امیدِ صانعی
اعضای تحریریه انصاف نیوز در سال ۱۳۹۲ ضمن دیداری با آیت‌الله صانعی مصاحبه‌ای را با او انجام داد. در آن زمان بنا به دلایلی تمام آن مصاحبه منتشر نشد.
در آن مصاحبه حرف‌هایی در مورد افرادی مانند مرحوم آیت الله هاشمی که در در آن زمان زنده بود، حسن روحانی، زنگنه، فرجی دانا – وزیر وقت علوم، مصطفی پورمحمدی – وزیر وقت دادگستری و… گفته شد. به بهانه‌ی فوت این مرجع تقلید شیعه متن کامل این مصاحبه در پی می‌آید.
آیت الله یوسف صانعی در دیدار تحریریه‌ی انصاف نیوز در زمستان سال ۹۲، پس از شنیدن نظرات و دیدگاه‌های آنها، سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: یک بحث اینکه یک وقتی ما در خبرگان بودیم، خبرگان خدمت امام (س) رسیدند و آنجا یک آقایی بنا کرد گله کردن که روحانیت به قوه قضاییه نمی‌رود، باید بروند به قوه‌قضاییه، ارتش و سپاه. آن فرد مدام میگفت که این مشکلات وجود دارد و روحانیت دارد از بین می‌رود. امام فرمودند که شما تا به حال آیه یاس خواندید اما من برای شما آیه رحمت می‌خوانم. ما یک وقتی حدود 400-500 نفر بودیم و مباحثه که می‌خواستیم بکنیم می‌رفتیم به باغ‌های قم مباحثه می‌کردیم و حالا رسیده به اینکه حوزه علمیه قم خودش یک عظمتی دارد؛ بنابراین مایوس نباشید.
وی افزود: شما هم تا به حال آیه یاس خواندید اما جوانید و حق دارید آیه یاس بخوانید. مطمئن باشید که رحمت خدا شامل حال این ملت خواهد شد و نشانه‌هایش هم خیلی روشن است. شما حساب کنید ما کجا بودیم و به کجا رسیدیم.
آقای هاشمی ما را امیدوار کرد
این مرجع تقلید درباره‌ی نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال 92 گفت: کسی باور نمی‌کرد این مسئله انتخابات و نمایندگان ریاست جمهوری اینگونه رقم بخورد، فکر نمی‌کرد از کسی دیگری غیر خطوط آقایان انتخاب شود. آقایانی که فکرشان این است که اسلام دین رعب و ترس است؛ اسلام دینی است که یک عده‌ای را باید بکشند، مظلوم باشند و یک عده‌ای باید ظالم باشند! فکر می‌کردند همه چیز باید کنترل شود؛ زبان، گوش، قلم و حتی فکر را هم می‌خواستند کنترل کنند. اما در این زمانه دیگر نمی‌شد.
صانعی ادامه داد: حتی خود بنده فکر نمی‌کردم که این اوضاع برگردد چون تمام مهره‌ها قشنگ چیده شده بود؛ اما وقتی جناب آقای هاشمی آمد و اقدام [به نامزدی برای انتخابات] کرد یک مقدار امیدوار شدیم. آقای هاشمی نقطه مقابل اینهاست. کارهای خوبی هم داشته. یکی آن خطبه در نماز جمعه سال 88 بود. دیگری نامه‌اش [به رهبری] بود. کارهای دیگری داشته است که نمی‌خواهم بگویم. آمدند ایشان را [در انتخابات] رد [صلاحیت] کردند. آقای روحانی را قبول کردند و آقایان پشتیبانی کردند و به اینجا رسید که دیدید [آقای روحانی رئیس جمهور شد]. من باور نمی‌کردم که بشود یک روزی کسی بگوید که آقا سینما آزاد است، یک روزی یک نفر بنشیند با هنرمندان صحبت کند. می‌بینید که این روزها معاون آقای جنتی [وزیر وقت ارشاد] و خودش صحبت می‌کنند. من می‌دانم چه مقدار فشار به اینها خواهد آمد؛ اما خود صحبتش کم کم به نتیجه می‌رسد.
