از «ای قشنگ‌تر از پریا» تا «مرغ سحر»
علی خسروجردی، انصاف نیوز: از «ای قشنگ‌تر از پریا»ی شهرام شبپره و «آقامون جنتلمنه»ی ساسی مانکن تا «مرغ سحر» خسرو آواز ایران و «طلوع من» محسن نامجو و رپ‌های فارسی، ترانه‌ها و آوازهایی است که مردم روزانه به آنها گوش می‌دهند. برخی از مردم می‌گفتند ترانه‌های پاپ دهه‌ی 60 رنگ و بویی خاص داشت و ترانه‌های امروزی، آن حال و هوا را ندارد. تین‌ایجرها [13 تا 19سال] از خوانندگانی اسم می‌برند که شاید قدیمی‌ترها حتی نام این خوانندگان را نشنیده باشند. عده‌ای هم می‌گویند با ترانه‌های ایرانی ارتباطی ندارند و تنها ترانه خارجی گوش می‌دهند.
شاید قاطعانه بتوانیم بگوییم، معدود افرادی در دنیا هستند که از شنیدن موسیقی لذت نمی‌برند و یا ارتباطی با آن برقرار نمی‌کنند. علاوه بر جنبه سرگرمی، موسیقی تاثیر زیادی بر روح و اندیشه و کیفیت زندگی شنوندگان دارد. لوریس چکناوراریان معتقد است که هیچ ارتشی در دنیا قدرت موسیقی را ندارد. برخی از موسیقی‌ها یادآور خاطراتی خاص برای شنوندگان است یا با شنیدن موسیقی یاد مکان یا شخصی می‌افتند. به نظر می‌رسد موسیقی پاپ در بین مردم جایگاه بالاتری دارد و تعداد افراد بیشتری به این موسیقی گوش می‌دهند.
خبرنگار انصاف نیوز در گزارشی میدانی با تعدادی از شهروندان تهرانی درباره‌ی اینکه چه موسیقی گوش می‌دهند، گفت‌وگو کرده است. این گزارش نشان می‌دهد که مردم در روز حداقل یک ساعت موسیقی گوش می‌دهند و خوانندگان جدید هم در پلی‌لیست مردم جای دارند.
این گزارش ساعاتی که مردم به موسیقی گوش می‌دهند، منطقه، نوع موسیقی و خواننده، سن و جنسیت جامعهی آماری خود را بررسی کرده است. نتایج این گزارش را در ادامه می‌خوانید:
|
جنسیت جامعهی آماری |
|
| زن | 28 |
| مرد | 52 |
| مجموع | 80 |
وقتی سن آنها را می‌پرسم، پاسخ‌ها متفاوت است، برخی سن خود را نمی‌گویند و عده‌ای هم تقریبی پاسخ می‌دهند. در مقابل این افراد، برخی هم سن خود را می‌گویند. کوچک‌ترین کسی که در این نظرسنجی شرکت کرد، نوجوانی 15 ساله و مسن‌ترین آنها خانمی 68 ساله بود که به پرسش‌های خبرنگار انصاف نیوز پاسخ داد.
|
سن |
|||
| محدوده سنی | تعداد | زن | مرد |
| 18-15 | 6 | * | 6 |
| 25-20 | 18 | 8 | 10 |
| 30-26 | 11 | 3 | 8 |
| 36-31 | 22 | 2 | 20 |
| بالای 40 سال | 10 | 2 | 8 |
| نا مشخص | 13 | 13 | * |
| مجموع | 80 | 28 | 52 |
جدول زیر سلیقه‌ی موسیقایی افراد به تفکیک محل‌های تجمع آنها را نشان می‌دهد که تا حدودی می‌تواند نشان دهنده‌ی قشر مورد نظر باشد. برای تهیه‌ی گزارش به پارک هنرمندان، حوالی تئاتر شهر، خیابان توحید، محدوده‌ی کنسرواتوار دانشگاه تهران و میدان انقلاب سری زده شد.
|
منطقه و سبک موسیقی |
||||||
| منطقه | تعداد | سبک موسیقی | ||||
| ملی ایرانی | پاپ | رپ | خارجی | راک و جاز | ||
| پارک هنرمندان | 18.75% | 1.25% | 15% | 1.25% | 1.25% | * |
| تئاتر شهر | 31.25% | 5% | 10% | 10% | 2.5% | 3.75% |
| خیابان توحید | 15% | * | 5% | 10% | * | * |
| کنسرواتوار دانشگاه تهران | 7.5% | 3.75% | * | * | * | 3.75% |
| میدان انقلاب | 27.5% | 2.5% | 18.75% | 2.5% | 2.5% | 1.25% |
| مجموع | 100% | 12.5% | 48.75% | 23.75% | 6.25% | 8.75% |
| 100% | ||||||
نتایج این گزارش نشان می‌دهد که مدرک تحصیلی با سبکی که به آن گوش می‌دهند هیچ ارتباطی ندارد و به نظر می‌رسد گوش دادن به سبک خاص موسیقی پدیده‌ای است که به سلیقه‌ی افراد مربوط می‌شود.
