جزییات طرح مجلس درباره‌ی برجام و تحریم‌ها

نمایندگان مجلس شورای اسلامی امروز با دو فوریت طرحی با نام «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» موافقت کردند.

به گزارش ایسنا، متن کامل طرح ۹ ماده ای اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها به شرح زیر است:

مقدمه

با توجه به اینکه، جمهوری اسلامی ایران در ازای «پذیرش حق غنی سازی» و «رفع کامل تحریم ها» حاضر به پذیرش اعمال محدودیت در زمینه برنامه هسته ای طبق برجام شد، طبق ۱۵ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان مرجع راستی آزمایی اجرای تعهدات ایران -حتی تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام- جمهوری اسلامی ایران در بخش فنی به تمام تعهدات خود از جمله در زمینه سطح غنی سازی، تحقیق و توسعه، حجم انباشت و ذخیره مواد هسته ای، تعداد سانتریفیوژ، تغییر ماهیت تأسیسات فردو و بازطراحی راکتور آب سنگین اراک به صورت کامل پایبند بوده و در بخش “شفافیت و اقدامات اعتماد ساز” افزون بر نظارت های پادمانی و دسترسی های مبتنی بر پروتکل الحاقی، همکاری های فراپروتکلی را از جمله در زمینه شفاف سازی تولید قطعات سانتریفیوژ با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است؛

با توجه به آنکه، طبق توافق هسته ای میان ایران و ۱+۵، آمریکا و اتحادیه اروپا پس از تأیید اجرای اقدامات محدودیت ساز ایران توسط آژانس بین المللی انرژی هسته ای متعهد به رفع تحریم ها، اجرای مفاد توافق بر مبنای حسن نیت، پرهیز از اقدام مغایر با نص، روح و هدف برجام و عدم اخلال در اجرای موفقیت آمیز برجام بودند؛ اما پیش از خروج آمریکا از برجام، در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، آمریکا مرتکب موارد متعدد بدعهدی و نقض متن و روح برجام شده در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ نیز با خروج از توافق و اعمال مجدد تحریم ها مانع از بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام شده است؛

با توجه به آنکه، جمهوری اسلامی ایران با خویشتن داری و حسن نیت برای حفظ برجام به دیگر اعضای باقی مانده در برجام فرصت داد تا با عمل به تعهدات خود مانع از اثرگذاری تحریم های آمریکا و اخلال در روند اجرای برجام و فروپاشی آن شوند؛

بویژه با تاکید بر اینکه اتحادیه اروپا پس از خروج آمریکا از برجام در ۱۵ تیرماه سال ۹۷ با انتشار بیانیه رسمی برای بهره مندی ایران از منافع اقتصادی برجام ۱۱ تعهد ذیل را پذیرفت:

۱. حفظ و ارتقای روابط گسترده‌تر اقتصادی در حوزه‌های مختلف با ایران

۲. حفظ و استمرار کانال‌های موثر مالی برای تعامل با ایران

۳. تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی

۴. تداوم روابط حمل و نقل دریایی (از جمله کشتیرانی و بیمه)، زمینی، هوایی و ریلی

۵. تقویت پوشش‌های اعتبار صادراتی

۶. حمایت روشن و موثر از کنشگران اقتصادی که با ایران تجارت می‌کنند، به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط که شاکله اصلی بسیاری از اقتصادها محسوب می‌شوند

۷. تشویق سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در ایران

۸. حمایت از کنشگران اقتصادی در سرمایه‌گذاری‌ها و دیگر فعالیت‌های تجاری و مالی که با یا در رابطه با ایران انجام می‌دهند

۹. گرد هم آوردن کارشناسان بخش دولتی و خصوصی، از جمله از طریق تقویت شوراهای تجاری

۱۰. حمایت عملی از تجارت و سرمایه‌گذاری در ایران

۱۱. حمایت از شرکت‌ها در برابر آثار فراسرزمینی تحریم‌های آمریکا

با توجه به آنکه، پس از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا به صدور بیانیه سیاسی اکتفا کرده و فقدان اراده و توان اروپا برای اجرای تعهدات به ویژه در زمینه تضمین صادرات نفت و تسهیل مبادلات بانکی، همراهی عملی دولت ها، شرکت ها و بانک های اروپایی با تحریم های آمریکا و ایجاد عدم توازن در پایبندی ایران و دیگر اعضای باقی مانده در برجام به تعهدات، آشکار شده است؛
یاد آوری می نماید که شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف اجرای برخی تعهدات ایران در توافق برجام را صادر نمود. در چهارچوب این تصمیم، جمهوری اسلامی ایران با دادن فرصت های ۶۰ روزه به کشورهای باقی مانده در برجام برای عملیاتی نمودن تعهدات خود در زمینه تحریم ها به صورت گام به گام اقدام به کاهش تعهدات هسته ای کرد. دولت جمهوری اسلامی ایران به مرور در پنج گام زیر اجرای تمام تعهدات فنی را متوقف ساخت:

