رفتارشناسی «بلاک» در فضای مجازی
دکتر «عباس نعیمی جورشری»، جامعه شناس و عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی درباره‌ی رفتارشناسی «بلاک» در فضای مجازی نوشت:
در دانشگاه از زبان دانشجوهایم، در دفتر مشاوره از زبان مراجعه کنندگان و در محیط اطراف از زبان نزدیکان، بارها درباره‌ی ارتباطاتشان و «بلاک» کردن شنیده‌ام. اغلب آنها به عنوان امری بدیهی و طبیعی در روابط مجازیشان از بلاک کردن نام می‌برند. به نظر می‌رسد این عمل کم کم تبدیل به امری رایج و یک سنت رفتاری فراگیر در روابط مجازی مردم شده است. الگویی که بر توسعه یافتگی شخصیت فرد و نهایتاً جامعه‌ی ایران تاثیرات عمیق دارد. اما چند نکته؛
1 . شبکه‌های ارتباطی بشر چندین نسل را پشت سر نهاده‌اند. از شبکه‌های ارتباطی اولیه که به تمدن‌های ابتدایی باز می‌گردد تا نسل‌های جدیدتر ارتباطی که منبعث از انقلاب صنعتی بوده است. شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر اینترنت آخرین این نسل‌ها هستند. نوع و لوازم ارتباطی هم در این شبکه‌ها خاص خود است. از جمله این امکانات بلاک کردن است. امکانی که به واسطه‌ی آن مخاطب قادر نخواهد بود پیامی ارسال کند و تماسی برقرار نماید.
2 . هابرماس جامعه شناس آلمانی در نظریه‌ی معروفش -کنش ارتباطی- درباره‌ی ضرورت ارتباط و تبادلات عقل ارتباطی صحبت می‌کند تا به واسطه‌ی آن جهان آزادتری رقم بخورد. بر این نظرم که هابرماس بر نقطه‌ی مهمی انگشت نهاده است.
درواقع ارتباط در نفس خودش تکامل‌زاست. تحقیقات رفتارشناسی نشان داده است که ارتباط در توسعه‌ی شخصیت انسانی و نیز ساختارهای اجتماعی عامل زیربنایی است.
3 . بخشی از بلاک کردن‌ها در رابطه با افراد ناشناس در گروههای مختلف رخ می‌دهد که دلایلش مزاحمت، پیام‌های اسپم یا اهانت آمیز است. بلاک این موارد معقول و موجه است مانند جهان واقعی که در مواجهه با مزاحمت خیابانی یا دعوا و فحاشی، ترجیحاً صحنه را ترک می‌کنیم و اینگونه فرد را از لیست ارتباطیمان حذف می‌نماییم.
اما موارد دیگر بلاک شامل آزارهای مذکور نیست. این موارد درباره‌ی آشناها، تفاوت‌های فکری و روابط عاطفی رخ می‌دهد که یا به پایان رسیده و یا آنکه اختلاف نظری در گرفته است.
4 . کسی که یک آشنا را حسب اختلاف نظر یا تضادی ذهنی بلاک می‌کند درون خود دچار نوعی استیصال و درماندگی است اگرچه بدان واقف نباشد. درواقع این نوع بلاک دلیل ناتوانی استدلالی یا شخصیتی فرد است. لذا فرار می‌کند. کانال ارتباطی را قطع می‌کند. به لحاظ روانی از ارتباط می‌هراسد. احساس ضعف دارد و از طریق بلاک می‌خواهد حس ضعفش را مخفی یا جبران نماید. خشم به عنوان عامل عمده در اینجا فعال است و آدمی را به منتها الیه ناتوانی و تصمیم نادرست هدایت می‌کند.
تصور کنید دو کشور به خاطر اختلافات سیاسی و فرهنگی سفارت‌های خود را تعطیل کنند و روابط دیپلماتیکشان را قطع نمایند گویی هم را بلاک کرده‌اند. در اینصورت جهان بشری دچار خدشه‌ای شده است. تصور کنید دهها کشور چنین رویه‌ای دربرابر هم در پیش گیرند، هم را بلاک کنند. جهان چه جهانی خواهد شد؟! جهانی در سراشیبی و اضمحلال. جهانی به‌سوی بن بست!
