اگر منافعمان تأمین نشود به برجام پایبند نمی‌مانیم

رئیس ستاد پیگیری برجام با تاکید بر برچیده شدن زیرساخت های حقوقی تحریم ها، گفت: اگر منافع ما در برجام تأمین نشود دلیلی بر پایبندی به آن وجود ندارد و آنچه که باعث می شود ما به آن پایبند باشیم منافع ملی است.

به گزارش فارس، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه و رئیس ستاد پیگیری برجام در چهل و نهمین نشست شورای هماهنگی امور حقوقی دستگاه های اجرایی کشور که در دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل وزارت امور خارجه برگزار شد، برجام را دستاورد بزرگ ملت ایران و ثمره 12 سال مقاومت دانست و اظهار داشت: پافشاری ملت ایران بر روی شعار «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» ما را به جایی رساند که طرف مقابل به این نتیجه برسد که راهی جز مذاکره ندارد و باید به پای میز مذاکره بیاید.

وی با بیان اینکه نتیجه مذاکرات برای دو طرف برد-برد است، ادامه داد: با این رویکرد ما می توانیم ادعا کنیم که به خواسته های خود رسیده ایم و برنده شده ایم و طرف مقابل نیز می تواند چنین ادعایی را مطرح کند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که لزومأ خواسته های طرف مقابل در تناقض با خواسته های ما نبوده است.

این دیپلماتیک کشورمان با تاکید بر اینکه یکی از خواسته های اصلی ما در این مذاکرات این بود که حق ما در داشتن انرژی صلح آمیز هسته ای تثبیت شود، تصریح کرد: ما می خواستیم بتوانیم کار خود را در این زمینه ادامه دهیم و شما دیدید که حق ایران در داشتن انرژی صلح آمیز هسته ای و همچنین موضوع غنی سازی به رسمیت شناخته شد.

عراقچی با بیان اینکه خواسته طرف مقابل بعد از چند مرحله جرح و تعدیل این بود که جلوی بمب هسته ای ایران را بگیرد و ادعا کنند که بدون جنگ به این هدف دست یافته اند، عنوان کرد: ما اعتمادسازی کردیم ضمن اینکه این از نظر ما امتیازی محسوب نمی شود چرا که سلاح هسته ای در دکترین ما جایی ندارد و ما در این زمینه فتوا داریم و استفاده از سلاح هسته ای را حرام می دانیم.

* محدودیت های پذیرفته شده نیازهای ضروری ایران را تعطیل نمی کند

وی افزود: ما اعتماد ایجاد کرده ایم که سراغ سلاح هسته ای نمی رویم و محدودیت هایی را پذیرفتیم که هیچ کدام از نیازهای ضروری ایران را تعطیل نمی کند.

معاون امور حقوقی و بین الملل وزیر خارجه با تاکید براینکه طرف مقابل سیاست های گذشته خود از جمله غنی سازی صفر، عدم فعالیت آب سنگین و تعطیلی فوردو را کنار گذاشت، اظهار داشت: دستاورد و خواسته اصلی ما که به آن دست پیدا کردیم تحمیل اراده به 6 قدرت برتر جهانی بود که در مدت 12 سال هر چه داشتند، انجام دادند ولی نتوانستند سیاست خود را به ما تحمیل کنند. در واقع اولین دستاورد ما تحمیل اراده ایران به طرف های مقابل بود.

عراقچی با بیان اینکه توانمندی های ایران در دانش هسته ای، توان نظامی، توان اقتصادی و توانمندی در بحث دیپلماسی خارجی غربی ها را پای میز مذاکره کشاند، اظهار داشت: اگر توانمندی های هسته ای ما به موقعیتی نرسیده بود که از نظر آنها برگشت ناپذیر باشد دلیلی نداشت پای میز مذاکره بیایند. اگر تعداد سانتریفیوژهای ما به 20 هزار نمی رسید، اگر راکتور اراک تا مرز راه اندازی پیش نمی رفت و مواد غنی شده ما تا 10 تن نمی رسید طرف غربی پای میز مذاکره حاضر نمی شد.