او درباره‌ی افکار عمومی گفت: یک مقدار که جامعه آگاه می‌شود و روزنامه‌ها می‌نویسند، اگر کس دیگری بخواهد بیاید این کار را بکند [و به عقب برگردد] مردم می‌فهمند که دارد خلاف می‌کند. این خواست و لطف خدا بوده، باز هم لطف خدا بوده که این آقایان مجبور شدند که توافق ژنو را بپذیرند. حالا اگر قبلا هم با هم صحبت کرده بودند اما باعث شد بپذیرند و آقای روحانی و ظریف سربلند رفتند و سربلند بیرون آمدند. این مسائل آنها را هم ناراحت می‌کند. این چنین نیست که فقط شماها ناراحت هستید. در جنگ که نان و حلوا تقسیم نمی‌کنند. دو طرف نارحت هستند. ملا نصرالدین گفت اینجا وسط دنیا است قبول ندارید بیایید متر کنیم. آقایانی که فکرشان این است و اسلام را آن‌جور می‌بینند؛ اسلام را برای خودشان می‌بینند، همه چیز را برای خودشان می‌بینند و تصور می‌کنند بقیه مردم برای این وجود دارند که مظلوم باشند و استثمار بشوند! پس امیدوار باشید. آیه یاس را بگذارید کنار و اعصابتان را در این قضیه خرد نکنید.
از آقای پورمحمدی می‌ترسند
او به سوالی درباه‌ی آقای مصطفی پورمحمدی اینگونه پاسخ داد: همیشه این مسائل و جزئیات بوده ولی اساس و ریشه را باید نگاه کرد. درست است که شما امروز یک چیزهایی را می‌بیند ولی آنها هم راحت نشسته‌اند و نقشه می‌کشند «و مکرو و مکر الله والله خیر الماکرین». بنده نظر شخصی‌ام این است که آقای پور محمدی – ما با هم رفیق هستیم ولی از نظر عقیده با هم اختلاف نظر داریم – رئیس سازمان بازرسی کل کشور بود. چه بود که ایشان را برداشتند و آوردند وزیر دادگستری‌اش کردند. مگر آدم قحطی بود وزیر دادگستری پست است. فقط یک نامه‌ای را ببرد و هیچ کاری نکند. نه امور مالی می‌تواند دخالت کند و نه هیچ کاری بکند. یک آقای اصغرزاده بود وزیر دادگستری میگفت من یک منشی دارم، 3 صفحه می‌دهم خلاصه کند 6 صفحه پسم می‌دهد. وزرا پشت پرده بهشان فشار می‌آید. چرا؟ آقای پورمحمدی در سازمان بازرسی کل کشور این امتیاز را داشت که از هیچ کس نمی‌ترسید و پرونده‌ها را رو می‌گذاشت. او را آوردند کله‌اش کردند و وزیر دادگستری‌اش کردند تا کسی دیگر را بگذارند در سازمان بازرسی تا او بترسد و بگوید امروز چهارشنبه است! آنها این گونه نقشه می‌کشند. کسی متوجه نقشه نیست و من هم نمی‌خواهم بگویم، من حسی نمی‌گویم با تحلیل می‌گویم. بعد هم آن آبروریزی‌هایی که برایش کردند. ولی بنا بود که رای بیاورد. نقشه طوری بود که خود آقایان هم نمی‌دانستند چکار می‌کنند. ببینید با این همه نقشه‌ها باز می‌بینید که آقای روحانی رییس جمهور شدند و هم معاونانش آقایان جهانگیری و ترکان و … شدند. آقای یونسی مشاور شده. اینها حساب و کتاب دارد، ارزش دارد، و کارها دارد پیش می‌رود. درخت از ریشه باید درست شود. یعنی ما بتوانیم در انتخابات مجلس کار کنیم که نمایندگان دیگری بیایند که در ظرف شش ماه سه تا وزیر را کارت زرد بیخودی ندهند و به ظریف نگویند بیا اینجا.
