دیدگاه تحلیلگران عراقی درباره‌ی سفر بارزانی به بغداد

سفر مسعود بارزانی به بغداد از سوی برخی، «تاریخی» توصیف شده و عده ای نیز آن را «اصلاح رویکرد» رییس حزب کردستان عراق ارزیابی کرده اند اما مخالفان سیاسی از ارزش آن کاسته و حتی به عنوان «سفری حزبی» نام برده اند که به گفته این طیف، عمق اختلافات سیاسی را در اقلیم کردستان عراق هویدا کرده است.

به گزارش ایرنا، برهمین اساس سفر «مسعود بارزانی» به بغداد که بعد از یکسال از تجربه ناموفق همه پرسی جدایی اقلیم کردستان از عراق (در 3 مهرماه 96) انجام شده، به اعتقاد کارشناسان سفری پرحاشیه است که اصل اهداف بانیان آن را تحت الشعاع قرار داده است.

بارزانی – به اعتقاد صاحب نظران – خواسته یا ناخواسته در پررنگ کردن حاشیه های سفرش نقش داشته است که از جمله حاشیه های محسوس این سفر، پوشیدن لباس رسمی (کت و شلوار) به جای لباس سنتی کردی است.

بارزانی تا پیش از این همواره در تعامل با بغداد می کوشید با پوشیدن لباس سنتی کردی، بر هویت و تمایز قومی خود با عرب های عراق تاکید کند اما او برای اولین بار در حالی وارد بغداد شده که کاملا این نشانه هویت قومی را کنار گذاشته است.

همین امر باعث شد تا صاحب نظران و شبکه های اجتماعی و رسانه ای عراق این سوال را مطرح کنند که آیا بارزانی بعد از مشاهده تجربه ناموفق همه پرسی و تبعات سنگین داخلی و منطقه ای که برای او و اقلیم کردستان عراق به دنبال داشت، به این باور رسیده است که کردستان بخشی از تمامیت ارضی عراق است یا اینکه در پس این تغییر ظاهر، تدبیری سیاسی نهفته است؟

** نگاه های انتقادی

همراه بودن «مسرور» فرزند بزرگ مسعود بارزانی در این سفر به جای «نیچروان بارزانی» رییس موظف به تشکیل دولت جدید اقلیم کردستان عراق بعد از انتخابات 8 مهرماه گذشته اقلیم، باعث شده است که برخی رسانه از تشدید اختلافات در بین خانواده بارزانی ها خبر دهند.

حتی استقبال رسمی که از بارزانی در فرودگاه بین المللی بغداد شد، همچنان موضع بحث و جدل در بغداد است زیرا علاوه بر «محمد الحلبوسی» رییس پارلمان و «هادی العامری» رهبر فراکسیون «الفتح»، وزیران بهداشت، تجارت، دارایی به علاوه رییس سازمان اطلاعات عراق در مراسم استقبال از او حضور داشتند.

«حنان الفتلاوی» نماینده پیشین پارلمان عراق و رییس جریان اراده در توئیتی نوشته است که چرا باید وزیران تکنوکرات بهداشت و تجارت در مراسم استقبال از بارزانی در فرودگاه باشند.

وی با اشاره به همراهی وزیر دارایی در طول سفر دو روزه بارزانی به بغداد که همچنان ادامه دارد، به طنز نوشته است: ‘خوب شد، ایشان (یعنی فواد حسین وزیر دارایی و نامزد سابق ریاست جمهوری) رییس جمهوری نشد و گرنه پاسدار قانون اساسی و محافظ تمامیت ارضی عراق در پشت سر جدایی طلب حرکت می کرد.’

منظور الفتلاوی از جدایی طلب، مسعود بارزانی است که بانی همه پرسی جدایی طلبانه اقلیم کردستان از عراق در 3 مهرماه 96 بود که با شکست مواجه شد.

بارزانی درجریان رایزنی های «عادل عبدالمهدی» برای تشکیل کابینه خود، نام فواد حسین که در رقابت با «برهم صالح» رییس جمهور عراق برای تصدی این پست مهم ناکام مانده بود، برای وزارت دارایی مطرح کرد و با رای اکثریت پارلمان به عنوان وزیر دارایی برگزیده شد.

