«تحلیل‌های عجیب و غریب استاد بابایی و دوری او از واقعیت‌ها»

محمدصابر صادقی در یادداشتی با عنوان «تحلیل های عجیب و غریب استاد بابایی و دوری او از واقعیت ها» در کانال تلگرامی «چالش حوزه و روحانیت» نوشت:

«برای من خیلی تعجب آور است این بیانات و تحلیل ها. اولا جامعه ای که در راهپیمایی اربعین شرکت می کند نه تنها رویگردان از اسلام فقاهتی نیست، بلکه در این مسیر بیشتر از قبل به فقه روی می آورد، کسانی که اهل جماعت نیستند، بیشتر توجه می کنند نماز ها را بهتر از قبل می خوانند و اصولا توجه شان به احکام گل می کند.

چه کسی می گوید عراق دو ماه تعطیل است؟ عطله اربعینی برای مدارس 10 روز است که آن هم در مناطق شیعه نشین اجرا می شود عملا، من در مسیر سامرا و نزدیک کاظمین، چند روز مانده به اربعین، مدارس باز و دانش آموزان را دیدم. چه کسی می گوید عراق ضربه اقتصادی می خورد؟

امروزه و در همین ایام، قرار دادهای تجاری بین مردم و نهادها برقرار می شود، برخی را عینا خبر دارم. از طرفی عراقی ها علی رغم هزینه و پذیرایی که به نیت عزاداری اباعبدالله صرف می کنند، سود زیادی هم می برند، اکثر عراقی ها از خریدها و هزینه های رفت و آمد و … سود زیادی می برند، برخی از آنان در سفر به ایران به مهمان شدن در منازل رفقای ایرانی خود بسنده کرده و کمتر هزینه می کنند.

چه کسی گفته آیت الله سیستانی نسبت به اربعین ساکت است؟ از عجایب روزگارست این حرف، ایشان حتی ابتکار نماز جماعت سراسری سه روز مانده به اربعین را مطرح و عملی کردند، این نوشتار مطالب وصله و پینه ای دیگری هم دارد که بی ربط به اربعین است اما ذهن نگارنده آن، درگیر آن است. ایکاش سفری می آمدید و از نزدیک شاهد حماسه فقاهت و عرفان شیعی می بودید، آنجا که سیاست طفیلی فقه و عرفان است

ایکاش کسی این جواب را به آقای بابایی می رساند.»

یادداشت رضا بابایی، پژوهشگر فرهنگی که مورد نقد قرار گرفته به این شرح است:

«سادگی فقیهانه

استقبال مردمی از راهپیمایی اربعین، بسیاری از بزرگان حوزه‌های علمیه را خرسند و راضی کرده است؛ زیرا به‌درستی آن را نشانۀ دینداری مردم می‌بینند. اما در این گونه استقبال‌ها حقیقتی دیگر نیز نهفته است که علی‌القاعده باید فقیهان و اهل حوزه را نگران کند. به گمان من، یکی از دلایل استقبال گسترده و ناگهانی مردم ایران از این گونه آیین‌ها رویگردانی نرم و اعراض خاموش از اسلام فقیهانه و پناه بردن به انواعی دیگر از دینداری است. بسیاری از مردم ایران – درست یا غلط – به این نتیجه رسیده‌اند که دینداری فقهی برای آنان ممکن یا آسان یا گره‌گشا نیست. از سوی دیگر چون نمی‌توانند خلأ دین و شریعت را در زندگی‌ خود تاب بیاورند، به شکل‌ها یا بخش‌هایی دیگر از دینداری روی می‌آورند تا آن خلأ نامأنوس و وحشت‌‌آور را در وجودشان پر کند؛ به‌ویژه آنکه عزاداری سالانه توأم با رنگ و بانگ و غذا و هم‌نشینی با دوستان و آشنایان و تسخیر کوچه‌ها و خیابان‌ها است، و بسی آسان‌تر از عمل به احکام ریز و درشت و گاه عجیب و غریب رساله‌های عملیه و اصول اخلاق دینی و انسانی. گرایش شتابنده و گسترده به حلقه‌های عرفانی در ایران از همین‌جا آب می‌خورد. آن نیز کوشش بخشی از دینداران و خداباوران برای حفظ اعتقادات دینی خویش در قالبی دیگر است. من حتی پدیده نوکیشی را که بسیار گسترده و متنوع شده است، بیشتر از همین باب(واکنش به فقه به‌‌ویژه فقه سیاسی) می‌دانم.

بله، راهپیمایان اربعین، به صورت خودآگاه چنین انگیزه و نقشه‌ای ندارند و حتی بسیاری از آنان اسلام فقهی را می‌پسندند و کم‌وبیش به آن عمل می‌کنند؛ اما واقعیت آن است که بخشی مهم از مردم ایران دین‌ورزی فقهی را رها کرده‌اند و روی به جایگزین‌های دیگر آورنده‌اند؛ جایگزین‌هایی که عطش آنان را به امر قدسی و دینی فرونشاند و هم‌زمان با روزگاران جدید سر سازگاری داشته باشد.

حمایت طرفداران اسلام سیاسی از گسترش راهپیمایی اربعین، البته دلیلی دیگر دارد و آن مانور قدرت در برابر چشم جهانیان است؛ حتی اگر این‌گونه مراسم و مناسک جایگزین دین‌ورزی فقهی شود؛ زیرا آنان نیز چندان پروای فقه و قانون ندارند، مگر آن مقدار که در قانون سیاسی و اساسی کشور آمده است و یکی دو قانون اجتماعی فقهی، مانند حجاب و ازدواج زودهنگام دختران.
سکوت فقهای سنتی نجف، مانند آیت الله سیستانی در برابر مناسکی مانند راهپیمایی اربعین، از فراست و آینده‌نگری آنان خبر می‌دهد. آنان از اکنون می‌بینند که این راه به کجا می‌انجامد و چه باقی خواهد گذاشت و چه گنج رایگانی برای مداحان(رقبای خاموش فقیهان) از زیر خاک قرون بیرون می‌کشد. دلیل دیگر سکوت ایشان، آگاهی از بلایی است که دو ماه ‌تعطیلی نانوشته بر سر اقتصاد متزلزل و ناتوان عراق می‌آورد.»

انتهای پیام