|
مدرک تحصیلی و سبک موسیقی |
|||||
| مدرک تحصیلی | سبک موسیقی | ||||
| ملی ایرانی | پاپ | رپ | خارجی | راک و جاز | |
| محصل | * | %1.25 | 5% | 1.25% | * |
| دیپلم | * | 2.5% | * | * | * |
| کاردانی | 3.75% | 7.5% | * | * | * |
| کارشناسی | 6.25% | 23.75% | 17.5% | 5% | 7.5% |
| کارشناسی ارشد | 2.5% | 13.75% | 1.25% | * | 1.25% |
| مجموع | 12.5% | 48.75% | 23.75% | 6.25% | 8.75% |
بیشتر افرادی که به پرسش‌های انصاف نیوز پاسخ دادند، در روز بیش از یک ساعت موسیقی گوش می‌دهند. از آنها درباره‌ی اینکه در خیابان هم به موسیقی گوش می‌دهند هم می‌پرسم، پاسخ‌ها به این پرسش متفاوت بود. عده‌ای در پاسخ می‌گفتند در خیابان به موسیقی گوش دادن، حال و هوای خاصی دارد ولی برخی دیگر خیابان را مکان مناسبی برای موسیقی گوش دادن نمی‌دانستند.
|
مدت زمان گوش دادن به موسیقی |
||||||
| محدوده سن | مدت زمان | در خیابان به موسیقی گوش می‌دهند | ||||
| کمتر از یک ساعت | 1 تا 2 ساعت | 2 تا 3 ساعت | 4ساعت و بیشتر | بلی | خیر | |
| 18-15 | 1 | 2 | 3 | * | 5 | 1 |
| 25-20 | 6 | 4 | 7 | 1 | 14 | 4 |
| 30-26 | 3 | 7 | * | 1 | 2 | 9 |
| 36-31 | 8 | 10 | 1 | 3 | 8 | 14 |
| بالای 40 سال | 8 | 2 | * | * | * | 10 |
| نا مشخص | 3 | 7 | 2 | 1 | 9 | 4 |
| مجموع | 29 | 32 | 13 | 6 | 38 | 42 |
محبوب‌ترین خوانندهی پاپ برای این افراد ابی و شادمهر عقیلی بودند. شجریان و شهرام ناظری هم در میان طرفداران موسیقی ایرانی، جایگاه خاصی داشتند. در کنار این افراد چهره‌های مطرحی مثل نامجو، چاووشی، احسان خواجه‌امیری هم در پلی‌لیست این افراد حضور داشتند. خوانندگانی هم بودند که شاید تعداد افراد کمتری از جامعه آنها را می‌شناسند.
|
موسیقی و سن افراد |
|
| سن | نام خواننده‌ها |
| 18-15 | ابی، حمید هیراد، گروه کیسوک، سینا پارسیان، حمید عسگری، سحر، احلام، یاس، قاف، زدبازی،LP. |
| 25-20 | چاووشی، نامجو، هیراد، اشوان، شجریان، ناظری، وحید تاج، ابی، ساسی، Linkin park، زانیار خسروی، جاستین بیبر، آرش ای‌پی |
| 30-26 | شهرام شبپره، نامجو، چاووشی، خواجه‌امیری، یاس، هیچکس، حجت اشرف‌زاده، سوزان روشن، آرش، فرهاد، همایون شجریان، سلنا گومز، رضا صادقی |
| 36-31 | داریوش، فرامز اصلانی، ناظری، شجریان، شهاب مظفری، حامد نیک‌پی، نامجو، منصور، علیرضا قربانی، محمد معتمدی |
| بالای 40 سال | رامش، عهدیه، بنان، هایده، داریوش، سالار عقیلی، چارلز آزناوور، فرهاد، شجریان، |
| نا مشخص | هایده، فرهاد، نامجو، فرامز اصلانی، حمید هیراد، ماکان‌بند، آرش و مسیح، شجریان، ناظری |
بیشتر این افراد می‌گویند کارها و آثار خوانندگان مورد علاقه‌ی خود را دانلود می‌کنند. قیمت گران آثار منتشر شده در داخل کشور و یا در دسترس نبودن برخی از این کارها در داخل ایران عواملی است که مخاطبان این آثار برای دانلود به آنها اشاره می‌کنند. آنها می‌گویند کارها را از سایت‌ها و یا کانال‌های تلگرامی دانلود می‌کنند.
