نگاهی به شش سخنرانی روحانی در آمریکا

*گزینش هوشیارانۀ امید و تدبیر و اعتدال توسط مردم بزرگ ایران در انتخابات اخیر است که با تبلور مردم‌سالاری دینی و انتقال آرام قدرت اجرایی، نشان داد که ایران لنگرگاه ثبات در دریای ناآرامی‌های منطقه‌ای است. اعتقاد راسخ حکومت و مردم ما به صلح پایدار، ثبات، آرامش، حل مسالمت‌آمیز مناقشات و تکیه بر آرای عمومی به عنوان پشتوانۀ قدرت، مقبولیت و مشروعیت، نقشی والا در فراهم کردن چنین محیط امنی داشته است.

* دانش هسته‌ای در ایران بومی شده و فناوری هسته‌ای از جمله غنی سازی به مرحله تولید انبوه رسیده است. لذا تصور اینکه با ممانعت از برنامۀ هسته‌ای ایران از طریق اعمال فشارهای غیرقانونی می‌توان صلح آمیز بودن چنین برنامه‌ای را تضمین کرد، موهوم و به غایت غیر واقع بینانه است.

*تروریزم و کشتن انسان‌های بی‌گناه، اوج افراط و خشونت است. تروریزم، بلایی خشن، فراگیر و فرامرزی است، اما خشونت‌ها و افراط‌هایی که تحت عنوان مبارزه با تروریزم صورت می‌گیرد نیز محکوم است. راه‌های خشونت آمیز برای بحران‌های جهانی وجود ندارد و تضمین صلح و دموکراسی و تأمین منافع مشروع همۀ کشورها در جهان با نظامی‌گری محقق نمی‌شود.

* مردم جهان از جنگ، خشونت و افراط خسته‌اند و این فرصتی بی‌نظیر است. پیشنهاد می کنم طرح «جهان علیه خشونت و افراطی‌گری» در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گیرد و همۀ دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی و نهاد مدنی تلاش‌های جدیدی را برای سوق دادن جهان به این سو سامان دهند. باید به جای گزینة ناکارآمد «ائتلاف برای جنگ» در مناطق مختلف جهان به «ائتلاف برای صلح پایدار» در سراسر جهان اندیشید.

* دستیابی به توافق جامع هسته‌ای با ایران،‌ فرصتی تاریخی برای غرب است که نشان دهد با پیشرفت و توسعه دیگران مخالف نیست و تبعیض در مقررات بین‌المللی را دنبال نمی‌کند این توافق می تواند پیامی جهانی برای صلح و امنیت نیز داشته باشد که راه‌حل اختلافات، مذاکره و تکریم است نه منازعه و تحریم. هرگونه تأخیر در حصول توافق نهایی، تنها هزینه‌ها را بالا می برد.

*تروریسم در بستر فقر بیکاری، تبعیض، تحقیر و بی عدالتی می‌روید و با فرهنگ خشونت رشد می‌کند و برای ریشه کن کردن آن باید عدالت و توسعه را گستراند. دموکراسی، محصول رشد و توسعه است، نه جنگ و تجاوز، دموکراسی یک کالای صادراتی نیست که از غرب به شرق تجارت شود. وقتی پای ژنرال‌ها به منطقه باز شد، انتظار نداشته باشید دیپلمات‌ها به استقبال آنان بروند. وقتی جنگ شروع شد، دیپلماسی به پایان می‌رسد. وقتی تحریم آغاز شد، نفرتِ عمیق از تحریم کنندگان هم، شروع می شود. وقتی فضای خاورمیانه امنیتی شد، پاسخ آن هم امنیتی می شود. منافع کشورهای غربی در منطقه خاورمیانه در گرو به رسمیت شناختن باورها و خواست مردم منطقه در قالب نظام های مردم سالاری است.

* به یاد داشته باشیم که ایران، روزی همه را به «گفتگو» دعوت کرد که هنوز جنایت 11 سپتامبر، رخ نداده بود و روزی به «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری» خواند، که هنوز خشونت های اخیر ظهور نکرده بود. امروز خشونت و افراطی‌گری بدون مهار، خود را بصورت یک تهدیدِ قطعی جهانی، نمایان ساخته است.

*خاورمیانه، تشنۀ توسعه است و خسته از جنگ، در منطقۀ ما، سیاستمداران، و نخبگانِ معتدلی وجود دارند که مورد اعتماد ملت‌های خویش‌اند. نخبگان معتدل خاورمیانه می‌توانند قوی‌ترین ائتلاف‌ها را علیه خشونت تشکیل دهند.

*«برنامه جامع اقدام مشترک» میان ایران و 6 قدرت جهانی بلافاصله پس از توافق، با تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد به یک سند بین‌المللی بَدَل گردید. این سند از نظر حقوق بین‌الملل، سازه استواری است که برای اولین بار در تاریخ ملل، دو طرف، به جای مذاکره پس از جنگ برای دستیابی به صلح، پیش از مخاصمه، به مصالحه دست یافتند. پایبندی طرفین به انجام تعهداتشان را، اصلی‌ترین عامل موفقیت در روند اجرایی مذاکرات می‌دانیم.

