وزیر صمت وعده داد که چهار خودرو از چرخه تولید خارج خواهد شد
جهان صنعت نوشت: روز گذشته سیدرضا فاطمی‌امین وزیر صنعت، معدن و تجارت با مهدی اسلام‌پناه، رییس سازمان استاندارد نشستی مشترک داشت که مهم‌ترین خروجی آن خارج شدن خودروهای تیبا، ساینا، سمند و ۴۰۵ از چرخه تولید و نیز به صفر رسیدن خودروهای کف پارکینگ تا شهریور امسال بود.
مطابق آنچه وزیر صمت اعلام کرده است، از آذر سال گذشته تا پایان امسال، چهار مرحله ثبات در تولید، اصلاح ساختار مالی و مدیریتی، ورود محصول جدید و برنامه‌ریزی کیفی برای صنعت خودرو در دستور کار قرار دارد و در این رابطه خودروسازان موظف شده‌اند در اجرای تکالیف قانونی خود جهت رضایت مشتری، تمامی امکانات لازم را به خدمت بگیرند.
اقدام مهم کاهش خودروهای ناقص
یکی از مشکلات سال‌های اخیر در صنعت خودروسازی، عدم تجاری‌سازی خودروها به واسطه کمبود قطعات است که این امر منجر به انباشت خودروها در کف پارکینگ خودروسازان شده است. در این رابطه میزان خودروهای کف پارکینگ ۱۷۰ هزار دستگاه در سال گذشته برآورد شده که مطابق با اعلام وزارت صمت و خودروسازان، اکنون به۲۲ هزار دستگاه رسیده است. حال مطابق با گفته وزیر صمت قرار است تا ۲ ماه آینده این ۲۲ هزار دستگاه نیز تجاری‌سازی و روانه بازار شوند؛ چنین اقدامی به گفته کارشناسان یک فرآیند مهم در صنعت خودروی کشور است، چراکه کمبود قطعه به خصوص تراشه‌های الکترونیک و نیمه‌هادی یکی از معضلات جهانی صنعت خودرو است که پس از همه‌گیری کرونا تشدید شده و عبور صنعت خودروی کشور از این معضل یکی از نشانه‌های امیدوارکننده در عرضه خودرو به بازار محسوب می‌شود. البته در این میان به گفته ناظران دو نکته مهم وجود دارد: نخست اینکه نباید تجاری‌سازی خودروهای ناقص را جزئی از آمار و ظرفیت تولید به حساب آورد. در واقع بررسی عملکرد خودروسازان در طول ماه‌های گذشته نشان می‌دهد که آنها بیش از آنکه تولید کنند، خودرو فروخته‌اند که این امر به واسطه تکمیل خودروهای ناقص است. در نتیجه مطابق با برنامه‌ای که برای تولید ۶/۱ میلیون دستگاه خودرو تا پایان امسال وجود دارد، جمع‌آوری خودروهای کف پارکینگ‌ها هر چند در میزان عرضه تاثیرگذار است، اما در ماهیت کلی تولید و رسیدن به سقف آن نمی‌تواند کارکرد داشته باشد.
نکته دوم نیز این است که قطعه‌سازان به عنوان تامین‌کنندگان زنجیره اصلی خودرو، امروز دارای شرایط مناسبی نبوده و تولیدکنندگان این بخش معتقدند مادامی که مطالبات آنها تعیین‌تکلیف نشده و وضعیت تعدیل قیمت‌ها و نقدینگی آنها با همین شرایط ادامه داشته باشد، توان لازم را برای تامین و تولید قطعات مورد نیاز ۶/۱ میلیون دستگاه خودرو تا پایان سال نخواهند داشت. بنابراین ممکن است تلاش‌های صورت گرفته برای کاهش قابل توجه خودروهای ناقص در کف پارکینگ‌ها پس از مدتی اثر خود را از دست بدهد و مجددا شاهد افزایش خودروهای ناقص باشیم.
ابهام در توقف تولید برخی خودروها
یکی دیگر از برنامه‌های وزارت صمت برای تحول کیفی خودروها، خارج کردن مدل‌هایی نظیر تیبا، ساینا، سمند و پژو ۴۰۵ از خط تولید است؛ مدل‌هایی که عموما جزئی از خودروهای پرتقاضا از سوی مصرف‌کنندگان محسوب می‌شوند اما از لحاظ کیفی در درجه مناسبی قرار ندارند. این اقدام نیز در شرایط کنونی یک اقدام تحول‌آفرین و حتی به گفته برخی از تحلیلگران تصمیمی شجاعانه تلقی می‌شود. با این حال در این رابطه نیز چند نکته و ابهام وجود دارد. نخست اینکه با حذف این خودروها از فرآیند تولید با توجه به اینکه تولید جوابگوی تقاضا نیست، چگونه قرار است خلاء آنها در بازار جبران شود؟
آیا در این رابطه سرمایه‌گذاری برای ایجاد پلتفرم‌های جدید صورت گرفته یا اینکه قرار است با افزایش تولید سایر محصولات جای خالی این مدل خودروها پر شود؟ هر دوی این اقدامات نیاز به سرمایه‌گذاری و گسترش زنجیره تامین دارد که قاعدتا با توجه به وضعیت مالی خودروسازان و قطعه‌سازان، امکان چنین سرمایه‌گذاری‌ای توسط آنها وجود ندارد؛ مگر آنکه در این شرایط دولت مبادرت به تزریق سرمایه برای ایجاد پلتفرم‌های جدید کند که آن نیز به واسطه کسری بودجه و مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها، چندان کار آسانی نخواهد بود.
به همین دلیل است که برخی از ناظران هشدار می‌دهند ممکن است حذف این مدل خودروها سرنوشتی مانند توقف تولید پراید پیدا کند؛ توقفی که چند سال است صورت گرفته اما همچنان این خودرو در بازار عرضه شده و قیمتش نیز از ۲۰۰ میلیون تومان فراتر رفته است. این مورد در خصوص سمند نیز قابل مشاهده بود؛ چراکه چند ماه قبل وقتی سازمان استاندارد اعلام کرد که این خودرو شماره‌گذاری نخواهد شد، قیمت سمند در بازار به یکباره تا ۳۰ میلیون تومان نیز افزایش پیدا کرد.
مطابق با آماری که تا آخر خرداد ماه امسال منتشر شده است گروه صنعتی ایران‌خودرو در بهار امسال ۱۸ هزار و ۶۱۸ دستگاه خودروی سمند تولید کرده که تقریبا ۱۵ درصد از ۱۲۳ هزار و ۸۸۷ هزار دستگاهی است که ایران‌خودرو در بهار سال جاری تولید کرده است.
از سوی دیگر مطابق سامانه کدال، سایپا نیز در بهار امسال ۵۹ هزار و ۹۲۰ دستگاه خودرو از خانواده ایکس ۲۰۰ (مشتمل بر تیبا، کوئیک و ساینا) تولید کرده و این در حالی است که کل تولید این کارخانه به ۷۵ هزار و ۳۰۴ دستگاه رسیده است. بنابراین با حذف پژو ۴۰۵، سمند، تیبا و ساینا از فرآیند تولید خودروسازان بخش مهمی از عرضه محصولات متوقف خواهد شد. به همین دلیل باید منتظر ماند و دید آیا وزارت صمت یک برنامه تحولی جدی برای پوشش و جایگزین کردن این خودروها در راستای تحول در کیفیت در دستور کار دارد یا اینکه مانند سایر برنامه‌های اعلامی از دستور کار خارج شده و مانند روال سابق به تولید چنین خودروهایی ادامه داده می‌شود.