وی با اشاره به توانمندی های نظامی ایران به عنوان دومین توانمندی موثر در مذاکرات ادامه داد: اگر طرف مقابل می توانست از طریق نظامی دستاوردهای هسته ای ما را از بین ببرد، حتما این کار را انجام می داد.

رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه این دستاوردهای را مدیون دانشمندان موشکی و تمام نیروهای نظامی اعم از سپاه، بسیج، ارتش و توانمندی موشکی هستیم، همانطور که دستاوردهای هسته ای را مدیون دانشمندان و شهدای هسته ای هستیم، تصریح کرد: در حال حاضر کسی حتی فکر حمله به ایران را نمی تواند بکند.

به گزارش فارس، عراقچی با اشاره به توانمندی های اقتصادی و مقاومت مردم در برابر تحریم های اقتصادی عنوان کرد: سومین توانایی ما توانمندی اقتصادی و مقاومت در مقابل تحریم ها بود که غربی ها نتوانستند با اعمال این تحریم ها ما را به زانو در بیاورند و به قول خودشان با این تحریم ها ما را فلج کنند. مقاومت مردم در برابر تحریم ها طرف مقابل را به این نتیجه رساند که تحریم راه حل نیست.

وی با تاکید براینکه اگر دشمن از تهدیدهای نظامی و تحریم های اقتصادی نا امید نشده بود پای میز مذاکره نمی آمد، ادامه داد: توانمندی چهارم قدرت دیپلماسی است. البته قدرت دیپلماسی به پشتوانه قدرت داخلی می تواند موفق باشد و بدون آن نمی تواند به اهداف خود برسد و منافع کشور را تامین کند، همانطور که قدرت داخلی نیز بدون دیپلماسی خارجی ناکارآمد می ماند.

* توانمندی های حقوقی، دیپلماسی، نظامی و اقتصادی ایران تضمین اجرای برجام

رئیس ستاد پیگیری برجام  با بیان اینکه مذاکرات هسته ای تبلور توانمندی دیپلماتیک و حقوقی جمهوری اسلامی ایران بود، خاطرنشان کرد: در این مذاکرات همه توانمندی ها و تجربیات سی و چند ساله کشور انباشته شد و خود را نشان داد.

عراقچی با تاکید بر اینکه در این مذاکرات حقوقدانان ما پا به پای حقوقدانان آمریکایی جلو می آمدند و ریز مسائل را دنبال می کردند، افزود: اگر زمانی خاطرات این مذاکرات نوشته شود باید گفت که چطور حقوقدانان ما با دقت و وسواس خود طرف های آمریکایی را کلافه می کردند.

وی با بیان اینکه تیم حقوقی طرف مقابل بسیار قوی و گسترده بودند، عنوان کرد: آمریکایی ها برای تهیه مصوبه شورای امنیت کارشناسان درجه یک حقوقی خود را از نیویورک آورده بودند و با مشورت آنها این متن را تهیه می کردند. یک جایی از این متن دچار مشکلی بود که آقای دکتر ظریف متوجه ایراد آن شدند ولی آنها متوجه نشده بودند و بعد از بررسی متوجه شدند که حق با ما بوده است و خانم شرمن از این موضوع تعجب کردند.

عراقچی لغو قطعنامه های شورای امنیت و به رسمیت شناخته شدن برنامه هسته ای ایران از جمله نتایج مذاکرات برشمرد و تصریح کرد: تا وقتی که ما توانمندی های حقوقی، دیپلماسی، نظامی و اقتصادی کشور را حفظ کنیم برجام تضمین شده است، تضمین اجرای برجام حفظ این توانمندی ها است و اگر این قدرت جمهوری اسلامی نباشد به تضمین دیگری برای برجام نمی شود اتکا کرد.

* اگر منافعمان تأمین نشود به برجام پایبند نمی مانیم

این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه طرف مقابل اگر اراده کند می تواند قطعنامه خود را نقض کند ولی می داند که این کار برای آنها هزینه دارد، گفت: اگر منافع ما در برجام تأمین نشود دلیلی بر پایبندی به آن وجود ندارد و آنچه که باعث می شود ما به آن پایبند باشیم منافع ملی است.

