مردم با هديه و تخفيف كتابخوان نمي‌شوند!
«خانه کتاب» بار دیگر طرحی بانام طرح تابستانه کتاب در سراسر کشور برگزار کرد که در این طرح، کتاب‌ها از 20 تا 25 درصد تخفیف به فروش می‌رسند.
828 کتاب‌فروشی مجری طرح تابستانه کتاب
شریفی، یکی از مسوولان برپایی این طرح بابیان این که سومین سالی است که طرح تابستانهٔ کتاب اجرا می‌شود و هرساله کتاب‌فروشی‌های بیشتری در آن شرکت می‌کنند، به خبرنگار انصاف نیوز گفت: امسال 936 کتاب‌فروشی از سراسر کشور درخواست مشارکت دادند که از این تعداد، 828 کتاب‌فروشی از 31 استان کشور تأیید و میان آن‌ها، 631 کتاب‌فروشی در مرکز استان‌ها و 197 کتاب‌فروشی در شهرستان‌ها عضو شدند.
وی دربارهٔ مهلت و چگونگی استفاده از این طرح، افزود: این طرح از پانزدهم مرداد شروع و تا 5 شهریورماه ادامه دارد و علاقه‌مندان با در دست داشتن کارت ملی می‌توانند از این طرح استفاده کنند.
اما یک پرسش اساسی: آیا این طرح موجب کتاب‌خوان شدن مردم ما می‌شود؟! که برای یافتن پاسخش به سراغ تعدادی از کتاب‌فروشی‌ها رفتیم.
یکی از مسوولان کتاب‌فروشی «اسم» دراین‌باره بابیان این که «در این طرح شرکت کردیم، اما به نظرم این طرح و دادن تخفیف کمکی به کتاب‌خوان کردن مردم نمی‌کند و کاری از پیش نمی‌رود»، می‌گوید: حتی اگر بگوییم کتاب مجانی است، افراد زیادی به طرفش نمی‌آیند. اگر از ده نفر بپرسیم تابه‌حال چند کتاب در زندگی‌شان خوانده‌اند، می‌توانم بگویم هشت نفرشان می‌گویند غیر از کتاب درسی، کتاب دیگری نخوانده‌اند و سایرین تعداد کمی را اعلام می‌کنند.
با هدیه و تخفیف، مردم کتاب‌خوان نمی‌شوند
وی ادامه می‌‌دهد: در جامعهٔ امروزی کتاب در سبد خرید مردم قرار ندارد و کالای لوکس و اضافی محسوب می‌شود. به نظر من حتی کمک‌های دولت مثل همین طرح‌های تخفیف موجب می‌شود کتاب کالای لوکس باقی بماند، اگر دولت کاری نکند بهتر است. این‌طوری مثل این است که بخواهد با آب‌نبات، مردم را کتاب‌خوان کند. با هدیه دادن کتاب و تخفیف قیمت کتاب، مردم کتاب‌خوان نمی‌شوند.
کتاب‌فروشی «مولی» نیز می‌گوید: اولین سال است که در این طرح شرکت می‌کنیم. درواقع مجبور شدیم و تمایلی به شرکت در آن نداشتیم، چون معتقدم دخالت دولت در صنف موجب به‌هم‌ریختگی می‌شود. به نظر من اوضاع درنهایت بدتر می‌شود، چون بعد از اتمام این طرح، فروش تا حدی به وضعیت خیلی بدتری بازمی‌گردد.
طرح تابستانه نبود، بهتر بود!
وی معتقد است: نبود این طرح خیلی بهتر بود، چون تأثیری در میزان فروش ندارد و نهایت کاری که می‌کند این است که مشتری‌ها را از ماه‌های دیگر جمع می‌کند و به این ماه می‌کشاند؛ یعنی فروشی که در ماه‌های مختلف بود، در یک ماه خلاصه می‌شود.
کتاب‌فروشی «مروارید»، نیز سومین سال است که در این طرح شرکت می‌کند و نسبت به اجرای طرح تابستانه کتاب رضایت دارد. یکی از مسوولان این کتاب‌فروشی با ابراز امیدواری نسبت به ادامهٔ این طرح، می‌گوید: نسبت به دور اولی که اطراف دانشگاه کتاب‌فروشی در این طرح شرکت نکرده بود، میزان فروش خیلی فرق کرده، اما بازهم خوب است.
به گزارش انصاف نیوز، کتاب‌فروشی «روزبهان» بابیان این که «از این طرح اطلاع داشتیم و برای شرکت درخواست دادیم، اما کتاب‌فروشی ما تأیید نشد»، می‌گوید: مشکل این طرح این است که دولت به انتشارات خصوصی کمک چندانی نمی‌کند و اعتمادی به بخش دولتی ندارم که منتظر بمانم تا هزینه‌ای را بعد به من بدهد.
