توجیه ایرانی افزایش تسلیحات هسته ای روسیه!

«سید رضا میرطاهر» در یادداشتی در خبرگزاری فارس با عنوان «گام هسته ای جدید روسیه» نوشت:

نوسازی نظامی روسیه بویژه در بعد زرادخانه هسته ای استراتژیک از اولویت های نظامی این کشور محسوب می شود که چندین سال است به صورت فعالانه دنبال می شود.در این چارچوب در دکترین نظامی جدید روسیه که در سال 2015 به امضای ولادیمیرپوتین رئیس جمهوری این کشور رسید، امکان استفاده از سلاح های هسته ای با توجه به اوضاع و مقاصد دشمنان احتمالی مورد توجه قرار گرفته و در شرایطی که امنیت ملی روسیه در معرض خطر قرار داشته باشد، وارد کردن حملات هسته ای به طرف متجاوز، از جمله حملات پیشگیرانه غیرممکن دانسته نشده است. پوتین پس از شدت گرفتن بحران اوکراین ، در سخنانی برای نخستین بار صحبت از توانمندی هسته ای روسیه برای مقابله با تهدیدات غرب به میان آورد.در واقع نوسازی نظامی روسیه بویژه در بعد زرادخانه هسته ای استراتژیک از اولویت های نظامی روسیه محسوب می شود که چندین سال است به صورت فعالانه دنبال می گردد. در این زمینه هر ساله شاهد  افزایش بودجه نظامی روسیه هستیم . در بحبوحه رویارویی روسیه و غرب بر سر اوکراین که تنش بی سابقه ای در دوره پس از جنگ سرد بین این دو بوجود آورده است ،روسیه در صدد آن است تا با برگ برنده استراتژیک خود یعنی نیروی هسته ای استراتژیک بویژه موشکهای قاره پیمای هسته ای ، قدرت نظامی خود را به رخ آمریکا و دیگر همپیمانان غربی آن در ناتو بکشد. افزایش تنش ها بین روسیه و ناتو بر سر بحران اوکراین که در سالهای اخیر بی سابقه بوده ،باعث شده تا دو طرف به نوعی به نمایش قدرت در برابر یکدیگر بپردازند ودر این میان روسیه با اتکا نیروی هسته ای خود وافزایش آن ، این مساله را به غربیها گوشزد می کند که توان بازدارنده هسته ای روسیه را نباید دستکم بگیرند.

