نتیجه مصوبه سنای آمریکا ، ایران یا روسیه؟

«حمید بعیدی نژاد» عضو تیم مذاکرات برجام که حالا سفیر ایران در انگلیس است، در یادداشتی درباره‌ی مصوبه‌ی مجلس سنای آمریکا نوشت: تحولاتي در آخرين روزهاي منتج به تصويب اين لايحه بوقوع پيوست كه ابعاد جديدي به اين لايحه اضافه كرد و حتي نقطه ي تمركز اين لايحه را از بحث تحريم ايران به بحث تحريم روسيه تغيير داد.

به گزارش انصاف نیوز، متن یادداشت آقای بعیدی نژاد در پی می‌آید:

مجلس سنای آمریکا روز گذشته بعد از چند هفته مذاكرات فشرده با اكثريت نزديك به اتفاق آراء لايحه تشديد تحريمهاي ايران را به تصويب رسانيد. مهمترين محورهاي اين لايحه عليه ايران عبارتند از:

١- متعهد نمودن دولت آمريكا به مسدود كردن حسابهاي بانكي و ممنوعيت سفر شخصيتهاي حقيقي و حقوقي كه در توسعه برنامه موشكي ايران راي حمل سلاحهاي هسته اي و ديگر سلاحهاي كشتارجمعي طراحي ميشوند، مشاركت دارند. ٢- متعهد كردن دولت آمريكا به تحريم اشخاص حقيقي و حقوقي كه مرتكب نقض فاحش حقوق بشر در ايران ميشوند، ٣- تحريم سپاه پاسداران و سپاه قدس كه به اقدامات برهم زننده ي ثبات در منطقه دست ميزنند و ٤- متعهد نمودن دولت آمريكا به اعمال تحريم هاي موجود در قطعنامه هاي شوراي امنيت پيرامون فروش و انتقال سلاحهاي متعارف پيشرفته به ايران و تحريم كسانيكه اين تحريمها را نقض كنند. جديدترين اين موارد، تحريم سپاه و نيروي قدس است كه نشاندهنده ي استيصال و بغض و كينه آمريكا از شكست سياست خود و متحدين در منطقه است.

سناتور كوركر به همراه برخي ديگر از سناتورهاي تنظيم كننده‌ي اين لايحه ادعا كردند كه اين لايحه بنحوي نوشته شده است كه با متن برجام انطباق داشته باشد و با تعهدات آمريكا در برجام تعارضي نداشته باشد.

اما تحولاتي در آخرين روزهاي منتج به تصويب اين لايحه بوقوع پيوست كه ابعاد جديدي به اين لايحه اضافه كرد و حتي نقطه ي تمركز اين لايحه را از بحث تحريم ايران به بحث تحريم روسيه تغيير داد بطوريكه موضوع تحريم ايران در اين لايحه كاملا تحت الشعاع تحريمهاي گسترده ي روسيه قرار گرفت. مهمترين امري كه در اين ميان بوقوع پيوست به تفاهم رسيدن دو حزب دمكرات و جمهوريخواه به وارد كردن موضوع تحريم روسيه بعلت اتهام دخالتهاي اخير اين كشور در كارزار انتخاباتي آمريكا در اين لايحه بود. در حاليكه سنا ميتوانست تحريمهاي روسيه را در قالب يك لايحه مستقل جديد وضع كند، فرآيند مذاكرات دو حزب بدينجا رسيد كه تحريمهاي روسيه نيز در همين لايحه درج شوند. مهمترين دليل اين كار فشار حزب دمكرات بود كه وضع تحريمهاي ايران را كه مورد اشتياق حزب جمهوريخواه بود به وضع تحريمهاي روسيه گره زد و اعلام كرد كه اگر به حمايت دمكراتها براي تحريم ايران علاقمندند بايد بموازات آن تحريمهاي روسيه نيز همزمان در همين لايحه مورد تصويب قرار بگيرند. اين در حالي بود كه وزير خارجه آمريكا با حضور در سنا نگراني جدي دولت از ورود سنا به بحث تحريمهاي روسيه را اعلام كرده بود. دولت آمريكا صراحتا اعلام كرده بود كه اقدامات سنا نبايد فرآيند گفتگو ميان آمريكا و روسيه براي رفع اختلافات را تضعيف كند. اما اين دقيقا كاري است كه اين لايحه انجام ميدهد. اين لايحه با شديدترين عبارت بنديها اقدامات روسيه در انتخابات آمريكا، در اكراين و منطقه خاورميانه را محكوم نموده و تحريمهاي بسيار سنگيني را بويژه عليه بخش انرژي روسيه تحميل ميكند كه به گفته ي كارشناسان، پروژه هاي بسيار مهم مد نظر روسيه در كشف ذخاير جديد انرژي در مناطق ويژه ي يخبندان و همچنين توليد نفت شيل در اين كشور را كه قرار بود با سرمايه گزاري هنگفت و فن آوريهاي مدرن كمپانيهاي بزرگ نفتي غربي انجام شوند را تا سالهاي سال به عقب مي اندازد. ضمن آنكه وضع تحريمهاي سنگين عليه روسيه در بخش سرمايه گذاري در بخش انرژي داراي تاثيرات فرا ملي نيز هست و مشخصا اين تحريمها شركتهاي اروپايي را هم در بر ميگيرد.