قیمت آلبوم‌های ایرانی در سایت «بیپ‌تونز» از 8 هزار تا 28 هزار تومان است. در حالیکه این آلبوم‌ها با این قیمت‌ها به فروش می‌رسد، اما این کارها با یک سرچ ساده برای دانلود در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرد. برخی از سایت‌های داخلی، آلبوم‌های خارجی را برای فروش در دسترس مخاطبان قرار می‌دهند. قیمت این آلبوم‌ها از 40 تا 60 هزار تومان نوسان دارد. کاربران سایت آمازون هم می‌توانند با پرداخت 99سنت اشتراکی 4 ماهه برای دانلود داشته باشند.
جدول زیر خوانندهی مورد علاقه زنان و مردان را نشان می‌دهد. برخی از خواننده‌ها مثل ابی در میان زنان و مردان طرفداران خودش را دارد. برخی از خوانندگان هستند که بیشتر مورد توجه مردان هستند و در مقابل خوانندگانی هم هستند که فقط زنان به آنها علاقه دارند.
|
جنسیت و خواننده مورد علاقه |
|
| زنان | ابی، چاووشی، جاستین بیبر، هیراد |
| مردان | ابی، سحر، چاووشی، قربانی، هیراد |
بنابر این گزارش جامعهی آماری مورد نظر بیشتر به موسیقی پاپ تمایل دارند. خیلی نگذشته است از وقتی که تشییع پیکر مرتضی پاشایی -یکی از خوانندگان پاپ که طرفداران بسیاری داشت- تبدیل به یکی از شلوغ‌ترین تشییع پیکرهای هنرمندانی شد که در طول این سال‌ها برگزار شده است. شاید یکی از دلایلی که او را به یکی از پرطرفداترین خوانندگان زمان خودش تبدیل کرد، بیماری او، خواندن تیتراژ ماه عسل و پخش کلیپی از لحظات آخر عمر او در بیمارستان بود.
انتقاد اباذری از «پدیده پاشایی»
اما واکنش یوسف اباذری –جامعه شناس- در آن مقطع به این موضوع سروصدای فراوانی ایجاد کرد. اباذری درباره‌ی پدیده‌ای به نام «پدیده پاشایی» می‌گوید: «چه شده که می‌آیند و مسایل واقعی‌ای را که ما با آن روبه‌رو هستیم از ذهن ما می‌برند؟» و در ادامه به مرتضی پاشایی پرداخت: «این آقایی که عکسش را اینجا زده‌اند و چراغ‌ها را تاریک کرده‌اند، یک خواننده پاپ بود و پاپ در سیر موسیقی، مبتذل‌ترین نوع موسیقی است… من داده‌ام یک موسیقی‌دان، فرمت موسیقی او را تحلیل کرده… مبتذل محض است! ما [موسیقی] پاپی داریم که پیچیده است. این ساده‌ترین، مسخره‌ترین، احمقانه‌ترین و بدترین نوع موسیقی است. صدای فالش، موسیقی مسخره، شعر مسخره‌تر. بنابراین من چطور می‌توانم چنین چیزی را تحلیل نکنم؟
برای من خیلی جالب است که ۲۰۰-۳۰۰ هزار، یک میلیون نفر، یک ملتی می‌افتند به… و در مجلس ترحیم… شرکت می‌کنند… چرا مردم ایران به این افلاس افتاده‌اند؟ اینجا است که تحلیل بسیار مهم است. وقتی قرار است سیاست‌زدایی انجام شود، لاجرم چنین وقایعی پیش می‌آید. متوسل می‌شوند به خوانندگان پاپ برای اینکه جای سیاست واقعی را بگیرند.
این مساله، یک نکته شبه‌فاشیستی دارد که من از آن وحشت دارم. یک ترس متقابل است… سیاست‌زدایی، انهدام هر آن چیزی است که برایش انقلاب شد و عده زیادی برایش ایستاده‌اند… چرا وقتی یک روشنفکر می‌میرد کسی برای تشییع جنازه‌اش نمی‌رود؟ مگر وقتی [ساموئل] بکت مرد، چند نفر رفتند؟ سه نفر… این ماجرا نشانه بدی است»
اباذری تشییع پیکر این خواننده را با تشییع رقاصه‌ی کوچه‌بازاری زمان شاه مقایسه کرده بود و از حضور گسترده مردم در این مراسم انتقاد کرده بود.
انتهای پیام
