تحلیل سردبیر رای الیوم از سفر محمد بن سلمان به کشورهای عربی
در سرمقاله روزنامه‌ی رای الیوم می‌خوانیم: دقیقا نمی‌دانیم که پس از بازداشت یا تبعید تعداد زیادی از کسانی که در جنایت قتل خاشقجی، روزنامه‌نگار و منتقد عربستانی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم دست داشته‌اند، مشاورانی که همچنان پیرامون محمد بن سلمان حضور دارند، چه کسانی هستند، اما آنچه می‌دانیم این است که این مشاوران در ترغیب بن سلمان به انجام این سفر دوره‌ای بین‌المللی مشاوره غلط به او داده‌اند. این سفر دوره‌ای از روز پنجشنبه با سفر بن سلمان به امارات شروع شده و شامل بحرین، مصر، تونس، الجزایر و موریتانی است و دست آخر هم در آرژانتین و مشارکت در نشست “گروه ۲۰” خاتمه می‌یابد.
به گزارش ایسنا، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رای الیوم چاپ لندن در تحلیلی نوشت: “روشن است که هدف از این سفر دوره‌ای این گون القا کردن است که ولیعهد به واکنش کشورهای عربی و بین‌المللی در خصوص متهم کردن او به دست داشتن در قتل خاشقجی و نحوه کشتن وحشیانه او اعتنایی ندارد و می‌خواهد این گونه وانمود کند که هیچ‌گونه خطر و توطئه داخلی جهت براندازای او، همانطور که در برخی رسانه‌های عربی و خارجی شایعه شده وجود ندارد و همچنان او حاکم دوفاکتوی عربستان است اما ممکن است واکنش‌های متعاقب به این سفر نتایج عکس داشته و منفی باشند و شاید نمک روی زخم بحرانی بپاشند به ویژه اینکه کسانی هستند که مشتاق دیدن چنین صحنه‌ای‌اند.
بدون شک کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس یعنی امارات و بحرین و شاید مصر برای او حریم امن باشند و هیچ مشکلی برای ولیعهد عربستان در سفرش به وجود نخواهند آورد، این کشورها هم‌پیمان عربستان هستند اما مطمئنا در دیگر کشورها مانند تونس، الجزائر و موریتانی اوضاع این‌چنین نخواهد بود، زیرا در این کشورها احزاب سیاسی، نمایندگان پارلمان، سازمان‌های جامعه مدنی قوی، مخالفان سیاسی فعال، رسانه‌های تاثیرگذار و افکار عمومی وجود دارند که خیلی دوستدار ولیعهد و کشورش و سیاست‌های عربی و بین‌المللی او نیستند.
در حال حاضر معضل تنها محدود به قتل خاشقجی و حل کردن او در اسید آن هم پس از تکه تکه کردن جسدش به دست جوخه مرگ سعودی نیست که به طور ویژه برای انجام این ماموریت وارد استانبول شدند و اکثرشان از نزدیکان ولیعهد بودند بلکه اتهام‌های گسترده‌تری علیه عربستان و شخص بن سلمان در زمینه نقش و تلاش او برای عادی‌سازی روابط کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس با رژیم اشغال‌گر صهیونیستی وارد است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا که از مدافعان و حامیان اصلی بن سلمان است مانند دوستی خاله خرسه رفتار می‌کند وقتی که اعلام می‌کند، اگر عربستان نبود، اسرائیل هم نمی‌توانست به موجودیت خود ادامه دهد و تاکید او بر این امر که باقی ماندن ولیعهد در سمتش به نفع آمریکا و اسرائیل است این ضرب‌المثل انگلیسی را به ذهن متبادر می‌کند که “با چنین دوستی نیازی به دشمن نیست.”
هنوز بیانیه رسمی از سوی عربستان درباره اینکه بن سلمان به تونس، الجزایر یا موریتانی سفر خواهد کرد یا نه، صادر نشده است، همچنین این کشورها هم همچنان سکوت کرده‌اند اما سازمان‌های جامعه مدنی در این کشورها کاملا با این سفر ولیعهد اعلام مخالفت کرده‌اند و این مخالفت را در تظاهرات و جمع‌آوری امضاهای میلیونی ابراز داشته‌اند که در این اقدامات سازمان‌های جامعه مدنی نقش اساسی داشتند، شاید این مخالفت‌ها منجر به لغو سفر بن سلمان شود و سکوت کشورهایی که مخالفت نمی‌کنند هم در این حالت متعمدانه باشد.