* تنها راه حفظ و تداوم صلح، توسعه است. ما بارها گفته‌ایم که تنها راه ریشه‌کنی تروریسم در خاورمیانه از بین بردن زمینه‌های اجتماعی،‌ اقتصادی و فرهنگی آن است. تعامل اقتصادی بر پایه منافع متقابل‌ می‌تواند امنیت پایدار را به ارمغان آورد و منطقه را به کانونِ صلح و توسعه تبدیل کند. در نظام بین الملل امروز پیوند متقابل اقتصاد کشورها به یکدیگر مهمترین عامل برای تسهیل تعامل سیاسی و کاهش چالشهای امنیتی است.

* خطر بزرگ و اصلی در جهان امروز آن است که، سازمان‌های تروریستی به حکومت‌های تروریستی تبدیل شوند. ما پیشنهاد می‌کنیم که مبارزه با تروریسم به یک سند و قاعدة الزام‌آور بین‌المللی بدل شود و هیچ دولتی حق نداشته باشد از تروریسم به عنوان یک روش مداخله‌جویانه در امور ملت‌ها حمایت کند. من برای مقابله با جهل، دیکتاتوری، فقر، فساد، تروریسم و خشونت، و مقابله با اثرات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی آن، جهان را به تدوین یک «برنامه جامع اقدام مشترک» برای این مبارزه و ایجاد «جبهه متحد مبارزه با افراط‌گرایی و خشونت»، دعوت می‌نمایم.

*فراموش نکنیم که ریشه های جنگ و ویرانی و ترور امروز، در اشغالگری و تجاوز و مداخلات نظامی دیروز نهفته است. اگر تجاوز نظامی آمریکا به افغانستان و عراق و حمایت بی حساب آمریکا از اقدامات ضدانسانی رژیم صهیونیستی علیه ملت مظلوم فلسطین نبود، امروز تروریستها بهانه ای برای توجیه جنایات خود نمی یافتند.

* پدیده تروریسمِ بدون مرز و خشن و افراطی را شاید بتوان نتیجۀ استراتژیهای امنیتی قدرتهای بزرگ طی 15 سال گذشته بعد از 11 سپتامبر دانست.

* بدون مردم‌سالاریِ واقعی و بدون جلبِ مشارکت فراگیر، نمی‌توان با اشکال گوناگون شبکه‌های جنایی وتروریستی مبارزه کرد . ما بر این باوریم که کشورهای منطقه با تکیه ‌بر تاریخ و فرهنگ مشترک، می‌توانند آینده مشترک خود را بیافرینند وجریان‌های تروریستی را منزوی سازند. نباید اجازه داد منطقه‌ای که صد سال پیش به کشورهای متعدد تجزیه شد یک‌بار دیگر در معرض تجزیه مجدد قرار گیرد.

*ایران با هرگونه فرقه گرایی و دامن زدن به اختلافات مذهبی مخالف است. مسلمانان، اعم از شیعه و سنّی قرنهاست که  در کنار یکدیگر، با احترام و اتّحاد، برادرانه زندگی کرده و خواهند کرد. تبدیل تفاوتهای مذهبی به تقابل های پر تنش، از مطامع سیاسی  برخی کشورها سرچشمه می گیرد که می‌کوشند با پوشش‌های مذهبی، قدرت طلبی خود را پنهان سازند.

*فراتر از حل پرونده هسته‌ای، برجام درس‌هایِ مهمی برای حل و فصلِ مشکلاتِ پیچیده جهانی نیز به همراه دارد. برجام فقط یک توافق سیاسی نیست، بلکه یک رویکرد جدید و روشی خلاقانه برای تعامل سازنده به‌منظور حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران‌ها و چالش‌ها است.

*ایالات متّحده، به خوبی می داند که برجام، اکنون یک سند پذیرفته شدۀ چندجانبه است. هر گونه بدعهدی‌اش در اجرای برجام، به بی اعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان می‌انجامد.

*رویکرد ما صلح‌خواهی و حمایت از حقوق ملت‌هاست. در دنیای امروز صلح، امنیت، ثبات و پیشرفت کشورها در هم تنیده شده‌اند.

*ایران از گذشته، پرچم دار تسامح در حق ادیان و اقوام مختلف بوده است. ما همان ملتی هستیم که یهودیان را از رنج اسارت بابلی نجات دادیم؛ ارمنیان مسیحی را با آغوش باز در میان خویش، پذیرفتیم.

*ما امروز در صف مقدم مبارزه با تروریسم و تندروی مذهبی در خاورمیانه قرار داریم.