هر انسانی چنان یک کشور است. یک قلمرو دارد. حاکمیتی دارد که بر قلمرواش حکمرانی می‌کند. وقتی ما کسی را بلاک می‌کنیم گویی سفارتخانه‌مان را تعطیل کرده‌ایم. اینطور راه هرگونه ارتباط را بروی وی می‌بندیم. اجازه‌ی سخن گفتن را از او می‌گیریم. امکان “وقوع” توضیح و “مفاهمه” از بین می‌رود. کنش در پشت ممنوعیت، حبس می‌شود. پرچم قدغن بالا می‌رود. این خطاست. چه بسا زمانی دورتر پیامی از سر محبت ارسال شود و توضیحی نوشته گردد و کدورت رفع یا کاسته شود. گره گشوده شود. اما مسیر بسته شده است. دیگر سفیر و سفارتخانه‌ای در کار نیست!
5 . در موارد عاطفی نیز صحیح‌تر است بجای بلاک، “خداحافظی” کنیم. اگرچه زخم‌های عاطفی به عدم تعادل می‌انجامد و بازیابی تعادل بعضاً ماه‌ها زمان می‌برد و معقول عمل کردن سخت‌تر است. بااینحال در این موارد هم می‌توانید پاسخ ندهید بدون آنکه بلاک کنید. بلاک همواره نوعی حمله یا نوعی اهانت به طرف مقابل است. اهانت هم محصول ضعف درونی خود آدمی است. سزاوار است به حرمت لحظات مشترک پیشین، به سمت اهانت حرکت نکنید. این نوع بلاک بیشتر در افراد جوانتر و تجربه‌های عاشقانه دیده می‌شود.
6 . در یک جمع بندی می‌توان گفت “انسان‌های توسعه یافته” دارای عزت نفس و متانت فکری هستند و از شخصیتی توانمند و محترم برخوردارند. آنها در رنجش‌ها، در اختلافات و تفاوت‌ها به سمت حذف مخاطب نمی‌روند. رنجیده می‌شوند اما وزن خویش را حفظ می‌کنند. دیگری را بلاک نمی‌نمایند.
انتهای پیام
بعد از 3 سال ارتباط آشنایی ازدواج بایک آقا از راه دور، چند ماه پیش سر یک اختلاف بامن قطع ارتیاط کردند .من بارها پیام دادم ولی خواندند و جواب ندادند.یکماه ارتبلط را قطع کردم و دوباره برگشتم پیام ندادند .فردای آن روز زنگ زدم جواب تدادند دوباره پیام صوتی گذاشتم مرا بلاک کردند.بنظر شما راهی اصولی برای برگرداندن ایشون وجود دارد.نمیخواهم این گزینه خوب را از دست بدهم .لطفا مرا راهنمایی کنید.
ممنون
با سلام دوست عزیز ایشون اگه گزینه خوبی باشد حداقل برای شما نمی تونه گزینه خوبی باشد بهتر است ایشون رو به حال خود بگذارید مطمن باشید گزینه های بهتری در انتظار شماست بیهوده وقت خود را با افرادی که میل به ارتباط با شما را ندارند تلف نکنید .موفق باشید.
با سلام کسی ک بدون دلیل و بدون اینکه کسی مزاحمش شده دیگری را بلاک میکنه اوقده ایی و نقطه ضعف خودشو نشون میده من اینا میدونم.
بنظر من اصلن ایشون گزینه خوبی نیستن. اگر بودن شمارو بلاک نمیکردن. اگر برگردن دوباره اینکارو خواهند کرد.
سلام اگه ازطرف کسی بلاک بشیم وبعدیه مدت مارو از حالت بلاک دربیاره معنیش چیه
از راه دور آشنا شدی بابا تو دیگه
سلام
من تنها نظر در این صفحه هستم .درخواستی داشتم .ولی الان نمیخوام نظرم در صفحه باشه اگه امکانش هست لطفا نظراتم رو پاک کنید .