حقوق‌دانان الجزایری با این سفر مخالفت کردند و آن را در بیانیه‌ای که توسط سندیکای حقوق‌دانان صادر شده، حلقه‌ای از سلسله حلقه‌های عادی‌سازی غیرمستقیم روابط با اسرائیل عنوان کرده‌اند، سخنگوی اتحادیه جوانان الجزایر اعلام کرد، سفر بن سلمان به کشور به دلیل کشتن مردم یمن و نابودی کشورهای منطقه مانند سوریه و لیبی و بلکه همه منطقه مورد استقبال قرار نمی‌گیرد، در موریتانی هم محمد ولد فال، رئیس حزب الرفاه از وجود درخواست‌های بسیاری از احزاب سیاسی و بسیاری از شخصیت‌های فرهنگی و اصناف درباره تحریم کردن این سفر بن سلمان خبر داد و یک نماینده تونسی در داخل پارلمان پلاکاردی با مضمون “به اینجا خوش نیامدید” در دست داشت و تعداد زیادی از فعالان جامعه مدنی تونس با سفر ولیعهد به کشورشان کاملا مخالفت کردند که قرار است روز سه شنبه انجام شود، همچنین نباید بیانیه‌هایی که روزنامه‌نگاران و اپوزیسیون مصر در مخالفت با این سفر صادر کرده‌اند را فراموش کنیم، آنها بن سلمان و چشم‌پوشی دولت مصر از دو جزیره «صنافیر» و «تیران» را با یکدیگر مرتبط دانستند و از طرفی هم این مساله حمایت حامیان دولت این کشور را نفی نمی‌کند و شاید برای حمایت از این سفر ولیعهد تظاهرات کنند.
شاید صحبت کردن از حوادث غیرمنتظره که ممکن است در نشست گروه ۲۰ رخ دهد، زود باشد اما صد در صد نمی‌تواند سراسر این نشست منفی باشد زیرا سه رهبر برجسته یعنی پوتین، ترامپ و اردوغان در این نشست حضور دارند که برای دیدار با بن سلمان اظهار تمایل کرده‌اند اما چنین رغبتی از سوی رهبران دیگر مانند رئیس جمهوری فرانسه، صدر اعظم آلمان، نخست وزیر انگلیس و نیز نخست وزیر کانادا دیده نشده است به همین دلیل در این نشست حوادث غیرمنتظره مثبت یا منفی وجود خواهد داشت و بسیاری احتمال می‌دهند که حوادث منفی رخ دهد.
ما در حال حاضر در برابر دو گروه قرار داریم، گروه اول به رهبری ترامپ است و می‌خواهد کارنامه ولیعهد را سفید نگهداشته و او را از جنایت قتل خاشقجی و همه پیامدهای آن مبرا کند، گروه دیگر به رهبری اردوغان، (البته تا الآن) و نمایندگان برجسته کنگره و اکثر رسانه‌های آمریکایی و اروپایی به دنبال مجرم شناختن بن سلمان و اعمال تحریم‌ها علیه او و دولت عربستان هستند.
بحثی در این نیست که سرمایه یک سلاح قوی است و شاید به صورت تئوری کفه ترازوی گروه نخست را سنگین‌تر کند، معاملات و قراردادها بر اصول و ارزش‌های انسانی در دنیای غرب مقدم هستند اما نباید جریان مدنی و پارلمانی قوی مانند رسانه‌های موثر همچون مجله اکونومیست و روزنامه واشنگتن‌پست و گاردین و ایندپندنت انگلیس دست کم گرفته شوند که همگی آنها خواستار این هستند که بن سلمان باید مسؤولیت اصلی را درباره قتل این روزنامه‌نگار عربستانی بر عهده بگیرد.
هدف از سفر دوره‌ای ولیعهد به کشورهای عربی و بین‌المللی ممکن است یکی از این دو یعنی کسب وجهه برای او و بازگشتش به جامعه بین‌الملل با کمترین خسارت یا محاصره و منزوی شدن او باشد و اگر گزینه‌ای بین این دو باشد که بعید هم نیست این است که بن سلمان با قدرت ضعیف‌تری نسبت به گذشته به کار خود ادامه دهد و دیگر مثل گذشته نباشد.”
انتهای پیام