بر اين اساس لايحه سنا با وارد شدن بحث تحريم روسيه عملا به لايحه اي ضد ترامپ تبديل شد. در اقدامي مقابله جويانه با ترامپ، سنا حتي تصميم به لغو تحريمهاي عليه روسيه در اين لايحه در آينده را نيز از اختيار رئيس جمهور خارج نموده و اين تصميم را به سناي آمريكا محول كرده است. با اين بند و با توجه به روند تحولات سياسي آمريكا امكان لغو تحريمها عليه روسيه عملا بسيار ضعيف خواهد شد.

اقدام ديگري كه باز جهت گيري مقابله جويانه ي اين مصوبه سنا با دولت ترامپ را نشان ميدهد، حمايت قاطع سنا با يكصد رأي تمامي سناتورها از اضافه كردن اصلاحيه پيشنهادي ديگري در اين لايحه در خصوص اعلام حمايت آمريكا از اصل بنيادين ناتو در حمايتهاي متقابل نظامي در ميان اعضاي ناتو ميباشد كه ناظر بر اينست كه حمله به يك كشور عضو ناتو حمله به ديگر اعضاي ناتو تلقي شود. اين اصلاحيه در پاسخ به سياست مبهم ترامپ اتخاذ گرديد كه در اقدامي نادر در اجلاس اخير سران ناتو از بيان تعهد دوباره آمريكا به دفاع دسته جمعي اعضاي ناتو از يكديگر در برابر حمله خارجي طفره رفته بود.

حال ترامپ با شرايط بسيار دشواري مواجه شده است. شكي نيست كه اجراي اين لايحه به همين شكل كه تصويب شده است روابط ناپايدار فعلي آمريكا و روسيه را وارد يك دوره ي تنش ميسازد. روسيه پس از تصويب اين لايحه اعلام نمود كه در صورت تبديل شدن اين لايحه به قانون، قطعا اقدامات متقابلي را عليه آمريكا وضع خواهد نمود.

بر اين اساس اگر ترامپ موفق به مديريت اين شرايط نشود، روابط آمريكا با روسيه به سطح تنش آميزي خواهد رسيد و دولت او را با بحراني جدي مواجه خواهد كرد. اما بدون شك اين اقدام سنا پاسخي به شرايط سياسي داخلي آمريكاست و مي‌توان آن را به تلاش مجلس سنا جهت پيگيري پرونده ي اتهام ارتباط نظام يافته‌ي مقامات وابسته به ترامپ با روسيه نيز مرتبط دانست.

حال لايحه سنا براي تصويب بايد به مجلس نمايندگان برود كه در صورت تصويب بايد به امضاي رئيس جمهور نيز برسد. رئيس جمهور البته در صورت مخالفت مي‌تواند لايحه را وتو كند. اما از همين الان اعضاي سنا ترامپ را از وتوي اين لايحه برحذر داشته اند و با توجه به حمايت بالايي كه اين لايحه در ميان سناتورها دارد تهديد كرده اند كه سنا از قدرت كافي براي نقض وتوي رئيس جمهور برخوردار است و حتما هم اين كار را خواهد كرد.

