یادی کنیم از صدر اعظمی محمد مصدق

روزنامه شرق نوشت: به روایت تاریخ، هفتم اردیبهشت 1330 روزی است که مصدق برای اولین بار به عنوان نخست‌وزیر شناخته شد. دکتر محمد مصدق به عنوان نماینده‌ای پرسابقه در مجلس شورای ملی و در رأس جبهه ملی مطرح بود. او در دوره چهاردهم، درباره ملی‌شدن نفت، سخنرانی‌های متعددی کرد و با تصویب پیشنهاد او، از دادن امتیاز جدید نفت به شوروی جلوگیری شد. مصدق که ریاست کمیسیون نفت را بر عهده داشت و وجاهت ملی او هم در اوج مبارزات ملی‌شدن نفت درخور توجه بود، با نزدیکی به آیت‌الله کاشانی وجهه مذهبی نیز به خود گرفت؛ بنابراین پیشنهاد قبول نخست‌وزیری او مورد استقبال نمایندگان قرار گرفت و او بلافاصله مأمور تشکیل کابینه شد.

او یک هفته بعد برنامه خود را به مجلس ارائه داد که در آن نوشته شده بود: «۱ – اجرای قانون ملی‌شدن صنعت نفت در سراسر کشور بر طبق قانون طرز اجرای اصل ملی‌شدن صنعت نفت در سراسر کشور مورخه نهم‌ اردیبهشت‌ماه ۱۳۳۰ و تخصیص عواید حاصله از آن به تقویت بنیه اقتصادی کشور و ایجاد موجبات رفاه و آسایش عمومی ۲ – اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای ملی و شهرداری‌ها. ‌البته نظریات اصلاحی دولت منحصر به این دو ماده نیست و عجالتا از ذکر جزئیات صرف‌نظر و در موقع خود لوایح ضروری را برای اصلاحات لازم ‌تقدیم خواهد نمود و بسیار ممنون و خوش‌وقت خواهد شد که نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و سنا راهنمایی‌ها و هدایت‌های لازم به دولت برای‌ اصلاحات بفرمایند».

دولت مصدق در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۳۰ توانست از میان ۱۰۲ نماینده حاضر با کسب ۹۹ رأی موافق رأی اعتماد مجلس را کسب کند. در روزنامه اطلاعات درباره این اتفاق نوشته شد: «مصدق برای واردآوردن فشار بر مخالفان و از این طریق، «زیر نفوذ آوردن مجلس» پیوسته به تظاهرات خیابانی متوسل می‌شد. همچنین جمال‌ امامی در مجلس اعتراض کرد و گفت: «آیا نخست‌وزیر ما سیاست‌مدار است یا رهبر عوام؟ چگونه نخست‌وزیری وقتی با یک مسئله سیاسی روبه‌رو می‌شود، می‌گوید: «من با مردم حرف خواهم زد»؟ من همیشه این مورد را برای مقامات عالی نامناسب می‌دانستم اما حتی در بدترین کابوس‌های خود نیز تصور نمی‌کردم که یک پیرمرد 70ساله هوچی‌گر بشود. مردی که همیشه اوباش را در اطراف مجلس جمع می‌کند، جز عوام‌فریب کس دیگری نیست». درباره ترکیب نخستین کابینه مصدق از عبارت «محافظه‌کار» استفاده می‌شود. دکتر مصدق بیشتر درگیر مسئله ملی‌شدن صنعت نفت و تبعات آن بود تا اینکه به پیروزی دولت ایران بر شرکت نفت انگلستان منجر شد.

انتهای پیام