پیشنهاد موسویان به بایدن درآستانه سفر به اسرائیل و عربستان

سیدحسین موسویان، دیپلمات ارشد سابق ایران، در مقاله‌ای در میدل ایست آی [لینک] در آستانه سفر بایدن به اسرائیل و عربستان پیشنهاد کرد:

* بایدن به سیاست کور اتحاد آمریکا-اسرائیل-عربستان برای مقابله با ایران، خاتمه دهد

* پیشنهاد عملی برای حل مشکل تضمین آمریکا در مذاکرات جاری برجام:

“در صورت خروج مجدد آمریکا از برجام، ایران نیز متقابلا حق خروج از برجام را خواهد داشت و مادامیکه ایران عضو معاهده ان پی تی است و موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی را اجراء کند، قدرت‌های جهانی پرونده هسته ای ایران را مجددا به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع نخواهند داد و برنامه هسته ای ایران را تهدید صلح و امنیت جهانی تلقی نخواهند کرد”.

* ثبات و امنیت پایدار در خاورمیانه به ابتکارات چهار گانه جهت کاهش سایر تشنجات نیازمند است

---

متن کامل مقاله‌ی آقای موسویان در پی می‌آید:

بایدن رئیس جمهور آمریکا قرار است ازاسرائیل وعربستان دیدارکند درحالیکه کاملا روشن است که سیاست خاورمیانه ای او نسبت سیاستهای ترامپ تغییرعمده نداشته بجز قصد اوبرای احیاء برجام. بایدن درمقاله اخیرش درواشینگتن پست تصریح کرد که به تلاشهایش برای احیاء برجام ادامه خواهد داد ضمن اینکه مدعی شد خاورمیانه دردوره ریاست جمهوریش امن تر و باثبات تر شده است،.

ترامپ درسال 2018 از برجام خارج شد. بااین وجود ایران یکسال به اجرای کامل برجام ادامه داد وسپس بتدریج از تعهداتش دربرجام فاصله گرفت و اکنون درشرایطی است که ذخیره کافی اورانیوم غنی شده برای ساخت یک بمب هسته ای دراختیاردارد.این وضعیت باعث افزایش تشنج درروابط اسرائیل با ایران شده که در نتیجه آن شاهد حملات سایبری و امنیتی وجنگ سایه بین دوطرف هستیم.

بایدن بعد ازانتخاب به سمت ریاست جمهوری، با آغازمذاکرات غیرمستقیم با ایران، سعی کرده که با فرمول “اجراء درمقابل اجراء” به برجام برگردد. بنظرمیرسد درماه مارس 2022 پیشنویس توافق احیاء برجام نهایی شده بود و تنها دو موضوع تضمین آمریکا برای عدم خروج مجدد و خروج سپاه پاسداران از لیست سازمانهای تروریستی آمریکا باقیمانده بود.

بعد از سه ماه توقف، مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا 26 ماه جوئن دردوحه قطرانجام شد که راجع به هیچکدام ازدو موضوع به نتیجه نرسیدند. انریک مورا طی توئیتی برتعهد اروپا به پیگیری مذاکرات تاکید کرد واقای باقری مذاکره کننده ایرانی هم اطلاع داد که درحال تنظیم تاریخ گفتگوی بعدی با اروپاهستند. وزیر خارجه قطر نیز درسفر6 جولای به تهران برپیگیری قطر برای حصول یک توافق مرضی الطرفین تاکید کرد.

امکان شکستن بن بست

درحالیکه دولت بایدن اعلام کرده که سپاه را از لیست سازمانهای تروریستی خارج نخواهد کرد، یافتن یک راه حل برای موضوع “تضمین آمریکا” از اهمیت بیشتری برخوردارشده است. بایدن میگوید که قادر نیست که اختیارات قانونی رئیس جمهور بعدی را محدود کند.

بااین وجود راه حلی برای شکستن بن بست درموضوع تضمین وجود دارد و آن اینکه قدرتهای جهانی بپذیرند که:

 “درصورت خروج مجدد آمریکا از برجام، ایران نیز متقابلا حق خروج از برجام را خواهد داشت و مادامیکه ایران عضو معاهده ان پی تی است و موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی را اجراء کند، قدرتهای جهانی پرونده هسته ای ایران را مجددا به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع نخواهند داد و برنامه هسته ای ایران را تهدید صلح و امنیت جهانی تلقی نخواهند شد”.