گام اول (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸)، عدم رعایت محدودیت های مربوط به نگهداری ذخایر اروانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین

گام دوم (۱۶ تیرماه ۱۳۹۸)، عدم رعایت محدودیت های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک

گام سوم (۱۵ شهریور ۱۳۹۸)، عدم رعایت محدودیت های مربوط به تحقیق و توسعه

گام چهارم (۱۵ آبان ۱۳۹۸)، بازگشت ماهیت فردو به مرکز غنی سازی و آغاز گازدهی به سانتریفیوژ ها در این مرکز

گام پنجم (۱۵ دی ۱۳۹۸)، عدم رعایت محدودیت در تعداد سانتریفیوژها
لیکن کشورهای اروپایی به جای استفاده از فرصت دیپلماسی ایجاد شده توسط جمهوری اسلامی ایران، جلوگیری از آثار و تبعات اقتصادی تحریم های آمریکا و عمل به تعهدات ۱۱ گانه، پس از ترور جنایتکارانه شهید سلیمانی توسط دولت ترامپ، به رفتار منفی خود ادامه داده و بلکه آن را تشدید نمودند (اقداماتی همانند همراهی با دولت ترامپ در شورای حکام آژانس و اعلام تداوم تحریم های تسلیحاتی ایران پس از انقضای محدودیت های تسلیحاتی قطعنامه۲۲۳۱)؛

با توجه به آنکه، آمریکا افزون بر ممانعت از بهره مندی ایران از منافع اقتصادی برجام، در آستانه اتمام بازه پنج ساله از آغاز اجرای برجام و لغو تحریم های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل در ۲۷ مهر ۱۳۹۹، در پی ممانعت از بهره مندی ایران از مزایای امنیتی و دفاعی برجام است؛

و در نهایت با توجه به آنکه، رئیس جمهور ایران در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ در نامه به کشورهای اروپایی و اتمام حجت نسبت به اقدام غیرمسئولانه از جمله “ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل و بازگشت قطعنامه های شورای امنیت یا اِعمال تحریم های بیشتر” هشدار داده و به صراحت نوع واکنش جمهوری اسلامی ایران اعم از «خروج از برجام، توقف اجرای پروتکل الحاقی و بررسی خروج از پیمان منع اشاعه هسته ای» را خاطر نشان کرده است.

مجلس شورای اسلامی در چهارچوب “گام های کاهش تعهدات هسته ای” و “نامه رئیس جمهور ایران به کشورهای اروپایی، در پاسخ به روند اقدامات خصمانه امریکا علیه جمهور اسلامی ایران و همراهی کشورهای اروپایی با آن، از جمله تشدید ظالمانه و بی وقفه تحریم ها علیه ملت ایران، اقدام تروریستی علیه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، اقدام خرابکارانه در تاسیسات نطنز و نهایتا تلاش غیرقانونی آمریکا برای بازگشت قطعنامه های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) شورای امنیت سازمان ملل و نیز تلاش آمریکا برای افزایش ریسک و ایجاد فضای فضای عدم اطمینان برای کشورها، شرکت ها و بانک های خارجی به منظور همکاری با ایران در زمینه برنامه هسته ای و تسلیحات متعارف از طریق صدور دستور اجرایی و تهدید به اعمال تحریم های ثانویه، طرح زیر را با عنوان «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» به تصویب می رساند.

متن:

ماده ۱- سازمان انرژی اتمی ایران موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در تاسیسات شهید علی محمدی فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند و نیز نیازمندی های صلح آمیز صنایع کشور به اورانیوم با غنای بالای ۲۰ درصد را به طور کامل و بدون تأخیر تأمین کند.

ماده ۲- در جهت تحقق ظرفیت یکصد و نود هزار سو غنی سازی، سازمان انرژی اتمی ایران، مکلف است پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی سازی و تولید اورانیوم غنی سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح آمیز کشور، به میزان ماهانه حداقل ۵۰۰ کیلوگرم افزایش دهد و نسبت به نگهداری و انباشت مواد غنی شده در کشور و مصرف معین حجم مذکور اورانیوم غنی سازی شده، اقدام کند.