آیت الله یوسف صانعی درباره‌ی مخالفت‌ها با توافق‌های دیپلماتیک در ماه‌های ابتدایی دولت اول روحانی گفت: اینها ناراحت هستند که چنین مسئله‌ای به دست آقای روحانی حل شده است و به دست مردم و رئیس جمهور مردم حل شده است؛ فلذا آن آقا می‌گوید «تسلیت می‌گوییم» و حق دارد که تسلیت بگوید. او با دید خودش تسلیت می گوید چیزهای دیگری که من نمی‌خواهم برای شما شرح کنم چون ممکن است کشش را نداشته باشید.
چه کسی باور می‌کرد آقایان بگذارند روحانی رئیس جمهور شود؟
صانعی گفت: ولی بنده خیلی امیدوار هستم. چه کسی باور می‌کرد که آقایان بگذارند که آقای روحانی سرکار بیاید. چه کسی باور می‌کرد که تخلف در آرا نشود و بازی تبلیغاتی نشود. منتها اراده خدا بود که به سر آنها انداخت که آقای روحانی بیاید و از آن طرف حرفی که جناب دکتر ولایتی به آقای جلیلی زد؛ این مقدر بود که به آقای جلیلی گفته شود شما در آن مدت [چند سال مذاکره در دولت قبل] چه کرده‌اید برای پرونده هسته‌ای؟ اینطوری بابی باز می‌شود که آقای روحانی بنا می‌کند که آن حرف‌ها را بزنند. ما نباید متوقع باشیم همه جزییات یک دفعه حل شود، شما اگر آزادی روزنامه‌ها و قلم به دست آورید خیلی کار به پیش می‌رود. حدود بیست سایت است که فیلتر کردند. چندتایش از قم است. هنوز اینها را باز نکردند ولی بنده هیچ ناراحت نیستم که چرا اینها را باز نکردند. به خاطر اینکه تنها خودشان نیستند و پشت سرشان فشار است.
این مرجع تقلید درباره‌ی انتخاب وزرای روحانی ادامه داد: آنهایی که میلیاردها ثروت این مملکت را دزدیدند نمی‌توانند ببینند که زنگنه در وزارت نفت باشد. او یک آدم بسیار متدین و قوی است. اگر آن پرونده‌هایی که او دارد بررسی می‌کند دست من و شما بود سکته می‌کردیم. چه چیزهایی که خورده و برده شده است ولی بعضی مانده‌اند و چاره‌ای نیست. اینها می‌خواستند زنگنه را کله کنند. آنها قبل از هر چیز 2 نفر را رویش حساس بودند یکی زنگنه چون ثروت‌ها آنجاست چون همه نانها در نفت است و دیگری در دانشگاه. دانشگاه امروز نسبت به دیروز بهشت شده است اما ریشه حل نشده است.
تغییراتی که فرجی‌دانا انجام داد را خدا مقدر کرده بود
وی افزود: فرجی می‌آید، دکتر توفیقی می‌آید. در زمان سرپرستی‌اش آمد ستاره‌دارها را آورد و چقدر صدا کرد. اساتید را آورد. یعنی اراده‌ی خدا بر این بوده است. فرجی دانا می‌آید. شما وضعیت دانشگاه امروز را با پارسال مقایسه کنید بهشت و جهنم است. اگر مقایسه شود. البته شما تقصیری ندارید، انسان همیشه بدی‌ها را می‌بیند. شما اگر در کوچه بروید خانه ها قشنگ باشد و نظافت داشته باشد و… هیچ اینها برای شما اثری ندارد ولی اگر گربه مرده‌ای باشد شما را اذیت می‌کند. توجه به کلیات داشته باشید. نتیجه‌ی حرف من این است و مطمئن باشید که اراده‌ی خدا این جور است و دارد به پیش می‌رود. من سبیعه‌مان پاسخ مسائل شرعی را می‌دهد و من می‌گوییم همه‌ی پاسخ‌ها را تو نده که وقتی بعد از ظهر می‌آید اعصابش خرد است. برای اینکه اعصابتان خرد نشود یا جلسه‌ای داشته باشید و بگویید بخندید و یا یک کتابی را مطالعه کنید.