ممنون
سلام .وقتی طرف مقابلت که حالا جزء فامیل یا آشنا هستش،بیاد صحبت کنه و بدون دلیل ، و بدون اینکه به ایشون بی احترامی یا توهین کرده باشی ، بهت توهین کنه ، زنگ بزنه منزلت و هرچی دلش بخواد بگه و متهمت کنه به تهمت زدن و توهین کردن ، به نظر شما نباید این فرد بلاک بشه؟ هر کسی یک آستانه تحملی داره کم یا زیاد .ممنون میشم اگر راهنماییم کنید
دقیقا ایشون هم گفتن اگر مزاحمت باشه کار درستی هست بلاک کردن.
کامل بخونید.
سلام با یک اقایی حدود دوسال در رابطه عاطفی با نیت ازدواج بودم خواستگاری هم اومده بودن بعدش سر بعله برون ایشون سر مهریه و اینا تموم کردن رابطه رو. الان یه سال از اون موقع میگذره توی این یه سال گهگاه یه کارایی کردن مثلا یه بار انفالو کردن بعد یه مدت از یه جای دیگه انفالو کردن الان بعد یه سال بلاکم کردن راستش من هیچ پیام یا زنگی هم نزدم که بگم اذیت شده بنظر شما دلیل این کاراش چیه؟؟؟ هنوز بهم فکر میکنه یا نه؟؟؟
عالی بود مرسی بابت راهنماییتون
سلام خسته نباشید وقتتون بخیر
من هفت ماه هست که با پسری به صورت مجازی آشنا شدم و عاشقشون هستم و ایشون مدت زمان زیادی هست که متوجه علاقه من نسبت به خودشون هستند اما انکار می‌کنند و منم اصلا بروز نمی‌دم رفتار من کاملا سنجیده و با احترام و متانت هست و حتی اگر منو دوست نداشته باشن من اصلا اصراری ندارم بااینکه براشون همه کار کردم و باتموم وجود بهشون علاقه دارم تاجایی که دیگر هیچ پسری به چشمم نمیاد حتی بهترین افرادی که لیاقت من رو داشته باشند و احترام و ارزش من رو درک کنن و بدونن ولی ایشون وقتی فهمیدن من دوستشون دارم گفتن که باید تمام علاقه و فکری که راجب من می‌کنی رو بهم بگی درغیراین صورت اون آدم سابق نمیشم و کاری میکنم که اصلا دوست نداری هیچوقت اتفاق بیوفته و درباید قیداین رابطرو زد و منو تهدید به اتمام رابطه کردند که از تمام افکار من راجب خودشون و عشق حقیقی ام بیان و بازگو کنم اما من نمیتونم چون حیا ام اجازه نمیده و جز این اگر بگم اون علاقه و ارزش نادیده و بی ارزش تلقی میشه و با احساس و علاقه سطحی یا هوس اشتباه گرفته میشه و من اینو نمی‌خواستم تااینکه شانزده روز پیش منو بلاک کردن بااینکه من اصلا پی وی ایشون نرفتم و همیشه باوجود علاقه سکوت اختیار کردم چون عشق رو نمیشه بیان کرد ولی من نه تماس گرفتم و نه پیام دادم بعد بلاک شدنم سعی کردم به خودم مسلط بشم و بگم نشد اصلا اشکالی نداره چون اونه که منو ازدست داده سه روز دیگه تولد من است و ایشون پریروز توی گروه پیام دادن درصورتی که هنوز بلاک هستم ، متوجه این رفتار نمیشم .