دغدغهٔ مردم کتاب نیست
در همین رابطه، کتاب‌فروشی «رضوی» می‌گوید: در زمان نام‌نویسی نتوانستیم حاضر شوم، اما کتاب‌فروشی «کیهان» اظهار می‌کند: به دلایلی نتوانستیم در این طرح شرکت کنیم، اما درمجموع این طرح‌ها مقطعی هستند و کمک چندانی به ترویج کتاب‌خوانی نمی‌کنند، چون دغدغهٔ مردم کتاب نیست.
مسوول این کتاب‌فروشی اضافه می‌کند: قبول دارم که اگر کتاب ارزان شود، ممکن است فروش بهتر شود، اما مشکل از جای دیگری آب می‌خورد و اساساً فرهنگ کتاب‌خوانی نداریم. تا زمانی که احساس نیاز به رشد از طریق کتاب وجود نداشته باشد، کتاب چه گران باشد چه ارزان، کسی طرفش نمی‌آید. طرح‌های تابستانه و موارد مشابه، کمک‌های کوچکی هستند اما کمکی به کتاب‌خوان کردن مردم نمی‌کند.
فروشمان 20 درصد بیشتر می‌شود
مسوول کتاب‌فروشی «گوتنبرگ» نیز می‌گوید: غیر از دورهٔ اول که در جریان نبودیم، در دوره‌های بعد، شرکت کردیم و به نظرم طرح خوبی است. میزان فروش هم به زمانی که این طرح اجرا می‌شود، فرق دارد. فروش در دورهٔ طرح، 20 درصد اضافه می‌شود. اما به نظر من مشکل اصلی سرعت سایت است که موجب می‌شود افراد در صف منتظر بمانند و حتی گاهی بارکد کتاب‌ها را هم نمی‌خواند.
کتاب‌فروشی «امیرکبیر» هم دو سال است که در این طرح شرکت می‌کند و استقبال مردم را خوب توصیف می‌کند، اما مشکل اصلی این است که باید به مردم اعلام کنیم این طرح هست و می‌توانند تخفیف بگیرند. یعنی اطلاع‌رسانی درستی به مردم درباره این طرح نشده است. به نظر من این طرح کمک شایانی به کتاب‌خوان‌ها می‌کند. درست است که کتاب‌نخوان‌ها هم می‌آیند، اما خوب برای کتاب‌خوان‌ها، بودن این طرح‌ها بهتر است و من خواهان ادامهٔ این‌جور طرح‌ها هستم تا کتاب‌خوان‌ها راحت‌تر به کتاب دسترسی داشته باشند.
از سایت ناراضی هستیم
کتاب‌فروشی «خوارزمی» بابیان این که «شاید بتوان گفت اولین هدف برای شرکت در این طرح جلب مشتری باشد»، درعین‌حال می‌گوید: از سایت ناراضی هستیم، سایت مشکلات زیادی دارد ازجمله سرعت کم و نخواندن شابک کتاب‌ها و مشکل دیگر اطلاع‌رسانی کم این طرح، افراد زیادی که برای خرید کتاب می‌آیند از وجود چنین طرحی اطلاع ندارند و ما به آن‌ها می‌گوییم.
کتاب‌فروشی «بیدگل» اظهار می‌کند: از دوره اولی که این طرح بوده شرکت کردیم. سایت بیشترین مشکل را برای کتاب‌فروشی‌ها دارد و در این سه – چهار دوره تفاوت چندانی نکرده است، اما بر میزان فروش به خاطر تخفیف تأثیر داشته است. به نظرم بخشی که کتاب‌خوان هستند در این طرح هم کتاب می‌خرند و آن بخشی که کتاب نخوان هستند، به قولی در این طرح‌ها راه کتاب‌فروشی‌ها را پیدا می‌کنند و به سمتش کشیده می‌شوند و گویا با این طرح مردم کتاب‌خوان نمی‌شوند.
کتاب‌فروشی «پیشگام» هم دو سال است که در این طرح شرکت می‌کند، اما اشاره می‌کند که فرق آن‌چنانی در میزان فروش ندارد. اتحادیه نقش اساسی در این مشکل دارد. یکی از اساسی‌ترین مشکلات برای فروش کتاب را می‌توان باغ کتاب دانست.
لزوم فرهنگ‌سازی برای کتاب‌خوان‌ها
بر اساس این گزارش، با تمام این تفاسیر، موضوع این که اجرای چنین طرح‌هایی برای کتاب‌خوان کردن مردم می‌تواند تأثیرگذار باشد یا نه؟! بحثی است طولانی، اما به نظر می‌رسد برای کتاب‌خوان کردن کتاب‌خوان‌ها باید فراتر از این برنامه‌ها رفت و باید از نو فرهنگ‌سازی کرد و امیدواریم این طرح‌ها گامی هرچند کوچک در راستای این فرهنگ‌سازی بردارد.
انتهای پیام
