بن سلمان جهان را ناامید کرد | تحلیل میدل‌ایست‌آی
«عربستان تحت رهبری محمد بن سلمان طی سالی که پشت سر گذاشته شد از جنبه‌های گوناگونی در مشکلات فرو رفته است.»
به گزارش ایسنا، پایگاه خبری-تحلیلی “میدل ایست آی” در گزارشی درباره شرایط عربستان در سالی که گذشت نوشته است: عربستان در عرصه داخلی درگیر تناقض اصلاحات و سرکوب بود و در زمینه منطقه‌ای، دو حمله به میادین نفتی را متحمل شد که تولید نفت را دچار اخلال کرد و مصالحه‌ای نافرجام با قطر که پیش از آن که آغاز شود، دچار لغزش شد.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان پس از ماجراجویی نظامی نافرجام پنج ساله در یمن و قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی، هنوز نتوانسته در سطح جهانی وجهه یک رهبر قابل اعتماد را از خود نشان دهد. این ولیعهد در این سه عرصه (داخلی، منطقه‌ای و جهانی) تنها در زمینه تضعیف اعتبار عربستان و تخریب وجهه آن موفق عمل کرده است.
فعالان زندانی
با وجود بازارگرمی‌هایی که برای برنامه‌های آزادسازی اجتماعی و اقتصادی بن‌سلمان شده، موج‌های بازداشت‌های خودسرانه در عربستان همچنان مساله‌ای آزاردهنده است. بیشتر روشن‌فکران و کارشناسان دستگیر شده‌اند و اکثر آنان همچنان در انتظار محاکمه در دادگاه هستند.
این فعالان زندانی بدون فشاری موثر از سوی جامعه سعودی یا بین‌المللی که تنها محدود به هشتگ‌هایی در توییتر آن هم از سوی سعودی‌های مقیم خارج شده، در خطر فراموشی قرار گرفته‌اند.
بن سلمان مسئول مهاجرت اجباری صدها شهرند سعودی است که در خارج از این کشور به دنبال پناهگاهی امن هستند. رویکرد انعطاف‌ناپذیر او در خصوص انتقادها و تمایلش برای حضور در مرکز همه تصمیمات، عربستان را برای افرادی که عقیده متفاوتی دارند به زندانی بزرگ تبدیل کرده است.
اصلاحات اجتماعی و اقتصادی بن سلمان نتوانسته‌اند اتفاق نظر (داخلی) را به دست آورند که گزینه‌ای جز فرار از این کشور برای بسیاری از سعودی‌ها باقی نگذاشته است. شمار فزاینده این افراد موجب شده در خارج از عربستان به دنبال اساسی برای تجمیع دوباره و ایجاد صدایی متحد علیه پروپاگاندای سعودی باشند. این افراد هر ساله به رغم اختلافات عقایدشان کنفرانس‌هایی را در خارج از عربستان برگزار می‌کنند که تازه‌ترین نمونه آن نیز در ماه جاری میلادی برگزار شد.
همزمان با تقویت صنعت گردشگری و سرگرمی عربستان در سال ۲۰۱۹، این حکومت هنوز نشانه‌ای از آمادگی واقعی برای پذیرش عقاید مختلف از خود نشان نداده است و به نظر نمی‌رسد که این دو صنعت مشاغل کافی را برای بهبود مشکلات جوانان ایجاد کنند و هر دوی این زمینه‌ها بیشتر جنبه مصرف دارند تا تولید.
مصالحه نافرجام
در حالی که بحران‌های منطقه‌ای یمن و قطر پیروزی را برای ولیعهد عربستان به همراه نداشتند، مصالحه یمن نیز هنوز نتوانسته خود را به عنوان راهکاری پایدار برای آرام کردن طرف‌های درگیر و خروج عربستان از مداخله نظامی در این کشورثابت کند.
در همین حال، دعوت از امیر قطر برای شرکت در نشست شورای همکاری خلیج فارس در ریاض مورد انتقاد قرار گرفت و محاصره این کشور هنوز اقدامی غلط تلقی نشده است. قطر تا پایان سال ۲۰۱۹ کشوری به نظر می‌رسد که برای پذیرش یک مصالحه دائم با عربستان یا امارات عجله‌ای داشته باشد.
بن سلمان خلیج فارس را دچار گسستی کرده که ترمیم‌شدنی نیست. هیچ‌یک از حاکمان پیشین عربستان چنین سیاست متخاصمی را با کشوری همسایه پیش نگرفته بودند. در حالی که هدف این اقدام انزوای قطر بود، این شاهزاده سعودی تنها کسی بود که با سیاست‌های سازش‌ناپذیرش منزوی شد؛ سیاست‌هایی که به جای همکاری با دیگر کشورها و حل مشکلات از طریق دموکراسی، هدف تحقیر آن‌ها را دنبال می‌کردند.
رویکرد متخاصم بن سلمان در سیاست منطقه‌ای نتیجه معکوس داده و بسیاری از ناظرانT عربستان را مسئول عمیق شدن شکاف‌های خلیج فارس می‌دانند. شورای همکاری خلیج فارس در دوران حضور بن سلمان از مسیر خود به عنوان یک انجمن منطقه‌ای منحرف شده است.
این ولیعهد که با این شکست منطقه‌ای روبه‌رو است اما روی موج تازه اعتراضات عربی در لبنان و عراق برای خلاصی از شر رقبای منطقه‌ای خود حساب باز کرده است.
اشتباه محاسباتی
حساب کردن روی اعتراضات منطقه و جایگزین کردن هژمونی سعودی به جای نفوذ رقبای منطقه‌ای یک اشتباه محاسباتی است. نه معترضان عراقی و نه لبنانی‌ها خواستار جایگزینی نفوذی با نفوذ دیگر نیستند. بن سلمان اما ذهنیت افراد معترض را نمی‌فهمد زیرا بیشتر موافق سرکوب است تا آزادی.
ایران و ترکیه که همسایگان غیرعرب منطقه‌ای عربستان هستند نیز در برخورد با این کشور به نظر سازش‌ناپذیر می‌آیند و هر دوی آن‌ها بن سلمان را جدی نگرفته و در اعتماد به او تردید دارند.
تا زمانی که عربستان اجرای عدالت در پرونده قتل جمال خاشقجی را پیگیری نکند، دیدگاه ترکیه نسبت به بن سلمان تغییر نخواهد کرد. صدور حکم اعدام برای سه تن در حالی که سه فرد دیگر از جمله سعود قحطانی بدون اعلام جرم آزاد شده‌اند، این مشکل را حل نمی‌کند.
جامعه بین‌الملل هنوز نسبت به تایید اصلاحات اقتصادی بن سلمان بی‌میل است. فروش ۱.۵ درصد از سهام آرامکو در نهایت در سال جاری میلادی اتفاق افتاد اما سرمایه‌گذاران بین‌المللی چندان تمایلی به خرید آن نشان ندادند.
تا زمانی که عربستان از شفافیت، مدیریت و حاکمیت قانون برخوردار نباشد، دستیابی به دستاور مالی جهانی برایش دشوار خواهد بود.
سال پیش رو نیز روشن به نظر نمی‌رسد چرا که ظاهرا سرکوب‌ها و ماجراجویی‌های منطقه‌ای بن سلمان ادامه خواهند یافت. ولیعهد عربستان مردم خود، قدرت‌های منطقه و جامعه بین‌الملل را ناامید کرده است.
تنها تغییری در رهبری عربستان می‌تواند آینده‌ای بهتر را برای عربستان رقم بزند و وجهه آن را در خارج از مرزها بازیابد.
انتهای پیام