سپر هسته ای جدید

با افزایش تنش ها بین روسیه و آمریکا  و تهدیدات جدید واشنگتن علیه مسکو بویژه قانون جدید تحریم ها علیه روسیه، ارتش روسیه با استقرار موشکهای بالستیک قاره پیمای ” توپول-ام “و” یارس” در 20 نقطه از خاک این کشور ، خود را برای رویارویی احتمالی با آمریکا و ناتو آماده می کند .مقامات نظامی روسیه اعلام کرده اند این کشور با استقرار این موشک های پرقدرت ، که “سپر هسته ای روسیه ” نام دارد ، توان بازدارندگی خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده است . افزایش توانمندی هسته ای استراتژیک روسیه در چارچوب مقابله با تهدیدات فزاینده غرب بویژه تلاش آمریکا برای بازسازی و نوسازی گسترده زرادخانه هسته ای خود و نیز به منظور مقابله با توسعه طلبی ناتو و استقرار سامانه های ضد موشکی از سوی این پیمان در اروپای شرقی صورت گرفته است. در عین حال رویارویی روسیه و ناتو در اروپای شرقی نیز در افزایش آمادگی هسته ای روسیه نقش داشته است. با افزایش تنش ها، دو طرف به نوعی به نمایش قدرت در برابر یکدیگر پرداخته اندو در این میان ، ناتو به عنوان بازوی نظامی غرب بیشتر حالت تهاجمی و تهدید کننده علیه روسیه به خود گرفته است. در عین حال آمریکا به عنوان کشوری که داعیه ابر قدرتی دارد از بعد نظامی نیز ، موضعی خصمانه علیه روسیه اتخاذ کرده و آشکارا چه در قالب اسناد نظامی مانند سند استراتژی نظامی ملی2015 آمریکاو چه بصورت اظهارات مقامات بلند پایه سیاسی و نظامی خود، مدام دم از جدیت تهدید روسیه علیه آمریکا و متحدان اروپایی آن می زند.  ازسوی دیگر ،دخالت های مکرر غرب در امور داخلی روسیه به بهانه حمایت از حقوق بشر و دیگر اقدامات غیر دوستانه غربی ها علیه روسیه نیز موجب واگرایی فزاینده روسیه و غرب و افزایش آمادگی هسته ای استراتژیک روسیه شده است.روسها مدتهاست دریافته اند که غرب اساسا خواهان تضعیف روسیه است و بویژه آمریکا به دلیل بیم از آینده سیاسی روسیه بدنبال اقدامات و تدابیری برای کاهش هر چه سریع تر و بیشتر زرادخانه هسته ای استراتژیک روسیه است.در عین حال سیاست هسته ای دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا که مبتنی بر تفوق هسته ای آمریکا و کاهش توانمندی هسته ای استراتژیک روسیه است ، در ترغیب مسکو برای ایجاد سپر هسته ای نقش مهمی دارد. به گفته “ایگور نیکولایچوک رئیس بخش امنیت منطقه ای دانشکده پژوهشهای استراتژیک روسیه ، آمریکا کماکان در سر لوحه سیاست هسته ای خود ، استراتژی حمله پیش دستانه  هسته ای را مد نظر دارد. شواهد حاکی از تلاش مستمرآمریکا برای تضعیف نیروهای استراتژیک هسته ای روسیه  است. به گفته ژنرال ویکتور ایسین رئیس سابق ستادکل نیروهای موشکی راهبردی روسیه، ترامپ گفته است که این کشور باید از لحاظ تسلیحات هسته ای در صدر همه کشورهای جهان باشد، بنابراین باید در انتظار اقدامات گسترده تری از سوی این کشور باشیم.

سلاح بازدارنده

استراتژیست های روسی با توجه به این مساله ، تلاش خود را معطوف به ایجاد توان بازدارنده هسته ای معتبری کرده اند که بتواند ضمن حفظ توان آفندی قابل اعتنا ، توان بازدارنده معتبری نیز در مقابل تهدیدات هسته ای آمریکا ایجاد کند . مقامات ارشد روسیه ضمن تاکید  بر افزایش توان نظامی متعارفی این کشور، بر نوسازی و گسترش هر چه سریعتر زرادخانه هسته ای استراتژیک روسیه به عنوان رکن اصلی بازدارندگی آن تاکید می کنند. در این چارچوب ،پوتین در دسامبر 2015 اعلام کرد که روسیه به عنوان یک کشور هسته‌ای، به تقویت زرادخانه هسته ای خود به عنوان عنصر اصلی بازدارنده ادامه خواهد داد.به گفته وی، سه گانه هسته ای روسیه یعنی موشک‌های هسته ای بالستیک قاره‌پیمای زمین پایه، بمب‌افکن‌های استراتژیک حامل موشکهای هسته ای و زیردریایی های هسته ای حامل موشکهای هسته ای قاره پیما ،شالوده سیاست امنیت هسته‌ای روسیه را تشکیل می‌دهند. ولادیمیرپوتین در اواخر مه 2017 نیز اعلام کرد که موشکهای جدید قاره پیما در ساختار تسلیحاتی این کشور افزایش خواهد یافت.در این چارچوب، نسبت موشکهای جدید هسته ای قاره پیما در سیستم تسلیحاتی نیروهای موشکی راهبردی فدراسیون روسیه تا پایان سال 2017 به 72 درصد خواهد رسید.پوتین که در نشستی درباره برنامه تسلیحاتی جدید روسیه برای دوره 2018 تا 2025 سخن می گفت، تصریح کرد نسبت موشکهای مدرن در سیستم تسلیحاتی نیروهای موشکی روسیه در حال حاضر 62 درصد است اما تا پایان سال به 72 درصد افزایش خواهد یافت.

