از اصغر فرهادی و جعفر پناهی تا گلشیفته فراهانی

کن ایرانی، این توصیفی است که رسانه‌ها برای هفتاد و یکمین جشنواره معتبر فیلم کن به کار برده اند. حضور دو فیلمساز ایرانی در بخش مسابقه جشنواره و احتمال موفقیت آن‌ها در این دوره در کنار حضور یک بازیگر ایرانی در یک فیلم غیر ایرانی در این جشنواره باعث شده است که شاهد ایرانی‌ترین دوره از جشنواره فیلم کن باشیم.

به گزارش فرارو، شاید کسی تصور نمی‌کرد این دوره جشنواره کن هم با فیلم اصغر فرهادی آغاز شود و هم فیلم او و جعفر پناهی در بخش مسابقه حضور یابند. گفته می‌شود این یک اتفاق کم سابقه در کن است که یک فیلم هم کن را افتتاح کن و هم در بخش مسابقه حاضر باشد. شاید این اتفاق به خاطر نگاه ویژه دست اندار کاران کن به فیلم اصغر فرهادی باشد.

درست در شبی که دونالد ترامپ رییس جمهور ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که کشورش از توافق هسته‌ای (برجام) خارج می‌شود، اتفاق مهمی برای فرهنگ و سینمای ایران در فرانسه و در شهر کن رخ داد. هفتاد و یکمین جشنواره کن با فیلم اصغر فرهادی با عنوان «همه می‌دانند» آغاز شد.

فیلمساز اسکاری ایران در آن شب همراه با بازیگران این فیلم از جمله پنه‌لوپه کروز و خاویر باردم قبل از آغاز نمایش فیلم به روی فرش قرمز رفتند و مورد استقبال خبرنگاران، عکاسان و مردم حاضر در مراسم قرار گرفتند.

از سال ۲۰۰۴ تا کنون «همه می‌دانند» اولین فیلم غیرانگلیسی و یا غیر فرانسه زبان است که آغازگر جشنواره کن امسال می‌شود.

فیلم «همه می‌دانند» درباره زنی به نام «لارا» است که به همراه همسرش «آلخاندرو» برای شرکت در مراسم عروسی خواهرش به روستای پدری خود در اسپانیا بازمی‌گردد و هم‌چون شخصیت‌های فیلم‌های پیشین فرهادی در اثر اتفاقاتی درگیر بحرانی اخلاقی و خانوادگی می‌شوند.

اصغر فرهادی به خبرگزاری فرانسه می‌گوید که ۱۵ سال پیش به همراه خانواده‌اش طی سفری در جنوب اسپانیا به آگهی گمشده کودکی برمی‌خورد و این آگهی در ذهن‌اش باقی می‌ماند تا امروز که با الهام از آن این فیلم را ساخته است.

اصغر فرهادی می‌گوید: «کار کردن در خارج از کشور برای چالش‌برانگیزی است، اما چیزی که برای من اهمیت دارد خارج شدن از حاشیه امن فیلم‌سازی است.»

یک روز پس از نمایش فیلم اصغر فرهادی او در جمع خبرنگاران حاضر شد و بیش از آنکه درباره فیلمش سخن بگوید از تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از برجام انتقاد کرد.

فرهادی گفت: «دیروز خیلی روز عجیبی بود. من و همه دست‌اندرکاران فیلم احساس خوشحالی داشتیم،، اما وقتی بعد از نمایش فیلم خبردار شدم که ترامپ گفته است که آمریکا از برجام خارج می‌شود و قراری را که بین چند کشور بود را برهم زده است، خیلی متاسف شدم.»

اصغر فرهادی در بخش دیگری از سخنانش به فشاری اشاره کرد که شهروندان ایرانی درپی بازگشت احتمالی تحریم‌ها متحمل می‌شوند. وی افزود: «فکر می‌کنند سیستم یا حکومت را تحت فشار قرار می‌دهند، اما فشار واقعی به مردم وارد می‌شود؛ به مادری وارد می‌شود که فرزندش به دارو نیاز دارد؛ از نظر روانی مردم را آزار می‌دهد.»

کارگردان ایرانی برنده جایزه اسکار گفت: «برعکس چیزی که از بیرون به نظر می‌آید، [‌خروج آمریکا از برجام]وضع خیلی از فعالان حقوق بشر، حقوق زنان و خیلی از کسانی را که با تمام وجودشان و صادقانه تلاش می‌کنند که وضعیت بهتر بشود، سخت‌تر می‌کند.»

فیلم اصغر فرهادی در جشنواره کن مورد توجه منتقدان قرار گرفته است. انتظار می‌رود “همه می‌دانند” امسال در کن موفقیت تازه‌ای را برای فرهادی به ارمغان آورد.

جعفر پناهی؛ حاضرِ غایب

دومین فیلم ایرانی که در کن امسال در بخش مسابقه حضور دارد “سه رخ” تازه‌ترین اثر جعفر پناهی است که در جشنواره نمایش داده شد.

