ترامپ و برجام، ما و ترامپ
«علی شکوهی» در یادداشتی در روزنامه ی اعتماد با عنوان «ترامپ و برجام، ما و ترامپ» نوشت:
✅ در كشوري مانند امريكا كه داراي نظام سياسي باثبات است و منافع جريان‌هاي داخلي به شكلي روشن تعريف شده و همه احزاب سياسي اين كشور منافع ابرقدرتي آن را پاس مي‌دارند، آمد و رفت سياستمداراني حتي در رده رييس‌جمهوري قاعدتا نبايد در جهت‌گيري كلان اين كشور در قبال موضوعات گوناگون تاثير داشته باشد اما واقعيت اين است كه تاثير دارد و همين امر انتخابات امريكا را براي همه كشورها پراهميت كرده است. درباره تفاوت سياست‌هاي دو حزب سياسي حاكم بر امريكا در قبال ايران در طي سال‌هاي مختلف مباحث گوناگوني مطرح شده است اما مواضع اوباما و ترامپ در قبال ايران مي‌تواند تاحدي اين تفاوت‌ها را به شكل عيني نشان دهد.
✅ اوباما يك دموكرات بود و ابرقدرتي و منافع ملي امريكا را با روش‌هاي مورد قبول اين جريان پي مي‌گرفت. ظاهرا اينگونه است كه منافع حزب دموكرات با منافع جريان جنگ‌طلب اين كشور در مواردي مشابه نيست و بنابراين روش‌هايي مانند مداخله نظامي و حمله به يك كشور مستقل و تشديد تعارضات ميان كشورها براي فروش سلاح در نزد دموكرات‌ها خيلي مقبوليت ندارد اما اينگونه نيست كه يك رييس‌جمهور دموكرات اصل پيگيري منافع ملي امريكا را ناديده بگيرد و در صورت نياز به زور متوسل نشود. روش نرم‌تر اوباما در قياس با روساي جمهور طرفدار حزب جمهوريخواه شايد متفاوت به نظر برسد اما گاهي همين سياست‌ها بيشتر به نفع امريكا تمام مي‌شود. روش دموكرات‌ها حساسيت جهاني ايجاد نمي‌كند و مخالفت دولت‌ها را برنمي‌انگيزد و همراهي كشورهاي ديگر را به همراه دارد يعني ايجاد ائتلاف ميان دولت‌هاي مختلف براي همراهي با سياست‌هاي امريكا را ممكن مي‌كند.
✅ ايران در زمان جمهوريخواهان مناسبات خوبي با امريكا نداشتند اما قطعا اين اوباما بود كه كارهاي نيمه‌تمام جمهوريخواهان براي تحريم و انزواي ايران را تكميل كرد و مشكلات متعددي براي فروش نفت و بازگرداندن ارز حاصله و تعاملات بانكي با دنيا و… ايجاد كرد و به تصويب چندين قطعنامه مهم عليه ايران در شوراي امنيت كمك كرد. مشاور امنيت ملي اوباما چند سال بعد از روي كار آمدن او در گزارشي درباره وضعيت ايران تاكيد كرده بود كه اوباما به شكلي تدريجي اما حساب‌شده سعي كرد حلقه محاصره اقتصادي عليه ايران را تنگ كند و در اين زمينه از جمهوريخواهان موفق‌تر بوده است. شروع مذاكرات هسته‌اي ميان ايران با 1+5 و تصويب برجام در دوران اوباما صورت گرفت اما امريكاييان معتقد بودند كه در ازاي دادن امتيازاتي به ايران، موفق شدند ساخت بمب هسته‌اي از سوي ايران را براي چند دهه منتفي كنند كه از نظر امريكاييان يك دستاورد بزرگ بود.