ماده ۳- برای تحقق هدف مندرج در ماده ۲، سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت ۳ ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل ۱۰۰۰ عدد ماشین IR-۲m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند. همچنین سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هرگونه عملیات غنی سازی و تحقیق و توسعه با ماشین های IR-۶ را به تاسیسات شهید علی محمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی سازی را با حداقل ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز نموده و آن را تا انتهای سال ۱۳۹۹ به ۱۰۰۰ ماشین توسعه بدهد.

ماده ۴- سازمان انرژی اتمی موظف است نسبت به بهره برداری از کارخانه تولید اورانیوم فلزی در اصفهان طی ۵ ماه از تصویب این قانون اقدام کند.

ماده ۵- سازمان انرژی اتمی ایران وظیفه دارد، راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین اراک را که به موجب برجام در حال بازطراحی و بهینه سازی می باشد، ظرف مدت ۴ ماه از تاریخ تصویب این قانون با برنامه زمانبندی معین از طریق احیای قلب راکتور به شرایط قبل از برجام برگرداند. هم چنین همزمان با عملیات بهینه سازی و راه اندازی راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین اراک، نسبت به طراحی و ساخت یک راکتور آب سنگین ۴۰ مگاواتی جدید با هدف تولید رادیو ایزوتوپ های بیمارستانی با جدول زمانبندی اقدام کند. جدول زمان بندی این موضوع باید ظرف یک ماه به اطلاع مجلس برسد.

ماده ۶-  دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.

ماده ۷- دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است پس از ۳ ماه از تصویب این قانون، گزارش دقیق اقدامات انجام شده از جانب طرف های برجامی در زمینه بازگشت به اجرای  تعهداتشان وفق برجام و رفع کلیه تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران را به مجلس شورای اسلامی ارائه کند. چنانچه تا آن تاریخ روابط بانکی ایران در اروپا و و میزان خرید نفت آنها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف نماید. و چنانچه طرف های مقابل برجام به اجرای  تعهدات خود در برجام بازگشته باشند، دولت مکلف است پیشنهاد اقدام متقابل ایران در بازگشت به تعهدات برجامی را به مجلس ارائه کند. این پیشنهاد ظرف مدت حداکثر یک ماه در مجلس تصمیم گیری خواهد شد.

ماده ۸- چنانچه اعضای ۱+۴  نسبت به اجرای تعهدات خود و رفع تحریم های هسته ای، نظامی، حقوق بشری و … علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند، دولت موظف است گزارش دقیق اقدامات انجام شده و نیز پیشنهاد اقدام متقابل جمهوری اسلامی ایران در جهت بازگشت به تعهدات را به مجلس ارائه دهد. این پیشنهاد ظرف مدت یکماه به همراه گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، جهت تصمیم گیری در صحن مجلس بررسی می شود.

ماده ۹- مستنکفین از اجرای این قانون به تناسب، امتناع یا ممانعت از اجراء به طبقات ۴ تا ۷ طبقات مجازات تعزیری قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ محکوم می شوند.

احمد امیرآبادی فراهانی – عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی – در جلسه علنی صبح امروز (یکشنبه) توضیح داد: پیش از این یک فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها تصویب شده بود که نمایندگان با حدود ۲۰۰ امضاء درخواستی را مطرح کردند که به موجب آن این طرح به صورت دو فوریتی مورد بررسی قرار گیرد این درخواست طبق ماده ۱۵۵ آیین‌نامه مطرح شده است.

به گزارش ایسنا مجتبی ذوالنور رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به عنوان متقاضی بررسی طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها به صورت دو فوریت گفت: برجام با دو طرف یکی ۱+۵  و دیگری جمهوری اسلامی است که ایران تمام تعهدات برجامی خود را از صفر تا ۱۰۰ انجام داده، این موضوع در گزارش های متعدد و مکرر مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده که ایران تمام تعهدات خود را اجرا کرده است.

وی افزود: در این شرایط آمریکا به عنوان یکی از طرف های مقابل روی کاغذ تحریم های بانکی را لغو کرد اما سایه سنگین تهدید و تحریم بر روی نظام بانکداری ماند و در عمل هیچ تحریمی برداشته نشد، در نهایت هم امریکا از برجام خارج شد.