عراقچی با اشاره به روند اجرای برجام اظهار داشت: تیرماه امسال برجام به سرانجام رسید و 26 دی ماه هم اجرایی شد و در این فاصله دو طرف آماده اجرای برجام شدند. مهم ترین اقدام در این مدت برچیده شدن زیرساخت های حقوقی تحریم ها بوده است.

وی با تاکید بر اینکه قطعنامه جدید شورای امنیت اذعان می کند که دوران جدیدی در روابط بین ایران و شورای امنیت سازمان ملل آغاز شده است، ادامه داد: مهم ترین پایه تحریم های ایران قطعنامه های شورای امنیت است چرا که قطعنامه های یکجانبه آمریکا و اروپا هم به واسطه مشروعیت قطعنامه شورا بنا شده بود.

معاون وزیر خارجه  لغو 12 قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را یکی دیگر از اقدامات انجام شده در این مدت بیان و خاطرنشان کرد: حتی زیرساخت های قطعنامه های شورای امنیت، قطعنامه شورای حکام و بحث PMD بود که نگرانی ها را به شورای امنیت ارجاع داد. در حال حاضر 12 قطعنامه شورای حکام لغو شده و قطعنامه جدیدی صادر شده است که به آینده و اجرای برجام نگاه می کند.

عراقچی با تاکید براینکه قطعنامه جدید به گذشته کاری ندارد و بسته شدن پرونده PMD یک دستاورد حقوقی و سیاسی بزرگ محسوب میشود، عنوان کرد: مقام معظم رهبری هم در تایید توافق هسته ای آن را منوط به بسته شدن PMD کرده بودند و کسی باور نمی کرد که این پرونده بسته شود در حالی که PMD پایه مشروعیت قطعنامه های شورای حکام بود که ایران را متهم به تلاش برای دست یابی به سلاح هسته ای و به عنوان یک تهدید بین المللی معرفی می کرد.

وی با بیان اینکه این پرونده براساس مستنداتی تهیه شده بود که عمده آنها جعلی و داستان پردازی بود، اضافه کرد: مقداری از آن هم ناشی از برخی اشتباهات ما بود و همه اینها پایه ای برای مشروعیت همه اتهامات علیه ما شده بود که با بسته شدن PMD این اتهامات رفع شد.

* رئیس جمهور آمریکا متعهد شده تحریم های کنگره را اجرا نکند

رئیس ستاد پیگیری برجام با تاکید بر اینکه تمام زیرساخت های حقوقی تحریم ها برچیده شده و دستورات لازم توسط رئیس جمهور آمریکا در این زمینه صادر شده است، تصریح کرد: تنها تحریم های کنگره آمریکا لغو نشده است ولی رئیس جمهور آمریکا در برجام متعهد شده است که این تحریم ها را اجرا نکند و اجرای این تحریم ها نقض برجام محسوب می شود.

عراقچی با بیان اینکه شورای وزیران اتحادیه اروپا نیز تحریم های ایران را لغو کردند، اظهار داشت: در واقع در سه سطح شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا تمام تحریم هایی که باید طبق برجام لغو می شد را لغو و به تعهدات خود در این زمینه عمل کردند.

وی با اشاره به اینکه انجام تعهدات طرف غربی و اینکه در صحنه عمل این موضوع آنطور که باید اثر خود را داشته یا نه، 2 موضوع متفاوت است، خاطرنشان کرد: چگونگی لغو تحریم ها در عرصه عمل و روندی که این موضوع طی می کند بحث دیگری است که به آن نیز می پردازد.

* ورود ایران به بازارهای بین المللی به عنوان صادرکننده مواد هسته ای

معاون وزیر خارجه ورود ایران به بازارهای بین المللی و صادرات مواد هسته ای را یکی دیگر از دستاوردهای برجام دانست و ادامه داد: ما وارد بازار بین المللی مواد هسته ای شده ایم و 140 تن کیک زرد از روسیه و 60 تن کیک زرد از قزاقستان خریده ایم. همچنین 10 تن مواد غنی شده 3.5 درصد به روسیه و 32 تن آب سنگین نیز به آمریکا فروخته ایم.