«غزوان جاسم» روزنامه نگار و از مجریان برنامه های شبکه تلویزیون بومی «آسیا» نیز همین سوال را مطرح کرده است که چرا باید وزیران بهداشت، تجارت و دارایی به علاوه رییس سازمان اطلاعات در استقبال از یک رئیس حزب (بارزانی) در فرودگاه باشند.

استقبال رهبران سیاسی و دولتمردان عراق نیز از بارزانی که تا همین یکسال پیش بر سر قضیه همه پرسی شدیدترین الفاظ توهین را علیه او به کار می بردند، از مسائلی بود که شبکه های اجتماعی را به واکنش بازداشت.

«سروه عبدالواحد» از اعضای حزب تغییر و نماینده سابق پارلمان عراق در توئیتی نوشته است که «همین سیاسیونی که تا دیروز بر سر همه پرسی جدایی اقلیم کردستان عراق، مردم را علیه هم تحریک می کردند، امروز همدیگر را در آغوش می کشند.»

** نگاه های مثبت

البته شخصیت هایی هم بوده اند که از سفر بارزانی به بغداد استقبال کرده و این افراد هم کم نیستند.

به اعتقاد این افراد، این سفر حائز اهمیت است و می تواند صفحه تازه ای در روابط بین بغداد و اربیل بگشاید و به اختلافات پایان دهد.
«هادی العامری» رهبر فراکسیون الفتح بعد از دیدار با بارزانی در کنفرانس خبری مشترک بر این نکته تاکید و با اشاره به ضرورت فراموش کردن گذشته، ابراز امیدواری کرد که این سفر صفحه جدید در روابط بین بغداد و اربیل بگشاید.

خبرگزاری «نون» نزدیک به عتبه حسینی نیز در گزارشی درباره این سفر نوشته است که از سفر بارزانی به بغداد به عنوان «اصلاح رویکرد» یاد شده است.

«سوران کامران» خبرنگار تلویزیون بومی «کردستان 24» نزدیک به خانواده بارزانی نیز نوشته است که سفر رییس حزب دمکرات کردستان عراق به بغداد نشان می دهد که رهبران سیاسی کرد برضد روند سیاسی جاری در عراق (با رویکرد جدایی طلبانه) نیستند.

به گفته وی، این سفر پیام روشنی داشت مبنی بر اینکه اربیل آماده همکاری با بغداد در مبارزه با تروریسم و پشتیبانی از دولت «عادل عبدالمهدی» است.

** دیدارهای بازرانی در بغداد

بارزانی در راس هیاتی که پسرش مسرور که مسوولیت امنیت اربیل را برعهده دارد، از اول آذر (پنجشنبه گذشته) وارد بغداد شده است و طی آن با نخست وزیر، رییس پارلمان و رییس فراکسیون الفتح دیدار و گفت وگو کرد.

بارزانی همچنین با «نوری المالکی» رییس فراکسیون دولت قانون، «سید عمار حکیم» رییس فراکسیون اصلاح و رهبر جریان حکمت ملی، «ایاد علاوی» رییس فراکسیون الوطنیه، «حسن العلوی» نویسنده و نماینده سابق پارلمان، «صالح مطلک» از سیاسیون عرب سنی و «ارشد یاسین» رهبر فراکسیون ترکمنان در پارلمان عراق دیدار کرده است.

از جمله دیدارهای مهمی که رسانه ها به آن اهتمام داده اند دیدار بارزانی با «فالح فیاض» رهبر جریان عطاء و نامزد مطرح وزرات کشور عراق است که رسانه ها از او به عنوان رییس تشکیلات الحشد الشعبی نام برده اند.

بارزانی همچنین دیروز جمعه عازم نجف اشرف شده تا با «مقتدا صدر» حامی فراکسیون «سائرون» دیدار کند.

گفته شده که وی قرار است پس از این یک سفر منطقه ای داشته باشد.

جزییات این سفر احتمالی اعلام نشده است.

** سفر بغداد زیر سایه اختلاف دو حزب عمده

برخی رسانه ها همزمانی حضور بارزانی در بغداد با غیبت «برهم صالح» رییس جمهور کردتبار عراق در پایتخت این کشور نیز معنی دار دانستند و برخی نوشته اند که بارزانی به عمد زمان سفر را با نبود صالح در بغداد همزمان کرده تا از عدم دیدار با وی، در مضیقه سیاسی نیفتد.