یه سری موقع ها بلاک لازمه یعنی چی که با سفارت مقایسه می کنین؟! مسخرس بلاک نشونه ضعف نی‌باید به یه سری اویزون بفهمونی که تو مخت سم نشن
باسلام . من بایه دختر خانمی دوسال وارد یه رابطه شدم . دوستش داشتم . ولی اون خیلی وابسته من شده بود خیلی مرا کنترل میکرد هر چیزی ازم میپرسید .بعدش میومد تماس تصویری . طوری که دیگه خیلی عاجز شدم و ازش خواستم بره مشاوره .چون احساس کردم هم خودش اذیت میشه . هم من . العان از رفتن مشاوره اون دوماهه میگذره .واون دیگع قطع رابطه کرده و گفت دیگه نمیخواد ادامه بده . ومن که گفتم انشاله خوشبخت بشه .گفت تو که بری من خوشبخت میشم . العانم شمارش عوض کرده و تو شبکه هام . نیست . به نظرتون . منتظر بمونم تو رابطه یا برم
سلام
اول تشکر از مطلب عالی نویسنده سایت.
دوم
البته که برید.تجربه بنده:آدمی که با احساس مخاطبش اینجوری میکنه یعنی اینطوری خداحافظی میکنه،
لیاقت صبر نداره.
البته خداخیرشون بده که تکلیفتون رو روشن کرده و گفته برو
اونهایی که ترسو و حقیر و بی ادب هستن،جرأت خداحافظی هم ندارند.و واقعا قابل ترحم هستند.
باسلام. من با دختری دوسال دوست بودم و دوستش داشتم . اون خیلی به من وابسته بود . دایمآ منا کنترل میکرد ازم میپرسید کجایی و دایمآ منا تصویری چک میکرد .به صورتی که احساس میکردم خیلی اذیت میشه و منم عاجز کرده بود برا همین فرستادمش مشاوره والعان حدود دوماهه دیگه نیستش . وآخرین تماسی که گرفت گفت تمام بدبختیاش ازمنه و منا بلاک نکرده ولی کلن خطاش عوض کرده .و رفته به نظر دوستان بر میگرده . منتظر بمونم . یا اصلن رابطه ارزش موندن داره
من با یک دختری اشنا شدم بعد از چند وقت منو بلاک بدون هیچ دلیلی کسی که این کار میکنه یه ادم اوقده ایی و رنج کشیده هست.
سلام من امروز دیدم صمیمی ترین دوستم من رو بلاک کرده و اصلا امروز حرفی از هیچی نزد یعنی منظورم اینه که و چت کردیم و نه من زنگ زدن و هیچی کلا.
نمی دونم شاید بخاطر این بوده که امروز دردناک ترین پ*ر*ی*و*د بوده.
اگه شما سایتی رو بلد هستین یا خودتون دارین می شه لطفا بگید چگونه من با اون حرف بزنم با این مشکل که بلاک شدم.
من خيلي اتفاقي اين لينك رو ديدم و چون اخيرا يك ارتباط رو قطع كرده بودم و بعد از چند ماه كلا از همه ي زندگيم بلاكش كردم خوندم اين مقاله رو، به نظر من كلا يك نسخه پيچيدن براي يك موضوع به اين مهمي مسخره است، اتفاقا تو روابط غير مجازي خيلي راحت تر ميشه كسي رو بلاك كرد، با توجه با اينكه در دنياي مجازي ما ديگه اون مرزهاي روابط رو نداريم، هميشه در دسترسيم! تلفن، ايميل، فيسبوك، اينستاگرام و … اين امكان رستريك كردن و يا بلاك به ما اين امكان رو داده كه دنياي امن خودمون رو ايجاد كنيم و به نظر من شبيه خونه تكوني يا فنك شويي هست! بخصوص كه وقتي كه گفتماني هم وجود نداره! انسان به پرايويسي نياز داره و در شرايط مختلف حق داره كه درب خونه اش رو ببنده و پرده هارو بكشه و به كارش برسه بدون اينكه هي در دسترس باشه و روابط غلط رو كه گفتگو و زمان نتونسته حلش كنه مثل دندون عفوني بكنه بندازه دور…
سلام
اول تشکر از مطلب عالی نویسنده سایت.
دوم
البته که برید.تجربه بنده:آدمی که با احساس مخاطبش اینجوری میکنه یعنی اینطوری خداحافظی میکنه،
لیاقت صبر نداره.
البته خداخیرشون بده که تکلیفتون رو روشن کرده و گفته برو
اونهایی که ترسو و حقیر و بی ادب هستن،جرأت خداحافظی هم ندارند.و واقعا قابل ترحم هستند.