او رفتار علی مطهری که در آن زمان نماینده‌ی مجلس نهم بود را مثال زد و افزود: پسر شهید مطهری 2 سال است که دارد حرکت می‌کند و چه حرف‌هایی زده است و هیچ کس جرئت نمی‌کند آن حرف‌ها را بزند. در سایت‌اش این حرف‌ها را می‌زند و این اواخر هم خیلی به او حمله کردند و به باد افترا گرفته‌اند و گفتند آن برادرش هم یک تسلیتی برای آقای کروبی داده بوده و گفتند که خیلی خوب بود. می‌گویند «آخوندی افتاده بود در چاه و گفتند دستت را بده گفت دستم را نمی‌دهم برای اینکه من همیشه دست بگیر دارم مثل همه آخوندها. گفت دستم را بگیر گفت حالا می‌گیرم و پای حرفش ایستاده بود». حالا ماها هم روی حرفمان ایستاده‌ایم.
- بیشتر بخوانید:
حکم آیت الله صانعی برای روزه در زمان شیوع کرونا
تعطیلی درس آیت الله صانعی در قم به خاطر کرونا
آیت الله صانعی: غیرمسلمان، کافر نیست
آیت الله صانعی درگذشت [+زندگی نامه]
پیام خاتمی برای درگذشت آیت الله صانعی
غصه نخورید که چرا فلان مداح کلت کشید
آیت الله صانعی درباره‌ی رفتار مداحان و منبری‌ها گفت: شما 25 سال قبل باید می‌آمدید نه حالا. برگردیم به 25 سال قبل. شما زندگی امام را وقتی نگاه می‌کنید برای روز عاشورا یک نفر می‌آمد می‌خواند. آن هم آقای کوثری با آن سنگینی و وزانت و اصلا مداح‌ها در آن وقت -نمی‌خواهم بگویم مداح‌ها همه‌شان بد بودند – اصلا خبری از مداح‌ها نبود. در اصفهان مداح داشتیم و آنها جلسه را گرم می‌کردند تا منبری بیاید و منبری بالای منبر برود. اصلا رسم همه جا اینجور بود. حالا برگشتیم که الآن جلسه کلا برای آنهاست. خانه‌ی ما هم اینجور است. منبری باید قبلا منبر برود البته ما مداح ها و منبری‌هایمان حساب شده است. هیئت برایشان درست کرده‌اند و روز ملاقات برایشان درست کرده‌اند. و شما ها هم هیچ‌کاری نمی‌توانید بکنید.
وی افزود: غصه این را نخورید که مداح اینجور شد و کلت کشید. اما اینکه فرمودید که مشکلاتی را که می‌بینید و حالا اگر مشکلاتی را می‌بینید و نمی‌توانید پاسخی بنویسید و نباید بنویسید. چون اگر بروید و بنویسید آن دو تا کلمه دیگر را نمی‌توانید بنویسید. پس شما نتیجه بگیرید برای اینکه 2 تا کلمه بنویسید از 4 تا کلمه‌ای که خیلی مورد علاقه‌تان است صرف نظر کنید. آهسته آهسته و به‌تدریج باید حرکت کرد. اگر یک دفعه حرکت کنید جلویتان را می‌گیرند و به زندان می‌روید. مسائل خیلی تا به حال تفاوت نکرده است. در امور کلی تفاوت کرده اما جزییات همان برنامه‌ها هست و همان افراد هستند. بنابراین نمی‌خواهد خودتان را به زحمت بیاندازید و همان قدر که می‌توانید بنویسید.
