روند مهاجرت سرمایه‌دارهای افغانستانی به ایران
/گفت‌وگو با فاطمه اشرفی و حسین سلیمی/
زهرا منصوری، انصاف نیوز: فاطمه اشرفی می‌گوید موج مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران افزایش یافته و البته این مهاجرت صرفا مربوط به سرمایه‌دارهای افغانستانی نیست و به دلیل اینکه پاکستان قوانین سختگیرانه‌ای را برای مهاجرت وضع کرده، افغانستانی‌ها به ایران می‌آیند و فشار این مسئله بر روی دوش ما افتاده و طبیعتا آنها نیازهای طبیعی و مطالبات به حقی دارند که اگر برآورده نشود زمینه‌ی خشونت‌های اجتماعی را فراهم می‌کند. از سوی دیگر حسین سلیمی رئیس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان می‌گوید در حال حاضر بیش از صد پروژه کوچک و متوسط با افغانستانی‌ها در ایران داریم و همیشه شاهد رشد سرمایه‌گذاری افغانستانی‌ها در ایران بوده‌ایم اما در این چند وقت رشد چشمگیری نداشته است.
با وجود تحرکات طالبان در افغانستان و ناامن شدن این کشور براساس شنیده‌ها باز هم موج مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران افزایش یافته است و گویا این‌بار بخشی از سرمایه‌دارهای افغانستانی هم به ایران می‌آیند، درباره‌ی اینکه آیا در چند وقت اخیر با رشد مهاجران افغانستانی روبرو بوده‌ایم و این مسئله چه تاثیر اقتصادی‌ای خواهد گذاشت با فاطمه اشرفی مدیر انجمن حامی و حسین سلیمی رئیس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان گفت‌وگو کردیم، متن کامل آن در پی می‌آید:
اشرفی: فشار مهاجران افغاستان روی دوش ایران است
فاطمه اشرفی-مدیر انجمن حامی- درباره‌ی افزایش موج مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران پس از تحرکات طالبان در این کشور به انصاف نیوز گفت: مهاجرت از افغانستان به ایران موضوع جدیدی نیست، هرچند در چند سال اخیر، به دلیل مشکلات امنیتی مهاجرت از برخی مناطق افغانستان بیشتر بوده و با وجود نابسمانی‌های اقتصادی و آشفتگی‌های اجتماعی عملا این موج مهاجرت از افغانستان شروع شده. با توجه به اینکه اولین کشور همسایه با آنها ایران یا پاکستان است، بیشتر موج جمعیتی به این دو کشور تحمیل می‌شود، در سال‌های اخیر پاکستان محدویت‌ها و موانع جدی را بر سر راه مهاجرت‌های جدید ایجاد کرده. فشار مهاجرینی که قبلا به پاکستان مراجعه می‌کردند، روی دوش ایران افتاده است.
البته این مهاجرت‌ها صرفا مربوط به اقشار مرفه نیست. حتی تعداد اقشار ضعیف هم بیشتر هستند. نماد این مسئله کودکانی هستند که به شدت بر سر خیابان‌ها و چهارراه‌ها افزایش پیدا کرده‌اند و وقتی از آنها می‌پرسید چه زمانی به ایران آمد‌ه‌اند اغلب آنها می‌گویند سه روز پیش یا یک هفته پیش آمدیم. الان هم معلوم نیست این موج مهاجرت با چه سیاستی از طرف دولت رو به رو خواهد شد. آمار مشخصی درباره‌ی این مسئله وجود دارد، بسیاری از آنها غیر قانونی وارد کشور می‌شوند، یا کسانی هستند که با ویزاهای یک ماهه یا سه ماهه می‌آیند و دیگر به افغانستان برنمی‌گردند. اما اینکه هدف آنها از مهاجرت دراز مدت است یا خیر در زمان درخواست ویزا هم پنهان می‌شود.
نمی‌توان روی این مسئله که سرمایه‌دارهای افغانستانی به ایران می‌آیند، حساب کرد
اشرفی می‌گوید نمی‌توان روی این مسئله که سرمایه‌دارهای افغانستانی به ایران می‌آیند، حساب کرد. چون مشکل ما صرفا سرمایه نیست و توضیح می‌دهد: اگر مشکل صرفا سرمایه‌ی اقتصادی بود، با موج ایرانی‌های سرمایه‌دار که در کشورهای دیگری مثل ترکیه هستند، روبرو می‌شدیم. مشکلات اقتصادی ما عمیق‌تر از این است که امیدوار باشیم سرمایه‌گذار خارجی سرمایه‌ای را به ایران منتقل کند. همین انتقال سرمایه و پایدار بودن آنها در دراز مدت اتفاق می‌افتد. صرف سرمایه یعنی پول، دلار، ارز و طلا نمی‌تواند برای کشور مفید باشد، زمانی می‌تواند موثر واقع شود که در یک چرخه‌ی اقتصادی موثر به کار گرفته شود و یک‌سری شاخص‌ها وجود دارد که نشان می‌دهد، چه نوع سرمایه‌ای زمینه‌ی اقامت در ایران را فراهم می‌کند. اکنون نزدیک به پنج میلیون تبعه‌ی افغانستان در ایران داریم، حدودا یک میلیون و نیم نفر از آنها در طرح‌های سرشماری قرار گرفته‌اند، یعنی کارت اقامت دارند یا با ویزاهای یک ساله در این کشور زندگی می‌کنند،
بقیه اتباع ورود غیر قانونی دارند یا اگر ورود غیر قانونی هم نداشته باشند، اقامت غیر قانونی دارند. یا کسانی هم هستند که با ویزای معتبر وارد کشور شدند اما وقتی مهلت ویزای آنها تمام شده، از ایران نرفته‌اند. در شرایطی که دچار مشکلات عدیده‌ای از جهت سرمایه‌ی مادی و معنوی هستیم. هزینه‌ها به طور کمرشکنی روی دوش بخش دولتی و غیردولتی و حتی بین المللی اثر می‌گذارد. از طرفی مسئله‌ی عدم توازن حمایت‌های بین المللی مطرح است و نسبت به جمعیت کثیری که از مهاجرین در کشور ما وجود دارد، حجم کمک‌ها اصلا قابل توجه نیست. البته از نبود این کمک‌ها صحبت کنیم، خیلی بهتر است تا کمبود آنها.