عراقچی با اشاره به کارهای انجام شده در 50 روز گذشته و پس از اجرایی شدن برجام گفت:  در این مدت مقدار زیادی ارز وارد کشور شده است که یک قلم آن حدود 12 میلیارد دلار است که این امر قبل از برجام و طبق توافق ژنو صورت گرفته است.

وی افزود: در این مدت 13 تن از این طلاهای کشور نیز آزاد شده است. بعد از برجام تمام پول های ما در خارج از کشور آزاد شد و در حال حاضر اختیار خرج کردن آن در دست بانک مرکزی و کشور خودمان است.

این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه وارد شدن یا نشدن این پول ها به کشور یک بحث ثانوی بوده و اختیار آن در دست بانک مرکزی است،  اظهار داشت: این پول های بلوکه شده به دولت، بانک مرکزی و وزارت نفت تعلق دارد و بخشی از آن نیز از گذشته در کشور چین به صورت سپرده گذاری بوده است.

* سوئیفت معجزه نمی کند

عراقچی با اشاره به پیچیدگی های اتصال بانک ها به سوئیفت تصریح کرد: علیرغم تمام حرف هایی که در این مورد زده می شود، همه بانک های ایرانی به سوئیفت وصل شده اند. از فردای اجرایی شدن برجام سوئیفت بیانیه داد و اعلام کرد که بانک های ایرانی و غیرتحریمی می توانند به این سیستم وصل شوند.

وی با بیان اینکه روند اتصال بانک ایرانی به این سیستم  در حال انجام شدن است، عنوان کرد: سوئیفت قراردادهایی را با آنها منعقد کرده و بانک ها نرم افزار مربوطه را گرفته اند، بر روی سیستم بانکی نصب شده، کدگذاری های لازم انجام شده و آموزش های لازم داده شده است.

این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه سوئیفت معجزه نمی کند و تمام خریدها با این اتصال یکباره انجام شود، ادامه داد: ولی تأکید می کنم که اتصال بانک های ما به سوئیفت برقرار شده و این ارتباط بین بانکی کم و بیش برقرار شده است. البته ممکن است در این فرآیند مشکلاتی نیز وجود داشته باشد و رفع مشکلات در این زمینه کمی زمان بر است.

عراقچی با تاکید بر اینکه بانک های طرف مقابل ما خصوصی هستند و خودشان باید تصمیم بگیرند که با ما کار کنند یا کار نکنند، افزود: این ارتباطات بانکی در حال ایجاد شدن است و تاکنون تبادلات مالی چند میلیاردی انجام شده است.

وی با اشاره به گزارش بانک مرکزی در زمینه انجام تبادلات بانکی طی 50 روز گذشته، تصریح کرد: در طول این مدت تبادلات بانکی در سطح قابل قبولی انجام شده است. مشکلاتی در ارتباط با بحث بیمه اتکایی و نفتکش ها داشتیم که این موضوع نیز حل و مجوزهای لازم کسب شده است.

* آغاز صادرات ایران به آمریکا

رئیس ستاد پیگیری برجام به خارج شدن نام 800 نفر نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست تحریم ها، رفع تحریم های هواپیمایی و رفع موانع صادرات برخی از اقلام به آمریکا اشاره کرد و گفت: صادرات برخی اقلام ایرانی به آمریکا کم و بیش آغاز شده و طبق اخبار به تازگی اولین محموله فرش ایرانی به آمریکا رسیده است.

عراقچی با اشاره به هجوم هیئت های اقتصادی به ایران در دوران پسابرجام خاطرنشان کرد: علاوه بر اینکه هیأت های مختلفی در این مدت به ایران سفر کرده اند آقای رئیس جمهور نیز سفری به فرانسه و ایتالیا داشتند و در جریان این سفر بالای 40 میلیارد دلار قرارداد بین ایران و این دو کشور به امضا رسید.