او درباره‌ی روش تغییر این رویه گفت: بنشینید در سایتتان یک مقاله‌ای از شهید مطهری و شهید بهشتی بنویسید. زندگی امام را در مسیر مداح‌ها بنویسید. این استاندار اخیر قم آقای شیخ علی صالحی می‌آمدند مسجد امام پای درس مکاسب ما. آن وقت جناب آقای مصباح یک اسلامی نامی بود و یک مغازه‌ای داشت و بزرگ بود و در آنجا علیه شریعتی صحبت می‌کردند. من یک چند روزی دیدم این آقای صالحی نمی‌آید گفتم آقای صالحی کجا هستید گفت همان را که نوشته‌ام برایم خیلی گران تمام شد. گفت مغازه آقای اسلامی آقای مصباح می آید علیه دکتر شریعتی حرف می زند و ما هم می‌رویم آنجا. گفتم چکار داری شما نرو آنجا درست را بخوان مثبتات دکتر شریعتی را بگو و نرو با اینها درگیر شو، اینها مهم می‌شوند.
می‌خواهند با شما درگیر شوند تا خودشان را مهم کنند
صانعی درباره‌ی درگیری‌های رسانه‌ای گفت: این نکته را یادتان باشد و با همه کسی هم درگیر نشوید. طرف می‌خواهد مهم شود می‌گوید درگیری. این نکته را آقای اخوی به من میگفت. اخوی به بنده می‌فرمود که شاه 15 سال با آقای خمینی درگیر بود هیچ وقت نمی‌گفت من با خمینی درگیر هستم یعنی هیچ وقت نمی‌خواست او را بالا بیاورد. میگفت من با ارتجاع سیاه درگیر هستم. حالا گاهی به من توهین می‌کنند که من با آنها درگیر بشوم. آقای اخوی به ما لطف دارد خیلی هم قوی است. او 7-8 سال قبل که شروع کردند، روزنامه‌ها شروع کردند چیزی بنویسند؛ گفت مبادا جواب بدهی. اینها می خواهند یکی تو بگویی، یکی آنها بگویند و سبکی کنند. تو همان جا سرجای خودت بنشین. «الباطل یموت بترک ذکره» را دانشمندان می‌گویند و قرآن هم می‌گوید که «و اذا مرو لغو کراماً». حمید رسایی چند روز پیش علیه ما نوشته و چقدر جوش کرده. همین دیروز [روزنامه‌ی] جمهوری اسلامی هم نوشته است. پس مراعات کنید که حرف‌های دیگرتان هدر نرود و بزنید.
وی افزود: یک وقت یک کسی آمده بود به من میگفت شما چقدر از امام تعریف می‌کنید. یکی از آنها خیلی پررو بود؛ گفت تو امام را وسیله قرار دادی برای اهداف خودت. گفتم حالا وسیله خوبی قرار دادم؛ تو ناراحت باش و من نمی‌توانم ناراحتی تو را از بین ببرم. مثبتات افراد را وقتی بگویید خود این مثبتات لوازمی دارد. شما ببینید خبرنگاران چه جور با دقت حرف می‌زنند. حمله هم به اینها نکنید فایده‌ای ندارد و خودتان از بین می‌روید. در ذهنتان باشد که نمی‌شود جلویش را گرفت، خودتان را از بین می‌برید.