او تاکید کرد: مهاجران نیازهای طبیعی و مطالبات به حقی دارند اگر نیازها برآورده نشود زمینه‌ی خشونت‌های اجتماعی را فراهم می‌کند، و همینطور در این مناطق حاشیه‌ای که آنها ساکن هستند، به دلیل عدم توازن امکاناتی که به آن مناطق تخصیص پیدا می‌کند و با حجم جمعیتی جامعه‌ی میزبان و جمیعت غیر رسمی مهاجران در آنجا بعضا شاهد تنش‌هایی بین این دو گروه هستیم. عدم کنترل مرزها و عدم سیاست‌های مهاجرپذیری روزبه روز به تنش‌های داخلی افزوده است. درباره‌ی مهاجرانی که به صورت قانونی وارد می‌شوند، تعهدی هم وجود ندارد. و این مسئله در دراز مدت آسیب‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی دارد و ما را با جمعیت غیرقابل کنترل روبرو می‌کند.
سلیمی: همیشه شاهد رشد سرمایه‌گذاری افغانستانی‌ها بوده‌ایم
سید حسین سلیمی-رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان- درباره‌ی افزایش سرمایه‌گذاری‌های افغانستانی‌ها در ایران به انصاف نیوز می‌گوید: همیشه شاهد رشد سرمایه‌گذاری آنها بوده‌ایم، اما نمی‌توان گفت امسال به دلیل مهاجرت چندین برابر شده است، چنین آماری نداریم».
او ادامه می‌دهد که: ارتباطات تجاری ایران و افغانستان برقرار است و همچنان افغانستانی‌ها در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما خیلی هم افزایش پیدا نکرده است. آنها می‌توانند با 250 هزار دلار سپرده در بانک براساس قانون اقامت بگیرند، یا اگر مجوز سرمایه‌گذاری خارجی بگیرند، می‌توانند اقامت همیشگی هم داشته باشند.»
او ادامه داد: در حال حاضر بیش از صد پروژه کوچک و متوسط با افغانستانی‌ها در ایران داریم، بیشتر آن هم در شهر خراسان وجود دارد و هر ماه به تعداد آن اضافه می‌شود، وقتی آنها در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند، شغل ایجاد می‌شود و به رشد اقتصادی تولید ناخالص ملی کمک می‌کند. از آن جایی که افغانستان با ما همسایه است و طبع خوراکی و پوشش آنها با ایرانی‌ها مطابقت دارد، کالاهایی را از ایران خریداری می‌کنند و یا برروی کالاهایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که بتوانند به افغانستان صادر کنند. افغانستانی‌ها بسیار سنتی هستند و دوست دارند با روش‌های قدیمی کار کنند، وقتی به ایران می‌آیند کالای تولیدی خود را به افغانستان می‌فرستند یا کالاهای مورد نیاز افغانستانی را از اینجا خریداری می‌کنند. این ارتباط تجاری را روان می‌کند.
سلیمی در پاسخ به این پرسش که چه زمانی میل افغانستانی‌ها در ایران کاهش پیدا می‌کند، توضیح داد: وقتی برای اقامت دادن به افغانستانی‌ها در ایران سخت‌گیری شود، بدیهی است، سرمایه‌گذاری آنها کاهش پیدا می‌کند، یک زمانی ضمن اینکه برای اقامت خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند، هرسال باید می‌رفتند و مجوز می‌گرفتند. گفتند اگر کسی بیش از 500 هزار دلار سرمایه‌گذاری کند، اقامت آن طولانی‌تر می‌شود. و تحریم‌ها هم بر روی آنها تاثیری نگذاشته چون برروی چیزهای بزرگ و سنگین که سرمایه‌گذاری نکردند که تاثیر بگذارد. در واقع سرمایه جایی می‌رود که ثبات باشد، به هر حال اگر در آنجا آشوب شود، ایران با آنها هم مرز است و جای خوبی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
انتهای پیام