ذوالنوری یادآور شد: آن زمان آقای رئیس جمهور گفتند ۱+۵ از این به بعد ۱+۴ است، از کرامات شیخ ما چه عجب شیره را خورد و گفت شیرین است! هر دانش آموز دبستانی هم می داند ۱+۵ منهای ۱ می شود ۱+۴ ولی آیا  مزاحمی رفت که برجام راه خود را ادامه دهد یا زمانی که موقع بهره برداری ما بود از برجام خارج شد تا به تعهدات عمل نکند و ایجاد مزاحمت کند تا تعهدات بقیه شرکا نیز اجرا نشود. در واقع سهم ما در برجام قفل شد و ما به سهم و حق خود نرسیدیم. طرف های دیگر به وظیفه شان عمل نکرده و اتحادیه اروپا حاضر به پرداخت هزینه نشد پس طبق عرف، شرع و قوانین و تکلیف، جمهوری اسلامی نیز باید از مسیر رفته باز گردد.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست داخلی مجلس شورای اسلامی توضیح داد: با این نگاه طرح تجدیدنظر در این مسیر تدوین شد و ۸ طرح مدنظر سایر نمایندگان مربوط به خروج از NPT و اصلاحات در برجام تجمیع شد. برای بررسی این طرح جلسات متعدد کارشناسی با حضور نمایندگانی از مرکز پژوهش ها، سازمان انرژی اتمی، وزارت امور خارجه، سپاه، ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات و دستگاه های مختلف تشکیل و طرح ۹ ماده ای تدوین شد. در این طرح مسیری برای تعطیل کردن تعهداتی که تاکنون اجرا کرده ایم، پیش بینی شده و در  ماده ۹ آن هم جرم انگاری شده تا این قانون ضمانت اجرایی داشته باشد.

ذوالنور با اشاره به گام های ۵ گانه کاهش تحریمات برجامی مصوب دولت گفت: برخی از گام ها بی خاصیت است و برخی دیگر هم اجرا نشد، در این شرایط مجلس هم نمی تواند ورود و مطالبه گری کند اما با مصوبه مجلس می‌توان اجرای تکالیف را از دولت مطالبه گری کرد، لذا در این طرح جرم انگاری شده که ضمانتی برای اجرای قانون نسبت به  افرادی است که از اجرای آن امتناع یا استنکاف یا ممانعت می کنند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست داخلی مجلس با اشاره به شهادت فخری زاده و مطالبه و درخواست مردم از مجلس برای دفاع از حقوق و عزت مردم گفت: از رییس و هیات رییسه مجلس تشکر می کنم که انقلابی همراهی کردند که جلسه سه شنبه مجلس تشکیل شود تا پیشنهادات نمایندگان در این طرح مورد بررسی قرار گیرد. این طرح منافع ملی و خواسته عمومی مردم را تامین می‌کند که ان شاءالله منجر به رفع تحریم ها شود.

وی تاکید کرد که جلسه فوق العاده کمیسیون برای بررسی این طرح امروز تشکیل می شود و نمایندگان تا ۴۸ ساعت آینده برای ارائه پیشنهادات فرصت دارند.

پس از اظهارات موافقان و مخالفان با دوفوریت طرح، از ۲۴۶ نماینده حاضر، دو فوریت این طرح با ۲۳۲ رای به تصویب رسید و نمایندگان بعد از آن شعار «مرگ بر آمریکا»، «مرگ بر اسرائیل»، «الله‌ اکبر» سر دادند.

رییس مجلس شورای اسلامی گفت که ان شاء‌الله تصویب طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها بتواند جلوی یاوه‌گویی‌ها و اقدامات تروریستی دشمنان را بگیرد.

محمد باقر قالیباف در جلسه علنی صبح امروز (یکشنبه) و بعد از تصویب طرح دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها اظهار کرد: ان شاءالله این طرح در دستور هفته جاری مجلس شورای اسلامی قرار می‌گیرد و بتواند بعد امکانات صنعت هسته‌ای را تقویت کرده و جلوی یاوه‌گویی‌ها و اقدامات تروریستی دشمنان را بگیرد.

پیش از این یک فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها تصویب شده بود که با توجه به ترور شهید فخری‌زاده نمایندگان درخواست بررسی این طرح به صورت دو فوریت را مطرح کردند تا پاسخی به این اقدام تروریستی بدهند.

انتهای پیام