وی ادامه داد: وقتی کشوری مثل فرانسه و ایتالیا با این رقم قراردادی را با کشورمان می بندند قطعاً برای اجرای این قراردادها مسیر بانکی را نیز هموار می کنند و کسانی که نگران هستند و می گویند اتصال شبکه های بانکی ایجاد نشده و مقداری انجام کارهایشان به طول انجامیده توجه کنند که قراردادهای بسته شده این اطمینان را می دهد که موانعی که وجود دارد برطرف می شود.

* اگر توافق ژنو نبود فروش نفت ما نزدیک به صفر می رسید

معاون وزیر خارجه با بیان اینکه پیش از تحریم ها میزان فروش نفت ایران 2.5 میلیون بشکه در روز بود و بعد از تحریم ها این رقم به یک میلیون بشکه در روز رسید، تصریح کرد: اگر توافق ژنو نبود فروش نفت ما نزدیک به صفر می رسید. اکنون با رفع تحریم ها ما می خواهیم رقم فروش خود را به همان میزان قبلی برسانیم ولی این به این معنا نیست که ما از فردای برجام بتوانیم این کار را انجام بدهیم.

عراقچی با تاکید بر اینکه ما در طول این مدت مقداری از مشتریان قدیمی خود را از دست داده ایم و این مشتریان با دیگر کشورها قرارداد بسته اند و اکنون نیازمند بازاریابی مجدد هستیم، افزود: در طول 50 روزی که از اجرای برجام می گذرد ما از حدود یک میلیون بشکه به رقمی بین هزار و 400 تا هزار و 700 میلیون بشکه رسیده ایم و امیدواریم که در کمتر از یک سال به ظرفیت قبلی خود بازگردیم.

وی با اشاره به اینکه تأثیرگذاری رفع تحریم ها به دلیل بحث های فنی و تکنیکی و تداخل تحریم ها برداشته شده و برداشته نشده زمان براست، اظهار داشت: برخی از تحریم ها که از آن به عنوان تحریم های اولیه یاد می کنیم و با بهانه هایی مانند حقوق بشر یا تروریسم علیه ایران ایجاد شده، باقی مانده است. این تحریم های اولیه مربوط به قبل از موضوع هسته ای هستند.

* بر اساس تحریم های اولیه اتباع آمریکایی حق تعامل اقتصادی با ایران را ندارند

رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه بر اساس تحریم های اولیه اتباع آمریکایی حق تعامل اقتصادی با ایران را ندارند، عنوان کرد: این موضوع از یک جهت مهم نیست ولی از جهت دیگر نیز مهم است چرا که در عمل در اکثر شرکت ها و کمپانی های معتبر بین المللی یک تبعه آمریکایی جزو سهامداران و هیأت مدیره هستند و این خود در بحث تجارت با ایران مشکلاتی را ایجاد می کند و موجب عدم اعتماد شده است.

عراقچی با اشاره به جریمه شدن برخی از بانک ها و کمپانی ها در زمان تحریم به خاطر کار با ایران، گفت: برخی از بانک ها برای اینکه بازار آمریکا را از دست ندهند، به خاطر تعاملاتی که با ایران داشته اند، مجبور به پرداخت جریمه های سنگین به آمریکا شده اند.

وی با بیان اینکه درواقع این شرکت ها و کمپانی ها در یک دوراهی قرار می گرفتند، یا باید ایران را انتخاب می کردند یا آمریکا را که آنها نیز به خاطر شرایطی که وجود داشت به طور طبیعی بازار آمریکا را انتخاب می کردند، ادامه داد: برخی از آنها نیز برای از دست ندادن بازار آمریکا با وزارت خزانه داری و دادگستری آمریکا گفت وگو کردند، جریمه پرداختند تا بازار آمریکا را از دست ندهند و از دیگر سو با ایران نیز دیگر کار نکنند و این خود یکی دیگر از مشکلات در این مسیر است.

* برخی از بانک ها زیر بار بازگرداندن پول های ایران نمی روند

معاون وزیر خارجه با اشاره به اینکه برخی از بانک ها زیر بار بازگرداندن پول ها نمی روند، گفت: در این مدت پول های ایران در بانک های آنها بوده و آنها از این موضوع سود می برند و اکنون که می گوییم پول ها را به ما برگردانید مانع تراشی می کنند تا این پول ها زمان بیشتری در دست آنها باشد.