برهم صالح بر خلاف میل بارزانی، به عنوان رقیب مورد حمایت بارزانی (فواد حسین)، نامزد ریاست جمهوری شد و این پست مهم را با حمایت حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق، همانند دوره های قبل در انحصار این حزب نگهداشت و مانع رسیدن آن به حزب دمکرات به رهبری بارزانی شد.

به رغم استقبال بزرگی که دولتمردان شیعه و عرب های سنی از بارزانی در بغداد به عمل آورده اند اما رقبای سیاسی بارزانی در اقلیم کردستان عراق، نسبت به دستاوردهای این سفر و توافقات احتمالی هشدار داده اند.

«تافکه احمد» از حزب تغییر در اظهاراتی به خبرگزاری «سومریه نیوز» گفته است که سفر بارزانی به بغداد، تنها سفر یک رهبر حزب سیاسی است و هر گونه توافقی که در این سفر صورت گیرد مورد قبول اقلیم و مردم کردستان عراق نیست.

وی پیش بینی کرده است که این سفر فقط برای پاره ای دستاوردهای سیاسی باشد و حزب دمکرات کردستان عراق می خواهد سهم خود را از دولت جدید عبدالمهدی تضمین کند.

سروه عبدالواحد نیز گفته است که موافق حل مشکلات بین بغداد و اربیل براساس قانون و در چارچوب قانون اساسی عراق است اما نباید حل این مشکلات بر اساس ذائقه شخصی برخی افراد باشد.

گر چه سوران کامران ادعا کرده است که این سفر فقط برای تاکید بر حمایت از دولت عادل عبدالمهدی است اما رسانه ها و شخصیت ها گفته اند که حل و فصل برخی از پرونده های معلق بین اربیل و بغداد از جمله مناطق مورد اختلاف، وضعیت کرکوک و خانقین، موضوع جنجالی بازگشت پیشمرگه های کرد به کرکوک، و پرونده نفت و گاز از جمله پرونده های مطرح در این سفر هستند.

همچنین اصرار بارزانی بر اخذ مجدد سهم 17 درصدی به جای 12 درصدی از بودجه کشور عراق برای اقلیم کردستان از دیگر مسائلی است که به گفته ناظران بارزانی در این سفر آن را دنبال می کند.
با وجود این، خبرگزاری «اسکای پرس» غیبت «نیچروان بارزانی» را در این سفر نشانه عمق اختلافات در داخل خانواده بارزانی ها دانسته است.

به نوشته این خبرگزاری، همه از اختلافات جدید بین مسرور و نیچروان اطلاع دارند و حضور مسرور به همراه مسعود در این سفر و غیبت نیچروان نشانه شدت اختلافات در خانواده بارزانی است به ویژه اینکه مسعود بارزانی با وجود گذشت سه هفته از تایید نتائج انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق، همچنان در تشکیل دولت اقلیم به ریاست نیچروان سنگ اندازی می کند.

این خبرگزاری افزوده است که جوهر این اختلافات بر سر پرونده نفت و گاز است زیرا مسعود بارزانی این امر را پذیرفته که دولت مرکزی عراق متولی صادرات نفت کرکوک باشد و سهمی از آن را نیز (باید) به اربیل بدهد اما نیچروان معتقد است که باید کمی صبر کرد و برای پذیرش این امر نباید عجله کرد.

** بازهم ورود نماینده ترامپ

از نکات جالب توجه در حاشیه های سفر مسعود بارزانی به بغداد، دخالت آمریکایی ها و اعلام حمایت آنان از این سفر است.

«برت مک گورک» نماینده رییس جمهوری آمریکا در ائتلاف نظامی موسوم به مبارزه با داعش در توئیتی، سفر بارزانی را به بغداد مهم خوانده و گفته است که همکاری بین بغداد و اربیل نقش اساسی در شکست گروه تروریستی داعش داشته است.

** نتیجه

با وجود همه این حرف و حدیث هایی که حاشیه های سفر بارزانی به بغداد همراه داشته اما قاطبه سیاسیون عراق معتقدند که ادامه رایزنی ها و عدم قطع روابط بین بغداد و اربیل به رغم همه فراز و نشیب هایی که این رابطه در طول سنوات گذشته داشته، اما برای کاستن از اختلافات و حل تدریجی مشکلات بر اساس اصل گفت وگو گامی در جهت صحیح است.

انتهای پیام