در چه شرایطی فرد حاضر به تحمل زجر دردناک «خودسوزی» می‌شود؟!

یک جامعه شناس، خودسوزی‌های اخیر چند پیمانکار در تهران و قم را یک هشدار و محل نگرانی دانست  و در تحلیلی، عنوان کرد: خودکشی یک «فریاد» است و به ما نشان می‌دهد افراد راه دیگری برای بیان حرفشان ندارند و در اوج استیصال دست به این کار می‌زنند تا فریادشان را به گوش همه برسانند.

خودسوزی فجیع‌ترین شکل خودکشی است

دکتر امیرمحمود حریرچی با بیان این که «خودسوزی فجیع‌ترین شکل خودکشی است»، گفت: کسی که به مرحله‌ی پذیرش این نوع خودکشی می‌رسد درصدد رساندن پیامی به دیگران است؛ این پیام برای افراد جامعه قابل تحلیل است که چرا این فرد دست به خودکشی آنهم از نوع خودسوزی زد؟! و بنظر می‌رسد در بیشتر موارد، فقر موجب این اتفاق می‌شود.

وی گفت: بیشترین آمار خودسوزی مربوط به استان ایلام و گروه زنان است. در این موارد افراد دچار چنان استیصال و افسردگی شده و بدترین راه برای از بین بردن خودشان انتخاب می‌کنند. حال وقتی پیمانکاری دست به این کار میزند قابل بررسی است که چگونه به این مرحله رسیده که حاضر به این کار شده و موجب می‌شود دو نفر دیگر نیز به این کار سوق داده شوند؟

حریرچی با اشاره به وضعیت نابسامانی اقتصادی و کسب و کار در کشور، اظهار کرد: زمانی، افرادی که اعلام ورشکستگی می‌کردند با عنوان «ورشکستگی به تقصیر» مقرراتی وجود داشت که فرد بتواند به زندگیش ادامه بدهد، اما در شرایط کنونی، چنین شرایطی وجود ندارد و این هشدار بزرگی است؛ بویژه تکرار خودکشی آنهم در میان یک گروه خاص مانند پیمانکاران موجب نگرانی است.

 میانگین سنی اقدام به خودکشی در ایران پایین آمده است!

حریرچی عنوان کرد: در دنیا میانگین آمار خودکشی در ازای هر 100 هزار نفر بررسی می‌شود که بر این اساس میزان خودکشی در ایران بالا نیست، اما میانگین سنی آن در ایران کم شده که این بسیار محل تأمل است. اساس خودکشی، «افسردگی» است  و ناامیدی، مسایل عاطفی و مواردی نیز بدلیل استیصال کامل که فرد تمام راه‌ها را به روی خودش بسته می‌بیند، زمینه‌ی ابتلا به افسردگی را فراهم می‌کند.

خودکشی یک فریاد است

وی با بیان این که «جوانان بیشتر بر اثر ناامیدی خودکشی می‌کنند»، تصریح کرد: وقتی فرد عمیقا درگیر تنهایی شدید و ناامید به آینده است و کسی هم به دادش نمی‌رسد در نهایت دست به خودکشی خواهد زد، چون خودکشی یک «فریاد» است. یعنی افراد راه دیگری برای بیان حرفشان ندارند و دست به این کار می‌زنند و در اوج استیصال فریاد می‌زنند.

ضرورت آسیب‌شناسی و بررسی عمیق‌تر خودسوزی‌های اخیر

این جامعه‌شناس همچنین گفت: حال دلایل اینکه قشری مانند پیمانکاران چه طور به این مرحله رسیده و چرا این کار را می‌کنند باید بررسی شود؛ آیا از خودشان نوشته‌ای گذاشته‌اند؟ دیگرانی که روزهای قبل از این اقدام انتحاری با آنها در ارتباط بوده‌اند، آنان را در چه حال و هوایی دیده‌اند؟ آیا بحث شرافتی و بی‌آبرو شدن در میان بوده است؟ به هرحال یک پیمانکار آنقدر وضعش خوب هست که به این کسوت مشغول شود و به عنوان مثال مسوولیت یک پروژه را قبول کند؛ البته این ظاهر قضیه است و باطن قضیه باید بررسی شود.

