سربازی اجباری يا اجبارِ سربازی؟!
محمدرضا خسروی در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «سربازی اجباری يا اجبارِ سربازی؟!» نوشت:
در روزهای اخیر به واسطه سیلی یکی از نمایندگان مجلس به صورت سرباز راهور بحث و جدل و پیشنهادهای زیادی در خصوص لزوم یا عدم لزوم سربازی اجباری مطرح شده است. در این نو‌شتار سعی می‌کنم مطلب را در حد توان بررسی و نتیجه‌گیری نمايم:
فلسفه سربازی اجباري
از زمانی که ارتش‌های مدرن در سطح کشورهای دنیا تشکیل شدند برای رفع نیاز دولت‌ها به نیروی مردمی رایگان در بخش‌های نظامی، “نظام وظیفه” روش تامین منابع انسانیِ سازمان‌های نظامی بوده است. از ویژگی‌های مشترک نظام‌های وظیفه دنیا “اجباری بودن” و “عام بودن” است. از معروف‌ترین آنها، ایده «سرباز اجباری» بوده که شکل «مدرن» آن نخستین بار در دوره انقلاب فرانسه و در سال ۱۷۹۸ به کار گرفته شد تا نخستین جمهوری جهان مدرن بتواند با این طرح، از خود در مقابل حملات پادشاهی اروپایی دفاع کند. در حال حاضر حدود ۷۴ کشور هنوز به انحاء مختلف، قانون سربازی اجباری را دنبال می کنند که از جمله‌ي آنها مي‌توان به کره شمالی با ۱۳۲ ماه و سوئیس با ۹ ماه سربازی اجباری اشاره كرد.
سربازی اجباری در قانون اساسی
ماده ۱ قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب ۱۳۶۳: دفاع از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران و جان و مال و ناموس مردم وظیفه دینی و ملی هر فرد ایرانی است و در اجرای این وظیفه کلیه اتباع ذکور دولت جمهوری اسلامی ایران مکلف به خدمت وظیفه عمومی برابر مقررات این قانون می‌باشند و هیچ فرد مشمول خدمت وظیفه عمومی را جز در موارد مصرح در این قانون نمی‌توان از خدمت معاف کرد.
و در تبصره دوم اين ماده آمده است: وزارت آموزش و پرورش موظف است با همکاری نیروهای مسلح آموزش‌هایی را که زمینه ساز آمادگی دفاعی است طبق موازین اسلامی در برنامه‌های آموزشی مقاطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان پیش‌بینی نماید. این آموزش برای دختران تنها در زمینه‌های دفاع غیر نظامی خواهد بود.
آنچه در مقدمه مطرح شد به روشنی مشخص می‌کند که هدف از سربازی اجباری در کشور و علت استفاده از نیروی انسانی جوان در طول حدود ۲۴ ماه در نیروهای مسلح چیست! در واقع هدفی جز آمادگی دفاعی برای آحاد مردان این کشور در قانون در نظر گرفته نشده است. البته در سال‌های اخیر با اجباری شدن مهارت‌آموزی در نیروهای مسلح اقدامات خوبی برای کسب مهارت توسط سربازان صورت گرفته است که خود نشان‌دهنده دغدغه مسئولین و فرماندهان نیروهای مسلح در رابطه با چگونگی گذران مدت سربازی اجباری است.
آنچه در این خصوص به نظر قابل تامل، بحث و بررسی می رسد این است، فردي که حداقل بین ۱۰ تا ۱۶ سال از عمر خود را در اختیار آموزش و پرورش و یا آموزش عالی کشور بوده است چگونه پرورش یافته است؟ و به اصطلاح در این دوران طلایی چه اقدام پرورشی مناسب و در خوری برای آنها انجام گرفته و بازده و برآیند دوران قبل از سربازی چه بوده است؟ آيا ۱۲ تا ۱۶ سال مدت زمان کافی برای مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان و دانشجویان نیست؟ کدام طرح و قانون توانسته است بیشترین بهره‌برداری را از این سال‌های بی‌نظیر زندگی جوانان ما بکند؟
اگر کسی امکان این را داشته باشد و تعداد سربازانی که با یک مهارت خاص به خدمت نظام وظیفه آمده‌اند را سرشماري کند، عمق فاجعه بیشتر مشخص می‌شود. در مقابل تعداد کسانی که قبل از خدمت سربازی به یک آسیب اجتماعی، فساد اخلاقی و رفتاری، اعتیاد، استعمال دخانیات و غیره مبتلا بوده‌اند را برآورد کند، موفقیت یا کارآمد بودن سیستم‌های آموزشی و پرورشیِ قبل از خدمت سربازی مشخص می شود.