همه خوبی‌ها در انصاف است
آیت الله یوسف صانعی درباه‌ی «انصاف نیوز» گفت: اسمی که برای سایتتان گذاشته‌اید «انصاف» در روایات ما هم زیاد روی آن تکیه شده است و اخیرا بنده بحثی کردم قاعده عدالت؛ قاعده حرج و قاعده انصاف را اخیرا بنا دارم دنبال کنم. تمام حقوق بشر و انسانیت و همه خوبی‌ها در انصاف است. ما وقتی می‌گوییم اسلام راجع به انصاف چندین روایت دارد و همه حقوق بشر تامین شده است و هیچ کس از حقش محروم نیست برای اینکه انصاف این است که دوست بداریم برای دیگران و برای خودمان و دشمن بداریم برای دیگران چه برای خودمان؛ همه آزادی‌ها و همه حقوق بشر در این یک کلمه است.
این مرحع تقلید ادامه داد: کلمه انصاف یک اجمالی است از تمام حقوق انسان‌ها منتها باید به آن عمل کرد. اخیرا که می‌گویم می‌خواهم بنویسم برای این است که بعضی جاها برخی قوانین خلاف انصاف است خوب خدایی که خودش دستور داده که انصاف داشته باشید خوب خود خدا که جای این مردم بود این طور حرف برایش خوش‌آیند بود؟ یا نه؟ مثلا طبق قوانین زن نمی‌تواند از خانه بیرون برود، زن باید مطیع مرد باشد. مرد می‌تواند او را بزند و چیزی نگوییم و زن نمی‌تواند مرد را بزند و فورا هم می‌گوید قرآن می‌گوید بزنید. یا پدر زن بیمار شده است و می‌گویند حق ندارد [برود]، فتوای آقایان قدس الله اسراراهم هست در روایات هم هست.
من به مسائل با قاعده‌ی انصاف نگاه می‌کنم
آیت الله صانعی درباره‌ی نگاه به احکام فقهی گفت: خوب من به قاعده انصاف می‌نگرم به آدم گفت چهار کلمه یاد می‌دهم یکی بین تو و من یکی بین تو و مردم مفصل است روایات. در کافی بابی وجود دارد که باب العدل و انصاف است. یکی اینکه تو با مردم انصاف داشته باش. خب خدا می‌پذیرد که یک زن برده باشد در مقابل شوهر و چیزی نداشته باشد؟
او در انتها خاطر نشان کرد: ما که مسائل را حل کردیم با با قرآن و روایات و اصول مسلم باید سنجید. مثل بعضی از چیزها را که با اصول مسلم سنجیده شده و برای جامعه نفع دارد و مفید است. بهترین لفظی که می‌تواند ضامن و گویا باشد که اسلام همه حقوق را مراعات کرده انصاف است. برای اینکه انسان آنچه را برای خودش می‌پسندد برای دیگران بپسندد. هیچ وقت چیزی که برای اذیت دیگران باشد را نمی‌خواهد. این اصطلاح‌ها بیاید و بدانیم اسلام این چیزها را دارد. اگر صدها روزنامه و مجله اسمش را انصاف بگذارد به نظر بنده جا دارد. یعنی اسلام انصاف دارد و ما هم انصاف داریم.
آیت الله صانعی: فکر نمی کردم اوضاع برگردد (+تجلیل از فرزند شهید مطهری)
انتهای پیام
سلام. مصاحبه را کامل و با دقت تمام مطالعه کردم… قبلا هم حاج شیخ صانعی را می شناختم… من یک فرد معمولی جامعه ام و هیچ و هیچ وابستگی به چپ و راست و میانه ندارم… بدون تعارف و اینکه خدایی ناکرده بخواهم توهینی بکنم رک میگم که زمانی یادمه هاشمی میگفت حسن آقا علامه است… حالا دیدم صانعی هم همین رفتارها را داشته… متاسفم برای حوزه علمیه که کسی به نام مرجعیت می افتد دنبال بچه مچه ها… و بچه بازی در می آورد… الحق و الانصاف که ایشان شایسته هیچ جایگاهی نبودند. چقدر سبک و سطحی صحبت کرده حاج آقا
حالا مرحوم شدن و خدا رحمتش ن کنه ولی صد رحمت به منتظری و کروبی ساده لوح