جعفر پناهی که به‌دنبال حمایت از اعتراضات سال ۱۳۸۸ بازداشت و به ۲۰ سال ممنوعیت خروج از کشور و عدم اجازه فیلمسازی در داخل ایران محکوم شد، نتوانست برای نمایش فیلم «سه رخ» به جشنواره فیلم کن برود. با این حال عوامل فیلم از جمله “بهناز جعفری” بازیگر زن “سه رخ” در کن حضور یافتند و به روی فرش قرمز رفتند.

از حاشیه های این حضور این بود که پوشش بازیگران “سه رخ” روی فرش قرمز کن در ایران مورد توجه و انتقاد کاربران قرار گرفت.

فیلم سه‌رخ داستان سه بازیگر زن است؛ یکی از دوران پیش از انقلاب اسلامی، که اجازه فعالیت ندارد، دیگری ستاره روز سینما است و سومی یک بازیگر جوان و جویای نام.

پس از اینکه پناهی نتوانست به کن برود با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود اعلام کرد که به نوشتن نامه طلب عفو در قبال دریافت اجازه خروج برای شرکت در جشنواره فیلم کن جواب رد داده است.

او روز یکشنبه در حساب اینستاگرام شخصی خود نوشت: «در طى این مدت دو بار به شکل غیرمستقیم جهت رفتنم به فستیوال کن پیام داده شد. پیامى که به نوعى از من مى‌خواستند از آن نامه‌هاى معمول بنویسم تا مشکل سفرم حل شود. جوابم مشخص بود: «من جرمى مرتکب نشدم که حال درخواست بخشش یا تقلیل در حکمى که داده‌اند بکنم. اگر مى‌خواستم چنین کنم، در زندان کرده بودم. نوشتن نامه یعنى قبول حکمى که حتى در قرون وسطى یا دوران مک کارتى فکرش هم غیر قابل باور بوده است.»

ماه گذشته کانون کارگردانان سینما در نامه‌ای از حسن روحانی رئیس‌جمهور خواسته بودند اجازه خروج این فیلمساز را برای شرکت در جشنواره کن صادر کند.

با این حال مقامات پاسخ صریحی به این درخواست ندادند. سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد، ماه گذشته حل این مسئله را منوط به زمان کرده بود.

عدم حضور جعفر پناهی در کن بازتاب گسترده داشت، صندلی خالی او مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت، دیگر هنرمندان ایرانی حاضر در کن هم نا خشنودی خود را از حضور نداشتن اعلام کردند.

اصغر فرهادی در نشست خبری فیلم «همه می‌دانند» ضمن ابراز ناراحتی از اینکه جعفر پناهی نمی‌تواند برای نمایش فیلم خود در جشنواره فیلم کن شرکت کند، گفت: «دلم می‌خواهد از اینجا پیغام بدهم که کسانی که می‌توانند تصمیم بگیرند کاری کنند که جعفر پناهی از کشور خارج شود. او در جشنواره‌های زیادی شرکت کرده و جوایز زیادی گرفته است. سفر برای او مهم نیست. اما فیلمساز دوست دارد وقتی فیلمش را ساخت، رودر روی تماشگر باشد تا بداند چه نظری درباره فیلمش دارد. از طریق خواندن اخبار نمی‌تواند این را متوجه بشود.»

او افزود: «حس عجیبی دارم. من اینجا هستم و می‌توانم باشم و او نمی‌تواند باشد. این اذیتم می‌کند. از اینکه در همه این سال‌ها منزوی نشد، افسرده نشد و کار کرد و چند فیلم ساخت برای من قابل احترام است.»

حاشیه‌های عدم حضور پناهی در کن بیش از فیلم او مورد توجه قرار گرفته است. با اینحال برخی منتقدان “سه رخ” را ستوده اند.

روزنامه لوموند چاپ فرانسه فیلم جدید جعفر پناهی را نمادی تازه از «مینیمالیسم خوش‌قریحه» او دانسته است.

این روزنامه در مطلبی که روز یکشنبه منتشر کرده است می‌نویسد: «فیلم سه رخ تغییری جدید در نمایش محصوریتی است که فیلمساز را برای چهار فیلم آخرش بین داخل آپارتمان و ماشین گرفتار کرده بود. این بار نیز پناهی که بار دیگر در نقش خودش ظاهر شده است از ماشین استفاده می‌کند، اما برای اینکه ما را به سفری دور به منطقه ترک‌نشین و کوهستانی در شمال غرب ایران ببرد.»

سومین حضور ایرانیان در کن به نقش آفرینی گلشیفته فراهانی در فیلم “دختران آفتاب” باز می‌گردد. فراهانی در این فیلم در نقش فرمانده گروهی از زنان ایزدی ظاهر شده که به دنبال انتقام از نیرو‌های داعش هستند. فیلم را ایو هوسون کارگردانی کرده است.

حضور فراهانی بر روی فرش قرمز کن مورد توجه رسانه‌ها و مخصوصا افکار عمومی در داخل ایران قرار گرفت. این حضور واکنش‌هایی فراوانی در شبکه‌های اجتماعی داشته است.

فیلم “دختران آفتاب” توجه منتقدان را به خود جلب نکرده است.

انتهای پیام