کوتاه سخن آن‌که ادعای مخالفت با سربازی اجباری آسان‌ترین کار و راه‌حل در این دوران است، اما بهتر است مدعیان این امر ابتدا به این سوالات پاسخ دهند که چه برنامه جایگزینی برای جوانان در این دو سال در نظر گرفته‌اند؟ آیا در خصوص هزينه و اختصاص بودجه سرباز حرفه‌ای به نیروهای مسلح فکر شده است؟ آیا با این همه “مرگ بر” باز هم می توان از عدم نیاز به سربازی اجباری صحبت کرد؟ به جای تمرکز بر دو سال سربازی اجباری جوانان، چه اندازه به بهبود تحصيلات و محيط آموزشي و پرورشي آنها توجه کرده‌ایم؟
نگارنده در صدد توجيه سربازي اجباري نيست، پر واضح است كه در يك جامعه پيش‌رو و پويا هر روز و ساعت زندگي جوانان غنيمت و غيرقابل بازگشت است، اما صادقانه بايد گفت كه ما با آن مدينه فاضله راه بس درازي در پيش داريم.در نتيجه بهتر آن است كه نمايندگان محترم ضمن توجه و احترام به قانون، هر اقدام و طرحي را متناسب با نياز روز جامعه و مقدورات كشور پيشنهاد كنند و براي فرافكني و توجيه اقدام غير قانوني همكار خود توقع بي‌دليل در كشور ايجاد ننمايند.
در شطرنج مملکت داری مهره‌های مهم‌مان را به راحتی و از روي بی‌تدبیری، بی‌برنامه‌گی، بي توجهي و غیره از دست داده‌ایم، یادمان باشد سربازها در خانه آخر می‌توانند وزیر شوند و ورق بازی را برگردانند. بی محابا بازی نکنیم، امید می‌روید.
انتهای پیام
چی نوشتی داداش؟ الآن داری از سربازی دفاع میکنی؟
خودت پیشنهاد چی داری؟ الآن سربازی داره جوونا رو نابود میکنه.
با درود و سپاس از توجه شما
حتما مخالف سربازی اجباری هستم و در متن یادداشت هم مطرح کردم. بحث من عدم استفاده ابزاری از این شعار است، وقتی حتی برای این ۲سال هم برنامه خاصی وجود ندارد! به هرحال در کنار همه سختی‌ها و مصائبی که سربازی دارد، محاسنی هم دارد که البته برای سطوح مختلف جامعه متفاوت است. من هم مصل شما امیدوارم که روزی کشور ما نیازمند سربازی اجباری نباشد. ضمنا مطلع باشید که طرحی در ارتش برای سرباز حرفه‌ای در دست برنامه‌ریزی است، البته بدون شعار و هیاهو و سوء استفاده سیاسی…
با احترام
بسیار عالی .لذت بردم از شیوایی سخن شما
سلام
بخونید لطفا این قانون مال قبل زمان شاه بودع ولی با این حال نه شاه و نه دولت یا هر بخش از جمهوری عوضش کرده چون بعضی از مسئولین پول دوست و یا همون شاهان اون زمان به خاطر وجود سرباز مفت و مجانی با چندر غاز حقوق اونم برای دو سال می دونی یعنی چی هیچ کس دوست نداره دو سال مجبور بشع یک کاری رو بکنه ولی اینا میگن چرا پول بدیم واسه سرباز یک بهونه از قدیم برات بگم
ما می فرستیم تو را تا تو سربازی ادم شی اینو همه جاع شندیم
ولی باید بگم که این افترا نیست و حقیقته تهمتم نیست و حقیقته اگه می خوان مارو واسه ادم کردن فرستن همون 6 ماه اموزشی اول به اندازه کافی به زندگی مرد نظم میده دوستان، چون ائمه و معصومین هم گفتن اگه یک کاری رو به مدت 1 ماه یا 40 روز انجام بدیم عادت میشه واسه انسان و همون 6 ماه به اندازه کافی انسان رو عادت می ده که چی آدم هم میکنع
ولی باید یه چیزی رو بگم دوست عزیز کسایی که برای کلاس های کنکوری رفتن و همچنین تست کنکور ازمایشی کتب کمک درسی و اینا یکجا ساکت نمی شینن و هر کاری میکنن تا این قانون صورت نگیرع این قانون کلی خرج روی کشور می گذارد ولی ضررش کمتر از سودشه از یک طرف مثل جملاتی که دوستان گفتن که دانشگاه ها خالی میشه و کسایی که دوست دارن میرن دانشگاه و به رشته مورد علاقه اشون بدون کنکور سراسری می رسن (کنکور دانشگاهی میانه متقاضیان ایجاد میشه مثل ژاپن) و از یک طرف نیرو های قوی وارد ارتش میشه و مرز ها بهتر حفظ میشه ولی جای سختش اینجاست که دولت در عوض حقوق مناسبی به سربازان داده بشود که برای سرباز متخصص کافی باشه و بتواند نیاز های خود را به راحتی با ان پول به دست بیاورد اوه راستی دولت باید حقوق بازنشستگی برای سربازان متخصص هم در نظر بگیرند اینجاست که بعضی از نماینده ها دوستش ندارند ولی این جوری از هر لحاظ بهتره دوستان.
خداییش دولت هیچ کاری نمی تونه در برابر حقیقت بکنع پس بی خودی تلاشم رو پاک نکنید که حقیقت ها رو به هم وصل کردم
به خدا پاکش کنید اون دنیا یقه ات رو میگیرم دوست عزیز که هوای چند نفر ادم رو داشتی و حقیقت رو نذاشتی
باتشکر