✅ ترامپ از مقطع تبليغات انتخاباتي اعلام كرد كه با برجام مخالف است و آن را به زيان امريكا مي‌داند و معتقد است امريكا با تن دادن به برجام دست به كاري احمقانه زده و ايران منزوي و محاصره شده را از انزوا و محاصره نجات داد. دموكرات‌ها معتقد بودند كه محاصره ايران لزوما بر وضعيت هسته‌اي ايران تاثير نداشته و ندارد و بنابراين دليلي ندارد كه همان سياست را ادامه بدهيم زيرا با ايران هسته‌اي‌تر در سال‌هاي بعد مذاكره كردن سخت‌تر است. ترامپ اين نظر را قبول ندارد و مانند همه جريان‌هاي تندرو و افراطي جنگ‌طلب در امريكا و اسراييل و كشورهاي عربي به اين نتيجه رسيده كه بايد بر ايران سخت گرفت و با اين كشور مذاكره نكرد و توافقات موجود را هم بايد بر هم زد تا دوباره امكان اعمال فشار جهاني بر ايران فراهم شود. در عين حال ترامپ اكنون با برجام هم روبه‌رو است يعني نمي‌تواند آن را ناديده بگيرد زيرا اين توافق يك توافق بين‌المللي است نه دوجانبه و بر هم زدن آن راحت نيست.
✅ ترامپ درصدد است راهي را كه اوباما بعد از تصويب برجام در پيش گرفته بود، ادامه دهد يعني برخي تحريم‌ها عليه ايران را تشديد كند اما از آن مهم‌تر براي ترامپ اين است كه زير بازي برجام بزند و اين توافق را از دور خارج كند. البته ترامپ مي‌داند كه هر كشوري كه آغازگر نقض رسمي برجام شود، ضرر مي‌كند و در اين قضيه منزوي خواهد شد و بنابراين ترامپ درصدد است با تشديد برخي تحريم‌ها عليه ايران كاري كند كه ايران خودش اقدام به خروج از توافق برجام كند تا هزينه لغو برجام هم بر دوش ايران بيفتد نه امريكا. اين نكته را تعداد زيادي از كارشناسان امريكايي هم تاييد مي‌كنند و از نقشه ترامپ در اين زمينه پرده برداشته‌اند.
✅ دكتر«شيرين هانتر»، استاد روابط بين‌الملل دانشگاه جورج تاون واشنگتن اخيرا گفته است: «جرياني در داخل دولت ترامپ وجود دارد كه واقعا مي‌خواهد ايران را تحريك و وادار به خروج از برجام كند. به نظر من درخواست بازرسي از مراكز نظامي ايران اقدام تحريك‌آميزي از جانب واشنگتن خواهد بود تا ايران را به انجام يا ابراز امري وادار كند كه دولت ترامپ در نظر دارد بتواند برجام را لغو كند».
✅ «جيم دين»، سردبير نشريه وترنزتودي هم در اين زمينه گفته است: «مقامات امريكا به ويژه جمهوريخواهان با وضع تحريم‌هاي جديد عليه ايران به دنبال خشمگين كردن مقامات ايران براي وادار كردن آنها به خروج از برجام هستند. آنهايي كه دركنگره هستند، قطعا مي‌دانند كه اعمال اين تحريم‌ها نقض برجام است اما هيجان دارند كه با استفاده از تحريم‌هاي جديد، بار ديگر اين توافق هسته‌اي را از بين ببرند».
✅ اين رويكرد ترامپ ديگر پنهان نيست و همه تحليلگران داخلي و خارجي حامي برجام همين تحليل را از رفتار امريكاي ترامپ دارند. آنان معتقدند ايران در اين مقطع بايد خويشتنداري كند تا مواضع ترامپ براي كشورهاي ديگر هم روشن شود. ايجاد اتحاد ميان اسراييل و اعراب عليه ايران و تحريك نظامي ايران در خليج فارس و ايجاد محدوديت براي اتباع ايراني در سفر به امريكا و ديگر اقدامات اين كشور را هم بايد در همان راستاي عصباني كردن ايران تحليل كرد.
انتهای پیام