*برجام حاصل بیش از دو سال مذاکرات فشرده است که نتیجه آن، مورد حمایت شورای امنیت ملل متحد، و جامعه جهانی قرار گرفت و به صورت بخشی از قطعنامه 2231 شورای امنیت در آمد. برجام متعلق به یک یا دو کشور نیست، برجام سند شورای امنیت، و متعلق به کل جامعه بین‌المللی است.

*دولت جدید آمریکا با پیمان شکنی و نقض تعهدات بین المللی، فقط اعتبار جهانی خود را می‌شکند و اعتماد دولت‌ها و ملت‌ها نسبت به هر گونه مذاکره و تعهدات آینده خود را از دست می‌دهد.

* توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، از جمله توانمندی‌های موشکی، تنها جنبه دفاعی و بازدارندگی داشته و برای حفظ صلح و ثبات در منطقه، و جلوگیری از ماجراجویی بی‌خردان، هدف‌گذاری شده است.

آمریکا باید برای مردم خود توضیح دهد که چرا با صرف صدها میلیارد دلار از دارایی‌های ملت خود و ملت‌های منطقه به جای آن‌که به ثبات و امنیت کمک کند، موجب قتل، فقر، ویرانی، رشد تروریسم و افراطی‌گری در منطقه و جهان شده است.

*اقتصاد ایران در چهار سال اخیر به خوبی نشان داده که از ظرفیت‌های کم‌نظیر رشد و توسعه برخوردار است. در این راه، از مشارکت و همکاری همه سرمایه گذاران و صاحبان اندیشه و ابتکار در سراسر جهان استقبال می‌کند.

* دولت آمریکا در حالی‌که برخلاف قواعد و حقوق بین‌الملل، از یک توافق چندجانبۀ مصّوب شورای امنیت خارج شده، جمهوری اسلامی ایران را به گفت‌و‌گوی دوجانبه می‌خواند. ️خرسندیم که جامعه بین‌المللی، خروج یک‌جانبه و غیرقانونیِ دولت آمریکا از برجام را برنتافت و در برابر آن موضعی قاطع اتخاذ کرد.

*سازمان ملل متحد نباید اجازه دهد که مصوباتش، گروگانِ بازی‌های انتخاباتی و تبلیغاتی برخی از اعضا گردد.

*تحریم‌های یک‌جانبه و نامشروع، خود نوعی تروریسمِ اقتصادی و ناقض حقِ توسعه است. جنگ اقتصادی که آمریکا تحت عنوان تحریم‌های تازه، آغاز کرده نه تنها مردم ایران را هدف قرار داده، بلکه آثار زیان‌باری برای مردم کشورهای دیگر داشته و در روند تجارت جهانی، اِخلال کرده است.

* ایران و ایرانی، در مقابل طوفان حوادث هرگز نشکسته و حتی سر خم نکرده است.

*سیاست آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران از ابتدا غلط بوده و رویکرد لجاجت در مقابل خواستِ مردم ایران، که در انتخابات‌های متعدد بروز و ظهور یافته، یقیناً محکوم به شکست است.

*️آمریکا فکر می‌کند چون زور دارد حق هم دارد.هیچ دولت و ملتی را نمی‌توان به زور به پایِ میز مذاکره آورد و اگر چنین شود آنچه انباشت می‌شود، خوشه‌های خشم ملت‌هاست که نصیب زورگویان خواهد شد.

* راه بهتری جز گفت‌وگو وجود ندارد اما گفت‌وگو، دوسویه است. تحریم و تکفیر دو روی یک سکه است؛ در تکفیر، اندیشه انسان‌ها انکار می‌شود و در تحریم، زندگی و رفاه مردم نفی می‌گردد. برای گفت‌و‌گو نیازی به گرفتن عکس‌های دونفره نیست، می‌توان در همین جا و در این مجمع عمومی، سخنِ یکدیگر را شنید.من گفت‌و‌گو را از همین جا آغاز می‌کنم و به صراحت اعلام می‌کنم: موضوع امنیت بین‌الملل، بازیچه سیاستِ داخلی آمریکا نیست.

*مردم ما امروز عزادار شهادت ده‌ها انسان بی‌گناه اند که روز شنبه توسط تروریست‌هایی بخاک و خون کشیده شدند که با کمال وقاحت از برخی پایتخت‌های غربی و در مصاحبه با رسانه‌هایی که در غرب با دلارهای نفتی اداره می‌شوندمسئولیت این وحشیگری را پذیرفتند.

*چرا هیچیک از ‌کشورهای تامین کننده مالی گروه‌های تروریستی ضد مردم ایران که سابقه تامین مالی و تسلیحاتی داعش و النصره و القاعده را نیز دارند نه تنها مورد مؤاخذه قرار نمی‌گیرند بلکه تشویق و تسلیح هم می‌شوند؟برای اینکه دنیا ادعای مبارزه با تروریزم را جدی بگیرد، نیازمند یک اقدام مشترک جهانی برای برخورد جدی با این پدیده شوم بدون توجه به عاملین و قربانیان آن هستیم