رد خواسته ترامپ

در اختیار داشتن توانمندی هسته ای استراتژیک برای امنیت ملی روسیه  از نگاه مقامات ارشد این کشور به مثابه خط قرمز غیر قابل معامله تلقی می شود و هر گونه درخواستی در این زمینه واکنش شدید روسها را به دنبال دارد. این مساله بویژه پس از درخواست دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در فروردین 1396 که آشکارا خواهان کاهش یکجانبه تسلیحات هسته ای روسیه شد، از اهمیت بیشتری نزد مسکو برخوردار شده است . ترامپ در اظهارات خود با اشاره به کاهش توان آمریکا در تولید سلاح های هسته ای تاکید کرده که این وضعیت را تغییر خواهد داد.این به معنای تلاش جدی آمریکا برای افزایش و نوسازی زرادخانه هسته ای آمریکا خواهد بود.کما اینکه آمریکا قصد دارد ظرف ده سال بیش از 350میلیارد دلار برای نوسازی زرادخانه هسته ای خود هزینه کند .از نگاه روسها ، رویکرد ترامپ مبتنی بر اصل عدم توازن هسته ای است که با اصل “برابری هسته ای” که در جریان جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا آن را به مثابه بهترین راه برای تضمین صلح  پذیرفتند، در تعارض کامل قرار دارد. از نگاه روسها ، برتری هسته ای مورد ادعای ترامپ بیشتر امری تخیلی است. در عین حال رویکرد ترامپ به مثابه زیر سئوال بردن پیمان جدید کاهش تسلیحات هسته ای استراتژیک یعنی پیمان استارت—2 است که بر مبنای آن آمریکا و روسیه باید شمار تسلیحات  هسته ای استراتژیک  خود را به 1550  وشمار سکوهای پرتاب آنها را به 800  سکو تقلیل دهند. در حالی که پیمان استارت-2 اساسا به مثابه شالوده ای برای توازن و ثبات هسته ای بین آمریکا و روسیه مطرح بوده است. اساسا دولت ترامپ رویکردی فعال در زمینه زرادخانه هسته ای و استراتژی هسته ای آمریکا اتخاذ کرده  که مسلما  اصرار آن بر این رویکرد موجب اختلاف و شکاف هر چه بیشتر بین  آمریکا و روسیه خواهدشد.ترامپ بر ادامه اتخاذ استراتژی ضربه نخست هسته ای به عنوان یک گزینه حیاتی تاکید دارد که به معنای باقی ماندن کابوس حملات هسته ای در جهان و تهدیدی آشکار علیه دیگر کشورهای جهان به ویژه قدرتهای هسته ای مانند روسیه وچین تلقی می شود . دولت آمریکا به طور آشکار دیگر کشورها را تهدید کرده که قادر است به بهانه دفاع از امنیت ملی خود و یا متحدانش اقدام به حمله پیش دستانه هسته ای نماید. این در حالی است که روسیه اعلام کرده که در دکترین نظامی فعلی روسیه، استفاده از سلاح‌های هسته‌ای برای جلوگیری از حملاتی که موجودیت این کشور را هدف حمله قرار می دهند، در نظر گرفته شده است. چین نیز اعلام کرده که اقدام به حمله پیش دستانه هسته ای نخواهد کرد و صرفا هنگامی که مورد حمله قرار بگیرد ، ازاین تسلیحات استفاده خواهد کرد.در عین حال مسکو تاکید دارد که انهدام کامل تسلیحات هسته ای در برهه زمانی کنونی با توجه به تهدیدات غیر قابل چشم پوشی غیر واقع بینانه و غیر قابل اجرا است.

جمع بندی

تاکیدپوتین بر مدرن سازی بخش عمده ای از موشک های هسته ای استراتژیک این کشور که در واقع با هدف افزایش توان بازدارنده هسته ای روسیه صورت می گیرد ونیز اعلام استقرار سپر هسته ای ، نشان می دهد که مقامات کرملین با توجه به آگاهی از عدم توان رویارویی با غرب در عرصه تسلیحات متعارف، چاره این مساله را به دست آوردن و حفظ برابری هسته ای با رقبا و دشمنان خود بویژه آمریکا می دانند.هر چند موانعی در این زمینه وجود دارد که از جمله آنها محدودیت های بودجه ای و نیز ساختار بوروکراتیک حاکم بر روسیه است که پیچیدگی ها و موانع زیادی در مسیر تحقق طرح های  مربوط بر نوسازی زرادخانه هسته ای  این کشور ایجاد می کند.

انتهای پیام