عراقچی عدم آمادگی برخی از بانک های داخلی را نیز به عنوان یکی دیگر از مشکلات مطرح کرد و ادامه داد:برخی از قوانین داخلی نیز در این چارچوب باید اصلاح شود. در واقع قطع کردن برخی از این انشعابات غیرقانونی کار سختی است و آنها به راحتی زیر بار این موضوع نمی روند.

وی یکی از چالش های دیگر در این موضوع را نبود اعتماد از سوی شرکت ها و کمپانی های بین المللی برای حضور در بازار ایران دانشت و تصریح کرد: شرکت های اقتصادی سرمایه خود را به جایی می برند که بتوانند به ثبات آن کشور اعتماد کنند. به همین دلیل برخی از شرکت های صبر کرده اند تا مقداری زمان بگذرد تا ببینند وضعیت چگونه است و آیا ایرانی ها و آمریکایی ها به تعهدات خود عمل می کنند یا نمی کنند؟

این دیپلمات کشورمان با تاکید براینکه مسئولان تا زمانیکه در مورد پروژه یا طرحی با طرف مقابل خارجی به نتیجه نرسیده اید آن را تبلیغاتی و مطبوعاتی نکنند و بر روی آن مانور ندهند، گفت: ما در این زمینه هر روز شکایت هایی دریافت می کنیم که طرف خارجی به ما می گوید که ما قرار است به ایران بیاییم ولی با توجه به این تبلیغات و مباحث منتشر شده تحت فشار قرار می گیریم.

* نباید فضای کشور را منفی جلوه دهیم

عراقچی ادامه داد: دوستانی که می گویند چرا تحریم ها برداشته نشده است باید بدانند که با این حرف ها زمینه آمدن دیگران به بازار ایران را تخریب می کنند و باعث تعلل هر چه بیشتر شرکت ها برای حضور در بازار ایران می شوند.

وی با بیان اینکه اگر فضای مثبت ایجاد شده تخریب شود ما خیلی از دستاوردها و زمینه ها را از دست می دهیم، خاطرنشان کرد: اکنون با اجرای برجام فضای مثبتی ایجاد شده و خیلی ها در پی این فضای مثبت به ایران آمدند و ما باید در برابر این جو و فضا اعتمادسازی کنیم و اگر دائم حرف های ناامیدکننده بزنیم خودمان با دست خودمان فضا را تخریب کرده ایم.

* تدوین مصوبه ای برای خرید اقلام دومنظوره

رئیس ستاد پیگیری برجام با اشاره به ساز و کار پیش بینی شده در برجام برای خرید اقلام دومنظوره عنوان کرد: در حال تهیه مصوبه ای هستیم که در هیأت دولت یا کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شود که بر اساس آن دستگاه های اجرایی که با اقلام دومنظوره سر و کار دارند باید بدانند که برای خرید آن چگونه باید رفتار کنند و با دوستان در ستاد پیگیری اجرای برجام در حال تعامل باشند و راه های کار را بدانند.

عراقچی تاکید کرد: وزارت دفاع و بخش نظامی ما از این کانال استثناست و همچنان خریدهای خود را از طریق کانال های قبل پیگیری می کند.

* بی اعتمادی به طرف مقابل بزرگ ترین چالش ماست

وی با بیان اینکه بزرگ ترین چالش ما بی اعتمادی به طرف مقابل است، تصریح کرد: هر چه بیشتر به جلو می رویم برجام و نتایج آن بهتر و بیشتر خود را نشان می دهد و دلواپسی ها و نگرانی ها کمتر می شود. غربی ها همانطور مجبور شدند که به پای میز مذاکره بیایند مجبور هستند به تعهدات خود نیز عمل کنند. اگر به تعهدات شان عمل نکنند ما هم به تعهدات مان عمل نمی کنیم.

معاون امور حقوقی و بین الملل وزیر خارجه در پایان خاطرنشان کرد: تبعات اقتصادی برجام به اندازه 50 روزی که از اجرای آن گذشته، خود را به خوبی نشان داده است.