سلام من حدود یه هفته با یه آقائی آشنا شدم . گفتم قصدتان چیه ؟ گفت شناخت بهتر ، در نهایت اگه بشه ازدواج. با یک بار دیدار . بعد برگشتم به متزل تماس گرفتم باهاش ناراحت شدم از حرفهاش و بعد دیدم بلاک ام کرد از همه جا ؟
پارتنر من بعد اعتراض من به رفتار مودی خودش گفت بلاک کن منهم بلاک کردم البته به این اصل اعتقاد نداشتم و بعد از بلاک درآوردم
اینطور افرادی که خودشون میگن بلاکم کن دارای چه شخصیتی هستن؟
من مادرم فوت کردن فامیلای پدرم خوشحالی می کنن و برام تو واتس آپ رقص عربی می فرستن و جوک می گن . آیا الان من بلاک نکنم آدم خوبی هستم پس چطوری از حقم دفاع کنم
براشون بفرست انشالله بتونم توی تو‌عزاهاتون جبران کنم. ممنون که نگرانید من افسردگی نگیرم.
باسلام من چندماهی با یه پسردوست بودم ازطریق مجازی کاملا با خلقیاتش اشناشدم برام تعریف کرد که توزندگیش چقدسختی کشیده چقد تحقیرشده چقد دلشو شکستن ازاون دسته ادمایی بود که توزندگیش خیلی تحقیرشده بود تحقیرکردن طرف مقابلشم براش کاری نداشت.من این چندماه بخاطرعلاقه زیادم تحملش کردم.ادم هوسبازی هم بود .بعد اون روزای اول هم ادعاش میشد که عاشق منه وراجب من بامادرش حرف زده.ازمنه ساده والاغ وزودباورهم خواست که بامادرمم راجبش بگم ولی بعدازمدتی سرچیزای پیش پاافتاده که بحثمون میشد زد زیرحرفش که دیگه قصدازدواج نداره ومشکلات داره واینجورحرفا.حتی نامزدم داشته واون بیچاره رو هم باتوهین وتهمت ترک کرده.ادعاش میشد که نامزدش مقصربوده ولی نه خودش ادم شکاک وکینه ای هست باتعریفایی که ازخودش کرد معلومه خیلی عقده ای شده بخاطرمشکلات زندگیش.تاحالا چندین باربلاکم کرد وبااصرارازش میخواستم خارجم کنه هروقت هم برمیگشت میگفت فقط واسه دوستی میمونه نه ازدواج منه احمقم بخاطرعلاقه زیاد یا وابستگی یاهرچی نتونستم ترکش کنم چندین باربرگشتم اما بازبحثمون شد.تا چندوقت پیش ازم پرسید میتونم ازبدنم براش فیلم بگیرم منم جواب منفی دادم.وبهش گفتم بنظرم پیشش کوچیک شدم تحقیرشدم همینو که گفتم اتیشی شد بحث کرد وبلاکم کرد.فقط پشیمونم چرا این چندماه گول همچین ادم هوسبازی روخوردم وهنوزهنوزه باهمه عیباش وشناختی که ازش پیداکردم که چه ادم حقیروبداخلاق و خودخواهیه چرانمیتونم فراموشش کنم
اینم بگم 99درصد اشنایی ازطریق فضای مجازی فقط ازسر هوسه پسرادروغ میگن به دختر که دوستت دارم عاشقتم واسه زندگی میخوامت.فقط میخوان یه مدتی دخترو بااین دروغا بخودشون وابسته کنن ازش سواستفاده ببرن.اگه باخواسته هاش موافقت کنی خوبی باهات دوسته باهات ادامه میده مثل همین مطلبی که گفتم اگه واسش فیلم لختی ازبدنت بگیری خوبی دوست داره ولی اگه مخالفت کنی میشی دختربد وباید بلاک بشی اونم با توپ وتشر.متاسفم واسه همچین پسرای حقیری که اینجوری با احساسات پاک دخترا بازی میکنن.وسلام