با وضعيتي كه بوجود آمده است، رئيس جمهور آمريكا در برابر وضعیت بسيار دشواري قرار گرفته است و قطعا امضاي لايحه توسط او نيز وي را از اين شرايط سختي نجات نخواهد داد، چرا كه با دست خود روابط آمريكا با روسيه را به بحراني فرو مي برد كه باعث خواهد شد اين كشور را در مسيري تقابلي با روسيه قرار دهد و شرايط بسيار بغرنجي را در سياست خارجي آمريكا بويژه در مباحث منطقه اي براي اين كشور رقم بزند.

تکمیلی، شنبه:

با هدف تاكيد بر برخي جنبه هاي سياسي لايحه سناي آمريكا و رفع برخي ابهامات، محورهاي تكميلي را بعرض مي رساند:
١- يادداشت قبلي بنده بدنبال پاسخ به اين سؤال نبوده است كه آيا مفاد اين لايحه ناقض برجام ميباشد يا خير. بديهي است كه با توجه به حساسيت و پيچيدگي موضوع، اثبات انطباق يا عدم انطباق مفاد اين لايحه با برجام نياز به بررسيهاي دقيق كارشناسي دارد كه حتما تحت اشراف و هدايت مقامات و نهادهاي عالي صورت گرفته يا صورت خواهد گرفت. اين بررسيهاي كارشناسي در شرايطي كه سناتورهاي تصويب كننده و تنظيم كننده ي اين لايحه ادعا كرده اند كه تمامي موارد احتمالي تعارض در متن اين لايحه با برجام را از لايحه حذف كرده اند و از نظر آنان متن لايحه منطبق با تعهدات آمريكا در برجام ميباشد، اهميت بيشتري هم پيدا مي كند. بديهي است كه با تكميل بررسيهاي كارشناسي، هيات عالي نظارت بر اجراي برجام در مقطع مناسب تصميم نهايي در خصوص تعارض وضع تحريمهاي جديد با برجام را اتخاذ خواهد نمود.

٢- در شرايط فعلي متن تحريمهاي جديد فقط لايحه اي است كه در سطح مصوبه ي سناي آمريكاست و هنوز براي تبديل شدن به قانون بايد دو مرحله را بگذراند. اول بايد به تصويب مجلس نمايندگان آمريكا برسد كه بر اساس آنچه در آمريكا مطرح شده است تا چند هفته بطول مي انجامد و دوم آنكه بعد از تصويب مجلس نمايندگان بايد به امضاي رياست جمهوري برسد. بنابر اين لازم است در اين ايام از هر گونه شتابزدگي در اعلام مواضع رسمي از سوي نهادهاي قانوني نظام خودداري شود و واكنشهاي رسمي به زمان طي مراحل قانوني اين لايحه موكول گردد.

٣- بنا به دلايلي كه در يادداشت قبلي تشريح گرديد، شرايط سياسي داخلي در آمريكا تصويب اين لايحه را با تاخير زيادي روبرو ساخت. فضاي ضد روسيه در آمريكا و بويژه در فضاي مجلسين آمريكا كه با احضار مسؤولين ارشد دولت براي گرفتن اعتراف به نقش داشتن در ماجراي ادعاي دخالت روسيه در انتخابات آمريكا به اوج رسيده است، نهايتا باعث شد كه تحريمهاي گسترده عليه روسيه كه علي الاصول مي بايد تحت لايحه ي مستقلي به تصويب مي رسيد، وارد همين لايحه تحريمهاي ايران گرديد كه واقعا عجيب هم بود. در چنين فضايي امضاي لايحه تحريمهاي ايران كه چون مورد حمايت كامل دولت ترامپ بود، براحتي از سوي ترامپ امضا ميشد اما حالا اين لايحه شرايط جديدي پيدا كرده است و بعلت آنكه تبديل شدن آن به قانون بشدت روابط آمريكا و روسيه را تحت تاثير قرار خواهد داد، امضاي آن ممكن است با پيچيدگيهايي مواجه شود. الان صحبت از وتوي اين لايحه توسط ترامپ جدي است اما مشكل آنست كه بدليل حمايت وسيع سناتورها از اين لايحه، سناتورها ميتوانند با دو سوم آراي خود، وتوي ترامپ را نقض كنند.

انتهای پیام