم تا این شاخص‌گذاری‌ها ارتقا پیدا کند و نمونه‌های موفق را در جشنواره‌های مختلف اعلام و تشویق کردیم و الگوی مدیریت شهری براساس شاخص‌های توسعه‌ی پایدار را در کمیته ملی توسعه پایدار دنبال می‌کنیم.

مصوبه‌ی جدید دولت در حوزه فضای سبز

ابتکار درباره‌ی فعالیت‌های دولت و همکاری با شهرداری‌ها، عنوان کرد: شاخص‌هایی برای آلودگی هوا گذاشتیم و جدای از آن، برنامه‌های کاهش آلودگی هوا برای هر هشت کلانشهر داریم که شهرداری‌ها بخشی از آن برنامه هستند. برنامه‌ای ملی است که بخشی از آن را شهردار باید انجام دهد مانند حمل و نقل عمومی و مترو و اتوبوس و ترافیک. همچنین خط مشی‌های جامع مدیریت پسماند و آیین‌نامه و دستورالعمل‌های اجرایی که شهرداری‌ها باید اجرا کنند. ما سیاست‌ها را ابلاغ و اعلام می‌کنیم.

وی افزود: علاوه برآن در آلودگی صوتی و فضای سبز مصوبه و برنامه داریم. مصوبه‌ی بسیار خوبی دولت در ارتباط با حمایت از توسعه‌ی فضاهای سبز و کمربندهای سبز و درختکاری در شهرها ارائه داد. همین‌طور مسائل مرتبط با میادین میوه و تره‌بار در این حوزه در بحث مدیریت پسماند و کیفیت آن‌ها و بقایای سموم و کود، دولت سیاستگذاری کلان کرده است، به‌ویژه در دولت یازدهم در این باره بسیار جدی بودیم و آنچه اشاره شد خط مشی کلی بود که مشخص شده است.

بخش انتهایی گفتگوی انصاف نیوز به خانم ابتکار را می‌توانید در دو فیلم زیر مشاهده کنید:

خبرنگاران انصاف نیوز: … و «وحید فراهانی»

انتهای پیام