با شکست مذاکرات برجام، تنشهای منطقه ای میتواند بیشترگسترش یافته و تاثیرات منفی برمقوله انرژی هم داشته باشد. درعین حال حتی احیاء برجام نیز تضمینی برای یک امنیت پایدار درخاورمیانه نخواهد بود زیرا ثبات و امنیت درخاورمیانه به ابتکارات تکمیلی چهار گانه زیر درجهت کاهش سایرتشنجات نیازمند است:

اول: بهبود روابط ایران و اعراب که این پروسه میتواند با برقراری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان بعنوان قدرتمندترین کشورهای خلیج فارس کلید بخورد. تهران و ریاض پنج دور گفتگو دربغداد داشته اند و درشرایطی هستند که دردور بعدی گفتگوها میتوانند به نتایج ملموس برسند. دوکشورعربستان و ایران باید بسمت کاهش تشنجات منطقه ای درسوریه و یمن و لبنان و عراق حرکت نموده و برای ثبات و امنیت انرژی همکاری کنند. دبیرکل سازمان ملل میتواند براساس بند 8 قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل، وزرای هشت کشورحوزه خلیج فارس را برای گفتگوهای همکاری و امنیت در منطقه خلیج فارس دعوت کند که چنین روندی میتواند به منطقه خلیج فارس عاری از سلاحهای هسته ای و کشتار جمعی ختم شود.

دوم: کاهش تشنجات درروابط آمریکا باایران است.علاوه براحیاء برجام، روابط مردمی و امور انساندوستانه ازجمله تبادل زندانیان، میتواند به کاهش خصومت کمک کند. درچهل سال گذشته موضوعات منطقه های محور منبع اصلی خصومت بین دوکشوربوده است. نیروی سنتکام آمریکا و همتای ایرانی، نیروی قدس سپاه پاسداران، نقش مهمی درمسائل منطقه داشته و دارند. اما این خصومت ها را نمیتوان بطور ابدی غیرقابل اجتناب فرض کرد. پیروزی سال 2001 درجنگ علیه ترور درافغانستان عمدتا مدیون همکاری نیروهای نظامی سنتکام آمریکا با نیروی قدس سپاه پاسداران ایران بود. اما متاسفانه ترامپ با قراردادن نام سپاه پاسداران ایران درلیست سازمانهای تروریستی، هرگونه شانس برای رفع خصومتهای منطقه ای را غیرممکن کرده است.

سوم: جنگ سایه جاری اسرائیل با ایران باید مهار شود. کاهش خصومت اسرائیل با ایران نقش مستقیم درکاهش خصومتهای آمریکا با ایران خواهد داشت.

چهارم: موضوع فلسطین است. درغیاب حل بحران فلسطین، خاورمیانه شاهد صلح و امنیت نخواهد بود. اسرائیل ممکن است برای مدتی بتواند با بزرگنمایی موضوع ایران، افکار عمومی را از موضع فلسطین منحرف کند اما این فرمول راه حل بحران فلسطین نیست چون موضوع فلسطین مادربحرانهای خاورمیانه است.

بایدن عازم عربستان است و موضوع چتر امنیتی برای کشورهای عربی متحد آمریکا شامل سیستم دفاع هوایی دردستور کارش میباشد. سیاست کور آمریکا مبنی بر اتحاد با اسرائیل و عربستان برای مقابله با ایران، راه حل تامین امنیت و ثبات نیست. بایدن باید به این سیاست کور آمریکا خاتمه دهد. جنگ عربستان دریمن، صدور تفکربنیاد گرایی توسط عربستان، اشغال فلسطین و استعمارکرانه غربی توسط اسرائیل از دلائل اساسی بی ثباتی خاورمیانه است.

ترامپ اتحاد مثلث “اسرائیل-آمریکا-متحدین عرب” علیه ایران را با “سیاست فشار حداکثری علیه ایران” آزمود و ایران هم متقابلا توانمندیهای هسته ای را گسترش داد وازمتحدین منطقه ای اش بیشتر حمایت کرد و شرایط به جایی رسید که تعداد حملات علیه نیروهای آمریکا درعراق 400% افزایش یافت.

 ادامه سیاستهای ترامپ  توسط بایدن نیزنتیجه معکوس خواهد داد، میتواند مذاکرات صلح ایران و عربستان را از ریل خارج کند، مسابقه تسلیحات هسته ای درمنطقه را کلید بزند و شانس همکاریهای جامع ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را از بین ببرد که چنین روندی میتواند به تقابل فراگیر درمنطقه ختم شود.

برای دستیابی به صلح و امنیت پایدار، آمریکا باید نقش یک واسطه صادق برای ایجاد صلح وتعامل و همکاری بین کشورهای منطقه را ایفاء کند و بدین منظوربه برجام برگردد و از مذاکرات صلح تهران و ریاض حمایت کند.

انتهای پیام