پرسشی درباره‌ی اظهارات عجیب آیت‌الله یزدی

مهرداد خدیر در عصر ایران نوشت: آیت الله محمد یزدی در پژوهشگاه علامه طباطبایی گفته‌اند: «در این ۴۰ سال به اندازه ۴۰۰ سال به این کشور خدمت شده است و به اندازه ۴۰۰ سال رشد و پیشرفت کرده‌ایم. تکنیک ها و ابزارها و وسایل و جمعیت و نوع زندگی با گذشته کاملا متفاوت شده است ولی سعی شده اصول مسلم اسلام و انقلاب نگاه داشته شود.»

طبیعی است که حامیان جمهوری اسلامی و نیروهای انقلاب این سخن را تصدیق می‌کنند و شاید تنها بر سر عدد ۴۰۰ بحث داشته باشند یا بگویند اغراق‌آمیز است و دفیق نیست و جناب یزدی با اعداد ۴۰ و ۴۰۰ جمله‌ای با استفاده از صناعت مراعات نظیر یا جناس در ادبیات ساخته است و مخالفان و منقدان این گزاره را رد کنند و بگویند در مباحث اقتصادی با سه شاخص اصلی نرخ تورم و نرخ بیکاری و نرخ رشد اقتصادی و مقایسه با امکانات و ثروت ها و دیگر کشورها و آرمان های انقلاب و از زبان کارشناسان باید قضاوت کرد و در مباحث فرهنگی و سیاسی و اجتماعی هم شاخص های مختلف می توان ارایه داد.

ممکن است برخی در نقد و رد، به خسارات جنگ هشت ساله اشاره کنند و بعضی دیگر در تأیید و ستایش به گسترش شبکه بهداشت و درمان و تجهیز مردم به وسایل ارتباطی مدرن و تعداد دانشجویان در این سال ها و این بحث را می توان روزها ادامه داد و هر طرف هم دلایلی اقامه کند. موضوع این نوشته اما این نیست.

از آقای محمد یزدی می خواهیم بپرسیم:

بخش اصلی خدمات‌دهی مگر بر دوش دولت ها نبوده است؟ پس چگونه ممکن است منتقد قریب به اتفاق دولت‌ها باشند اما در عین حال از ۴۰۰ سال خدمت همین دولت ها بگویند؟!

از ابتدای جمهوری اسلامی این دولت ها مصدر کار بوده اند: دولت موقت به ریاست مهندس بازرگان، دولت شورای انقلاب در زمان ریاست ابوالحسن بنی صدر، دولت شهید رجایی در زمان نخست وزیری او، (دولت های مرحوم باهنر و مرحوم مهدوی کنی کوتاه و مستعجل بودند)، دولت میرحسین موسوی در دوران ریاست جمهوری آیت الله خامنه ای و طی هشت سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸، دولت سازندگی به ریاست مرحوم هاشمی رفسنجانی از ۶۸ تا ۷۶، دولت اصلاحات به ریاست سیدمحمد خاتمی از ۷۶ تا ۸۴، دولت مهرورزی به ریاست محمود احمدی نژاد از ۸۴ تا ۹۲ و دولت اعتدالیون به ریاست حسن روحانی از ۹۲ تا کنون.

درست است که از اصطلاح ۱۲ دولت استفاده می کنیم اما با توجه به رییسان اینها هشت دولت بر سر کار بوده اند.

اگر این خدمات ۴۰۰ ساله در زمان این دولت ها نبوده در زمان کدام دولت‌ها بوده و اگر در زمان این دولت‌ها بوده چرا آقای یزدی و همفکران ایشان در جامعۀ مدرسین در همه این سال ها این همه از تمام این دولت ها انتقاد کرده و می کنند؟

دولت بازرگان را که قبول ندارند چون سیاست گام به گام را اجرا می کرد و با دولت ایالات متحده ارتباط داشت. در دولت شورای انقلاب هم کسانی چون بنی صدر و قطب زاده ایفای نقش می کردند.

در دولت شهید رجایی نزدیک ترین چهره به نخست وزیر بهزاد نبوی بود و وزیران همسو با آقای یزدی ترجیح دادند از دولت خارج شوند یا در دولت دوم از ۶۴ تا ۶۸ باقی نماندند (احمد توکلی، مرحوم عسگر اولادی، مرتضی نبوی و چند چهره دیگر). ضمن این که متحدین و مؤتلفین جامعه مدرسین – حزب مؤتلفه و جامعه روحانیت – دولت موسوی را به چپ روی متهم می کردند.

با دولت هاشمی در چهار سال اول همراه بودند اما در چهار سال دوم آن قدر فشار آوردند تا تعدیل را تعطیل کرد و وزرای کلیدی را تغییر داد.

نسبت جناح راست با دولت اصلاحات نیاز به توصیف ندارد. بنا بر این به خدمتی در این هشت سال قاعدتا قایل نیستند.

چهره های اصلی دولت احمدی نژاد را هم که نفی و طرد کردند و با دولت روحانی و برجام او هم که موافق نیستند.

با این حساب آیا منظور ایشان این است که ۴۰ سال خدمت به اندازه ۴۰۰ سال را نه دولت که دستگاه های دیگر انجام داده اند؟ در این حالت نظرشان درباره مجالس اول و دوم و سوم و ششم چیست؟

قصد قضاوت در میان نیست اما مگر اصولگرایان به جز دولت احمدی نژاد و دولت اول هاشمی رفسنجانی بقیه دولت ها را نقد و طرد نکرده اند؟ مگر از بام تا شام همین دولت را نفی نمی کنند؟ پس این خدمات را چه کسانی ارایه می کنند؟

نه می توان دولت را از گزارۀ آقای یزدی کنار گذاشت و نه می توان گزارۀ آقای یزدی را با در نظر گرفتن دولت هایی که هفکران ایشان غالبا نمی پسندیده اند تحلیل و فهم کرد.

کوتاه این که نمی توان هم به ۴۰۰ سال خدمت در ۴۰ سال گذشته باور داشت و هم اکثر قریب به اتفاق دولت های این ۴۰ ساله را نفی و متهم کرد و روشن است که نمی توان تمام خدمات ۴۰۰ ساله مورد نظر ایشان را به نهادهای غیر دولت نسبت داد.

تأکید می کنم این گفتار درصدد دفاع از این دولت و آن دولت نیست. نه می خواهد گزاره آقای یزدی را با جزییات تأیید کند و نه مانند اپوزسیون ضد نظام خدمات را فارغ از این که چه اندازه بوده نفی کند. تنها و تنها می خواهد این را بگوید که نمی شود اغلب دولت ها و خصوصا رییسان آنها از بازرگان و هاشمی و خاتمی و روحانی و حتی احمدی نژاد را نامطلوب و نامقبول دانست و در عین حال از خدمات دولت ها هم سخن گفت. همین!»

انتهای پیام