آخرین آرایش میدانی و سیاسی سوریه|نصرت‌الله تاجیک
صحنه میدانی سوریه اگرچه نشان از شکست داعش دارد اما باید توجه داشت که نمی‌توان وضعیت فعلی را پایان کار این تشکیلات تروریستی دانست.
«نصرت‌الله تاجیک» تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به برگزاری دور هفتم نشست آستانه در اواخر ماه جاری میلادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در تفسیر نشستی که قرار است در تاریخ ۳۰ و ۳۱ اکتبر ( ۸ و ۹ آبان) برگزار شود، باید تمامی تحولات میدانی و سیاسی که از هفته‌ها و ماه‌های گذشته تاکنون در جریان است را با دقت بررسی کرد که البته ابعاد گسترده‌ای از فعالیت و کنشگری بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را در خود جای می‌دهد. در اخبار منتشر شده خصوصاً پس از پاکسازی رقه مرتباً به ریشه‌کن شدن داعش داعش یا خاتمه آن اشاره می‌شود که باید گفت این نظریات تنها بخش حداقلی ماهیت یا فعالیت داعش را تشکیل می‌دهد. به عبارتی دیگر داعش دست از فعالیت خود آن گونه که ما فکر می‌کنیم بر نخواهد داشت.
وی ادامه داد: باید در نظر داشته باشیم که داعش تغییر فاز خواهد داد یا به عبارتی دیگر گستره یا مناطق حضور خود را تغییر می‌دهد. چراکه داعش یک تفکر است اما تبلور آن امروز در مابقی گروه‌ها و جریانات تروریستی سوریه به وضوح دیده می‌شود؛ از این منظر اینکه گمان کنیم کار داعش در سوریه یکسره شده و تنها می‌توان با افزایش شدت عملیات در منطقه‌ای خاص آنها را ریشه‌کن کرد، تنها به عنوان یک برآورد اشتباه قلمداد می‌شود.
در صحنه سیاسی پرونده سوریه، بازیگران آرام آرام چهره واقعی خود را عیان می‌کنند؛ یا به عبارتی دیگر تماماً برای کسب منافع حداکثری وارد منازعه سیاسی می‌شوند تا بتوانند از وضعیت فعلی منتفع شوند. بخش دیگری از وضعیت فعلی، حضور نیروهای فرامنطقه‌ای خواهد بود؛ چراکه آنها دخالت خود را علنی کرده‌اند که دو قطب اصلی آن روسیه و آمریکا همچنان به عنوان عوامل اصلی مورد نظر قرار می‌گیرند که از تاسیس پایگاه‌های نظامی گرفته تا کسب منافع سیاسی، همگی به دنبال تامین آن هستند.
سفیر اسبق کشورمان در اردن با تاکید بر اینکه یکی از خروجی‌های سلسله نشست‌های آستانه از گذشته تاکنون تغییر روند عملیات‌های میدانی بوده است، گفت: در وضعیت فعلی تا حد زیادی مهره‌چینی‌های میدانی تغییر پیدا کرده است؛ بخشی از این تغییر به قطع حمایت‌های مالی عربستان و قطر از تروریست‌ها برمی‌گردد و بخشی دیگر به قطع حمایت لجستیکی ترکیه مربوط می‌شود. این وضعیت باعث شده تا داعش سرزمین‌های تحت اشغال خود را از دست بدهد و سناریوهای خود را در اروپا، آمریکا و بسیاری از مناطق آفریقا و جنوب آسیا پیگیری کند، از این جهت است که تضعیف قوای داعش در منطقه زمینه را برای ورود حداکثری بازیگران این پرونده به عرصه سیاسی هموار و میسر کرده است.
وی ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که ایالات متحده به عنوان بازیگر تاثیرگذار چهره ژئوپلیتیک منطقه را به هم زده است و تغییر توازن را در دستور کار خود قرار داده و همچنان به دنبال تغییر در این روند است. در امکان دارد که در ماه‌ها یا هفته‌های اخیر شاهد جابه‌جایی سرزمینی بین قدرت‌ها و بازیگران میدانی و سپس سیاسی باشیم که نشست آستانه هم متاثر از این وضعیت خواهد بود که در حالت فعلی هم این تغییرات به وقوع پیوسته است.
تاجیک در پایان خاطرنشان کرد: اراده سیاسی و منافع دولت‌های دخیل در پرونده سوریه بدون تردید بلوک‌بندی و مرزبندی‌های مورد نظر را تغییر خواهد داد. چراکه در مقوله یارکشی تحولات کوچک اما عمیق در حال شکل‌گیری است. به عنوان مثال ترکیه به عنوان بازنده صحنه سوریه با حضور خود در ادلب به دنبال تامین منافع خود و تعمیق آن به عرصه سیاسی خواهد بود که پیش‌بینی می‌شود در نشست پیش‌رو با سناریوهای جدید که منافع وی را در حد اعلاء تامین کند وارد میدان شود. از این جهت «آستانه ۷» را باید در جهت بالابردن قدرت چانه‌ینی در حوزه سیاسی و همچنین حضور در منطقه به عنوان عنصر تاثیرگذار قلمداد کنیم. البته باید مد نظر داشته باشیم که برخی از منافع طرفین در این میان با یکدیگر متضاد است، چراکه پای اسرائیل، اردن و مصر به پرونده سوریه باز شده و این می‌تواند توازن را به هم بزند.
انتهای پیام
