اربعین حسینی و طلوع «خاورمیانه نوین»

عبدالله شهبازی، تاریخ‌پژوه در یادداشتی تلگرامی با عنوان «اربعین حسینی و طلوع «خاورمیانه نوین»» نوشت:

تحولات اخیر جهان و منطقه طلوع «خاورمیانه نوین» را نوید می‌دهد؛ خاورمیانه‌ای متفاوت با آنچه قدرت‌های بزرگ غربی ساختند. اگر مبداء خاورمیانه ساخته قدرت‌های غربی را کنفرانس ۱۹۲۱ قاهره بدانیم، دو سال دیگر (۲۰۲۱ میلادی) یک قرن از پیدایش آن می‌گذرد.

هشت سال پیش، از مارس ۲۰۱۱ میلادی، جنگ داخلی سوریه آغاز شد؛ جنگی که قرار بود بار دیگر جغرافیای سیاسی منطقه را دگرگون کند بر بنیاد طرحی که به «بالکانیزاسیون خاورمیانه» شهرت یافت. در سال‌های نخست دهه ۱۹۹۰ میلادی، در پیامد فروپاشی اتحاد شوروی و «بلوک شرق» در اروپای شرقی، کشور بزرگ و قدرتمند یوگسلاوی در منطقه بالکان در کوران جنگی خونین و یازده ساله به چند دولت کوچک و ضعیف تجزیه شد چون با پایان یافتن دوران ۴۵ ساله «جنگ سرد» می‌توانست از نظر اقتصادی به قدرتمندترین کشور اروپایی بدل شود. اینک مقرر بود سه دولت قدرتمند خاورمیانه (سوریه، عراق و ایران) سرنوشتی مشابه یابند.

سپتامبر ۲۰۱۳ «نقطه عطف» در شکست طرح بالکانیزاسیون خاورمیانه بود؛ زمانی که قدرت‌های بزرگ غربی نتوانستند طرح حمله نظامی مشترک به سوریه، و انجام عملیاتی همچون تهاجم به لیبی (۲۰۱۱)، را محقق کنند. در پیامد این شکست، هیولایی بنام داعش ساخته شد که در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۴ موصل، سومین شهر بزرگ عراق، را به اشغال درآورد. پروژه داعش نیز پس از سه سال به شکست انجامید. در ژوئن ۲۰۱۷ موصل آزاد شد.

دومین «نقطه عطف» در تولد «خاورمیانه نوین» را باید حمله به تأسیسات نفتی سعودی (۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹) دانست؛ ماجرایی که چرخش توازن نیروها در منطقه را علیه جنگ‌طلبان متجاوز سعودی- اماراتی و به سود مبارزان یمنی نشان داد.

این تحولات بزرگ و تاریخ‌ساز سرزمینی وسیع شامل سه کشور ایران و عراق و سوریه را، به مساحت ۲ میلیون و ۲۷۰ هزار کیلومتر مربع و با جمعیتی قریب به ۱۴۰ میلیون نفر، به منطقه‌ای «مشترک المنافع» بدل کرده است. در درون این منطقه مشترک المنافع، با ویزایی شبیه به ویزای شینگن اتحادیه اروپا، می‌توان در مسیری ۲۲- ۲۵ ساعته با اتومبیل و دو سه ساعته با هواپیما از تهران به بیروت و لاذقیه و سایر بنادر مدیترانه رفت و برعکس. این حوزه مشترکی است که تعامل در آن دستاوردهای بزرگ تجاری- اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برای ایران و ایرانیان دارد.

برخی تحرکات ناچیز ضد ایرانی که در آشوب‌های داخلی روزهای اخیر در عراق رخ نمود، از واپسین تلاش‌ها برای خرابکاری در راه بزرگی است که منطقه در آن گام نهاده است. راهپیمایی میلیونی زائرین در اربعین حسینی (۲۷ مهر ۱۳۹۸) طلیعه پربرکت ظهور این «خاورمیانه نوین»، برغم انواع ستیزها و کارشکنی‌ها، است.

انتهای پیام