چرا آدمها به جایی می‌رسند که خودکشی می‌کنند؟

حریرچی افزود: ممکن است خیلی از پیمانکاران در شرایطی مانند این افراد قرار داشته و طلب‌هایشان را نتوانسته باشند وصول کنند و خجالت زده‌ی کسانی که برایشان کار کرده بودند هم شده‌اند، اما دست به چنین اقداماتی نزده‌اند و این یک فاجعه است که این افراد اقدام به این خودسوزی‌های فجیع کرده‌اند و باید پرسید که چه شده و چه اتفاقی افتاده است که پیامدش بروز این اتفاقات شده است؟!

خودکشی در ملاعام یک امر شخصی نیست

وی، خودسوزی را تنها به  کسی که دست به خودکشی می‌زند مربوط ندانست و گفت: خودکشی‌هایی که جنبه‌ی اجتماعی و غیرشخصی دارند مواردی است که فرد، خود را از بلندی پرت می‌کند یا خودش را جلوی قطار می‌اندازد یا خودسوزی می‌کند در زمره‌ی خودکشی‌های در ملأعام هستند و باید بررسی شود که فرد در چه شرایطی قرار می‌گیرد که حاضر است چنین شرایط دردناکی را تحمل کند؟!

اوج خودآزاری و مازوخیسمی

این جامعه‌شناس، ادامه داد: من در جهاد دانشگاهی یک بررسی درباره‌ی علل و انواع خودکشی داشتم و دراثنای این تحقیق با موردی در ایلام برخورد کردم که زنی در داخل طویله، نفت را روی خودش ریخته و براثر حریق کاملا سوخته بود؛ بدون این که حین سوختن از جایش تکان بخورد. می‌توانید باور کنید فردی در چنین شرایط وضعیت قرار داشته باشد؟ این اوج خودآزاری و مازوخیسمی است که در خودکشی می‌توان متصور بود.

وی با ابراز نگرانی نسبت به این که «خودسوزی‌های اخیر و موارد مشابه دیگر، این پیام را می‌رساند که تن‌آزاری در جامعه‌ی سنتی ما بشدت افزایش یافته است»، در پاسخ به این پرسش که «آیا خودسوزی می‌تواند دلالت‌های سیاسی بیشتری درمقایسه با دیگر انواع خودکشی داشته باشد»، گفت: مشکلی که در جامعه‌ی ما وجود دارد، اینست که مسائل اجتماعی حاد در جامعه ما فوری سیاسی می‌شوند. در حال حاضر در دنیا خودکشی‌های سیاسی دیگر به آن شکل باب نیست، اما در گذشته اگر مشکلی سیاسی را می‌خواستند بیان کنند به دلیل کمبود امکانات ارتباطی دست به خودکشی می‌زدند تا به بیشترین شکل ممکن مورد توجه قرار بگیرد .

حریرچی گفت: در حال حاضر در دنیا اعتراض سیاسی به صورت اعتصاب غذا است؛ کسی که دست به  اعتصاب غذا می‌زند قصد خودکشی ندارد، اما پای این قضیه ایستاده و اگر به دادش نرسند به این مرحله هم خواهند رسید.

خودسوزی نمی‌تواند تنها یک نمایش باشد

وی در ارتباط با این که پیش از این برخی مسوولان خودسوزی را نمایشی برای زیر فشار گذاشتن و زودتر به نتیجه رسیدن عنوان کرده‌اند، گفت: ببینید کارگری که در مقابل شهرداری اهواز به آن صورت خودسوزی می‌کند می‌تواند این کار را در خانه بکند، اما چرا جلوی شهرداری دست به این کار می‌زند؟ برای این که اعتراض کند که نه تنها ایران بلکه همه‌ی دنیا بفهمند چنین ظلمی به یک دستفروش وارد شده است.

این جامعه‌شناس گفت: کسانی که به نوعی می‌توانند مسبب برخی نابسامانی‌ها باشند به این صورت می‌خواهند قضیه را «ماستمالی» کنند. خیلی راه‌های دیگر برای نمایش دادن می‌تواند وجود داشته باشند و کسی با این حد از زجر دادن تنها در پی راه انداختن یک نمایش و سودجویی نیست و اگر این یک نمایش است، پس شعارها و حرف‌های مسوولان نیز تنها یک نمایش است.

انتهای پیام